VO2 max: Τι είναι η μέγιστη πρόσληψη οξυγόνου και γιατί είναι σημαντική
Γνωρίζοντας την VO2 max σου, δηλαδή την μέγιστη πρόσληψη οξυγόνου του οργανισμού σου, μπορείς να δείς σε ποιο επίπεδο φυσικής κατάστασης βρίσκεσαι. Στο άρθρο θα μάθεις τι είναι η VO2 max, πως την μετράμε και ποιες είναι οι φυσιολογικές τιμές της.
Γράφει ο Παύλος Κοθωνίδης, Γυμναστής, Καβάλα
Η υψηλή μέγιστη πρόσληψη οξυγόνου (VO2 max) ανήκει στους βασικούς παράγοντες καλής φυσικής κατάστασης (υψηλή καρδιοαναπνευστική αντοχή) μαζί με τη μυϊκή δύναμη, την ευλυγισία και τη φυσιολογική στάση του σώματος.
Η καρδιοαναπνευστική αντοχή είναι η δυνατότητα δυναμικής άσκησης, μέτριας έως υψηλής έντασης, που περιλαμβάνει μεγάλες μυϊκές ομάδες για παρατεταμένες χρονικές περιόδους (τρέξιμο, κωπηλασία, ποδηλασία, κολύμβηση κ.λπ.).
Συνεπώς, όπως είναι αναμενόμενο, η VO2 max αφορά αερόβιες δραστηριότητες.
Τι είναι η μέγιστη πρόσληψη οξυγόνου;
Ως ορισμός, η μέγιστη πρόσληψη οξυγόνου (VO2 max) καλείται ο μέγιστος όγκος οξυγόνου που μπορούν να καταναλώσουν οι ιστοί ενός ατόμου κατά τη σωματική άσκηση, στη μονάδα του χρόνου.
Θεωρητικά όσο περισσότερο Ο2 προσλαμβάνουμε, τόσο μεγαλύτερη είναι η καρδιοαναπνευστική μας αντοχή ώστε να μπορέσει ο οργανισμός μας να παράγει σωματικό έργο.
Πως μετράμε την VO2 max και ποιές είναι οι φυσιολογικές τιμές της;
Η VO2 max μετριέται σε λίτρα οξυγόνου που καταναλώνεται ανά λεπτό σε προσαρμοσμένη σωματική μάζα ή σε χιλιοστόλιτρα οξυγόνου που καταναλώνεται ανά Kg σωματικού βάρους ανά λεπτό.
Για τους απλούς ανθρώπους (οι οποίοι δεν έχουν κάποια επαφή με την γυμναστική) οι φυσιολογικές τιμές VO2 max κυμαίνονται από 32 ml/kg/min έως 38 ml/kg/min για τις γυναίκες και 40 ml/kg/min με 50 ml/kg/min για τους άνδρες (για αυτούς, αναφέρεται συνήθως ως V02peak).
Για τους επαγγελματίες αθλητές αερόβιων δραστηριοτήτων, οι τιμές μπορεί να ξεπεράσουν και τα 80 ml/kg/min.
Από τι επηρεάζεται;
Η μέγιστη πρόσληψη οξυγόνου αναφέρεται στη βιβλιογραφία ως το αποτέλεσμα της λειτουργικής ικανότητας και της συνεργασίας μεταξύ αναπνευστικού, καρδιαγγειακού και μυϊκού συστήματος, και εξαρτάται σε ένα βαθμό από τις γενετικές προδιαγραφές του κάθε ατόμου.
Αυτές είναι, η ικανότητα παραγωγής αερόβιων ενζύμων, η κληρονομικότητα, η λειτουργική ισχύς της καρδιάς και των αγγείων, αλλά και το φύλο, η ηλικία, η σύσταση σώματος και το επίπεδο φυσικής κατάστασης.
Συνεπώς κάθε ένας από αυτούς τους παράγοντες ξεχωριστά, μπορεί να την επηρεάσει.
Ποια η διαδικασία αξιολόγησης της VO2 max;
Κατά την αξιολόγηση μπορεί να χρησιμοποιηθεί είτε ένας διάδρομος ή ένα σταθερό ποδήλατο. Γενικά, τα τεστ VO2 max στο διάδρομο μας δίνουν συγκριτικά μεγαλύτερες τιμές από ότι στο ποδήλατο λόγω του ότι γίνεται χρησιμοποίηση μεγαλύτερης μυϊκής μάζας.
Πριν από τη δοκιμή της μέγιστη πρόσληψη οξυγόνου, τοποθετείται μια μάσκα προσώπου στον δοκιμαζόμενο όπου είναι συνδεδεμένη με μια μηχανή και μπορεί να αναλύσει τον αναπνευστικό ρυθμό και τον όγκο παράλληλα με τη συγκέντρωση οξυγόνου και διοξειδίου του άνθρακα στον εισπνεόμενο και εκπνεόμενο αέρα.
Επίσης κατά την διάρκεια του τεστ μετριέται και ο καρδιακός ρυθμός. Η δοκιμή διαρκεί συνήθως 10-20 λεπτά. Το μέγιστο VO2 επιτυγχάνεται όταν η κατανάλωση οξυγόνου παραμένει σταθερή παρά το αυξημένο φόρτο. Σε αυτή την τιμή ο ασκούμενος μετακινείται από τον αερόβιο στον αναερόβιο μεταβολισμό.
Η κόπωση είναι ένδειξη της αλλαγής, καθώς μόλις αρχίσει η παραγωγή του γαλακτικού οξέος το VO2 max “σταματά”.
Γιατί είναι τόσο σημαντική;
Όταν η VO2 max είναι σε μέτρια επίπεδα, η ενέργεια που μπορεί να παραχθεί είναι αποτελεσματική για παράδειγμα σε αερόβιες καταστάσεις. Από την άλλη μεριά, όταν εκτελούνται ασκήσεις με χαμηλές έως μέτριες αερόβιες απαιτήσεις, οι δραστηριότητες αυτές μπορούν να πραγματοποιηθούν με πολύ μεγαλύτερη άνεση για πολύ μεγαλύτερες περιόδους.
Το πιο ακραίο παράδειγμα του τι σημαίνει χαμηλή μέγιστη πρόσληψη οξυγόνου είναι εμφανές στους ανθρώπους της τρίτης ηλικίας. Πολλοί ηλικιωμένοι έχουν VO2 σε μέγιστες τιμές που είναι 20% μικρότερες των τιμών ενός νεότερου ανθρώπου, δυσκολεύοντας έτσι την πρόσληψη οξυγόνου στον οργανισμό, οδηγώντας τους σε συνθήκες δύσπνοιας.
Για τα άτομα αυτά, οι δραστηριότητες καθημερινής ζωής μπορούν να ξεπεράσουν τις αερόβιες ικανότητές τους (VO2 max) με αποτέλεσμα να παράγουν γαλακτικό οξύ που φθείρει τον οργανισμό και τους οδηγεί στην κόπωση.
Προφανώς, στην άλλη άκρη, πολλοί επαγγελματίες αθλητές μπορούν να καταναλώνουν οξυγόνο σε διπλάσια ποσοστά από τους περισσότερους φυσιολογικούς ανθρώπους, ακόμα και δύο φορές το μέγιστο VO2 και αυτό σημαίνει ότι με τόσο υψηλές τιμές VO2 max, το κόστος οξυγόνου για τη λειτουργία είναι πολύ κάτω από το μέγιστο VO2 για αυτούς.
Συνοψίζοντας, κατά τη διάρκεια της έντονης άσκησης, καταναλώνουν οξυγόνο, παράγουν λιγότερο γαλακτικό οξύ και δεν κουράζονται το ίδιο εύκολα.
ΔΕΣ ΑΚΟΜΑ: Αερόβια άσκηση στο σπίτι: (Ασκήσεις και ένα ενδεικτικό πρόγραμμα)
Ακολούθησε το fmh.gr στο Google News, στο Twitter, στο Facebook στο Υoutube και στο Instagram
Παύλος Κοθωνίδης, Γυμναστής, Καβάλα
Ακολούθησε τον Παύλο στο Facebook και στο Instagram
Πηγές
