ΤΑ 5 ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΑ ΣΤΑΔΙΑ ΤΟΥ ΤΡΑΥΜΑΤΙΣΜΟΥ – Fitness Motivation Hellas
Σας έχει τύχει να χωρίσετε; Ζήσατε τα στάδια του χωρισμού; Η απάντηση είναι ναι. Τώρα αν τα έχετε αναγνωρίσει κιόλας, ακόμα καλύτερα.
Σας έχει τύχει να τραυματιστείτε στην αθλητική σας σταδιοδρομία; Η απάντηση είναι πάλι ναι. Ζήσατε τα στάδια του τραυματισμού; Ε ναι, αφού είναι τα ίδια με τα παραπάνω. Αν απλώς κάπου, κάπως, κάποτε έτυχε να διαβάσετε για αυτά σε κάποιο άρθρο, ετοιμαστείτε να τα ξανα-αναγνωρίσετε… αλλιώς.
Το πρώτο μου κάταγμα το έπαθα πέρυσι. Κάταγμα στην ποδοκνημική, δύο μήνες off από όποια αθλητική δραστηριότητα, αποχωρισμός από τις λατρεμένες μου γόβες, ε! το λες και χωρισμό. Στην δική μου περίπτωση το λες και οδυρμό.
Ο οποιοσδήποτε αιφνίδιος αποχωρισμός ή η διακοπή οποιασδήποτε σχέσης και μάλιστα χωρίς την συγκατάθεσή σου είναι από τα πιο επώδυνα πράγματα. Κανείς δεν είναι ευτυχισμένος όταν πονά, κλαίει, κατηγορεί και θυμώνει. Όμως η ανθρώπινη ιδιοσυγκρασία απαιτεί να διέλθει από κάποια στάδια προκειμένου να αποδεχτεί τη νέα τάξη πραγμάτων.
Τα στάδια του τραυματισμού έχουν καταγραφεί στα ακόλουθα πέντε (5). Ωστόσο, αν και είναι κοινά για όλους, ο χαρακτήρας αλλά και η προσαρμοστικότητα κάθε ατόμου διαφοροποιούν το εάν θα περάσει κανείς από όλα, αλλά και τη διάρκεια παραμονής σε καθένα από αυτά.
- Άρνηση
Έχεις ακούσει αυτό που λένε «να μην σου δώσει ο Θεός όσα μπορείς να αντέξεις»; Ε, στο στάδιο αυτό δεν στα δίνει. Δεν φτάνει που έχεις τον πόνο σου, έχεις επιπλέον και συναισθήματα που χτυπάνε κόκκινο και έτσι –αφού εσύ δεν παίρνεις χαμπάρι -αναλαμβάνει ο οργανισμός σου να ενεργοποιήσει έναν προστατευτικό μηχανισμό ώστε να δεχτείς τόσα μόνο, όσα αντέχεις. Δηλαδή τίποτα. Κατά το στάδιο αυτό, που αγαπημένο σου ζωάκι είναι η… στρουθοκάμηλος, αρνείσαι να παραδεχτείς πως κάτι τέτοιο έχει συμβεί σε εσένα, ενώ ταυτόχρονα ανασύρεις πλήθος λογικών επιχειρημάτων για να στηρίξεις αυτή τη άρνηση (δεν μου έχει ξανασυμβεί ποτέ / έχω καταφέρει πολύ δυσκολότερα / δεν γίνεται να το έπαθα εγώ αυτό κλπ.). Όσο «χτυπιέσαι», το μόνο που θέλεις στην πραγματικότητα, είναι να σου πει κάποιος πως αυτό δεν συνέβη ποτέ.
Motto: Δεν το πιστεύω ότι συνέβη σε εμένα!
- Θυμός
Στο στάδιο αυτό έχεις πια αποδεχτεί τον τραυματισμό, οπότε φλερτάρεις με τον Χαρίλαο Τρικούπη, καθώς πλησιάζεις πολύ κοντά στην πιθανότητα να γράψεις το δικό σου «τις πταίει». Από το «γιατί» πλέον περνάμε στο «τι», η άρνηση δίνει τη θέση της στο θυμό και αναζητάς τι έφταιξε, τι δεν έκανες σωστά, πώς θα έπρεπε να είχε γίνει, ποια είναι τα προειδοποιητικά σημάδια που δεν είδες. Θυμώνεις με εσένα, με την κατάσταση, με το γήπεδο, τους συμπαίχτες σου, την διοργάνωση, με τον εφευρέτη του … αθλητισμού, ή με ό,τι βρισκόταν φυσικά ή ηθικά σε ακτίνα 2 χλμ τη στιγμή του τραυματισμού. Πολύ συχνά σε αυτό το στάδιο καταλήγει κανείς στην κατηγορία / αυτοκατηγορία ή/και γενίκευση. Για να σε βγάλω από τις τύψεις: δεν υπάρχει τίποτα κακό στον θυμό. Αντιθέτως ο θυμός είναι συναίσθημα που σε κινητοποιεί και αναζητά το καλύτερο σενάριο για εσένα.
Motto: Εγώ φταίω γι αυτό που συνέβη / δεν θα ξανατρέξω ποτέ
- Διαπραγμάτευση
Δίνεις γη και ύδωρ για να ξαναγίνουν τα πράγματα όπως ήταν πριν. Θα κάνεις τα πάντα. Θα ακούσεις τις συμβουλές του γιατρού, θα πάρεις την φαρμακευτική αγωγή με μεγάλη προθυμία, θα είσαι ο ορισμός του καλού ασθενή. Στο μυαλό σου παίζει κινηματογραφικά η στιγμή του τραυματισμού και εύχεσαι να μπορούσες να γυρίσεις πίσω για να διορθώσεις κάθε τι που πήγε λάθος. Ακόμα και η ελάχιστη βελτίωση για σένα ισούται με πλήρη ίαση.
Motto: …Μήπως να δοκιμάσω να πάω γυμναστήριο;
- Θλίψη / Μελαγχολία
Φόβοι όλου του κόσμου ενωθείτε! Ήρθε το στάδιο της θλίψης και του θρήνου. Όση αισιοδοξία είχες στο προηγούμενο στάδιο πάει, έφυγε. Τώρα σε βασανίζουν σκέψεις σχετικές με την απόδοση που δεν θα ξαναέχεις ποτέ, με την (ανύπαρκτη) πρόοδο της -πληγωμένης- κατάστασής σου (και του πληγωμένου, φυσικά, εγωισμού σου). Όλοι οι υπόλοιποι προχωρούν κι εσύ όχι. Η προσπάθεια τόσων μηνών πήγε χαμένη, τόση κούραση για να είσαι στο μηδέν. Εεεεμ, ναι οκ, μπορεί να είναι το πιο μελαγχολικό στάδιο όμως δεν γίνεται να προχωρήσεις αν δεν περάσει κι αυτό. Έχω δε να σου πω πως στο στάδιο αυτό αρχίζεις να συνειδητοποιείς τι πραγματικά θέλεις, τι είναι διαπραγματεύσιμο και τι όχι.
Επομένως πάτα γερά στα πόδια σου (΄ντάξει εγώ πάτησα στο ένα) και στήριξε τον εαυτό σου.
Motto: Δεν θα ξανατρέξω/ χορέψω / αθληθώ ποτέ.
- Αποδοχή
Είμαι στην ευχάριστη θέση να σε βεβαιώσω πως μετά από αρνήσεις, πόνους, κατηγόριες και σύρσιμο στα πατώματα (μη Γιάννη θα φαρμακωθώ κλπ) ήρθε τώρα η στιγμή που συνειδητοποιείς και αποδέχεσαι πραγματικά αυτό που έχει συμβεί. Και τώρα πια μόνο προς τα πάνω μπορείς να πας. It’s time for a break! Κάτσε και απόλαυσέ το! Διώξε το άγχος, θυμήσου τους στόχους σου αλλά ακόμα καλύτερα θυμήσου τι είναι αυτό που σε ώθησε κάποια στιγμή να ξεκινήσεις. Οι άνθρωποι γύρω σου οι οποίοι ζουν την καθημερινότητά σου ή/και μοιράζονται τις ίδιες (αθλητικές) συνήθειες μαζί σου είναι αυτοί που σε στηρίζουν και σε περιμένουν να επιστρέψεις.
Κάθε τι που μας συμβαίνει μας κάνει πιο σοφούς και πιο πλούσιους. Ακόμα κι αν δείχνει να μας έχει στερήσει κάτι, στην πραγματικότητα μας έχει δώσει πολλά περισσότερα: την ευκαιρία να ανακαλύψουμε τον εαυτό μας, την προσωπικότητά μας, τον τρόπο που αντιδράμε στις δυσκολίες, την υπομονή & την επιμονή μας, τα όριά μας αλλά και μια θαυμάσια ευκαιρία να κάνουμε απολογισμό τι πρέπει να κρατήσουμε και τι να αλλάξουμε στην πορεία. Κράτα δίπλα σου μόνο ότι αξίζει. Είτε είναι ιδέες, συνήθειες, φίλοι ή πράγματα. Εγώ μαζί με αυτά, κρατησα τις γόβες μου. J
Γεωργία Χατζηγιαννάκη
Ψυχολόγος – Παιδαγωγός