Θυμάρι: Οφέλη, ιδιότητες, παρενέργειες, δοσολογία
Το θυμάρι είναι είναι ένα βότανο με ξεχωριστή μυρωδιά που πιθανότατα το έχεις και εσύ στο ντουλάπι με τα μπαχαρικά σου. Φυσικά όμως είναι κάτι πολύ περισσότερο από ένα απλό συστατικό. Το εύρος χρήσης του είναι εντυπωσιακό ενω οι ιδιότητές του και τα οφέλη του είναι μοναδικά.
Στο άρθρο που ακολουθεί σου έχω συγκεντρώσει κάποιες από τις ιδιότητες αλλά και τις παρενέργειες αυτού του βοτάνου. Συνέχισε την ανάγνωση και μάθε τα πάντα για το θυμάρι.
Γράφει η Κατερίνα Νταλέ, Διαιτολόγος – Διατροφολόγος, Κύμη ΕυβοίαςΚατερίνα Νταλέ, Διαιτολόγος – Διατροφολόγος, Κύμη Ευβοίας
Οφέλη και ιδιότητες του θυμαριού
Χάρη στην χαρακτηριστική του γεύση και το μοναδικό του άρωμα, το θυμάρι παραμένει βασικό γαστρονομικό προϊόν εδώ και πολλά χρόνια. Ωστόσο το βότανο αυτό μπορεί να υπερηφανεύεται και για μια σειρά από πολλές χρήσιμες φαρμακευτικές ιδιότητες.
Ας τα γνωρίσουμε αναλυτικά..
Καταπολέμηση της ακμής
Όταν το θυμάρι παραμένει σε αλκοόλ για μέρες ή εβδομάδες, μετατρέπεται σε διάλυμα γνωστό ως βάμμα. Το αιθέριο αυτό έλαιο βρέθηκε να έχει αντιβακτηριακή δράση κατά των βακτηρίων που πιστεύεται ότι προκαλούν ακμή.
Βοηθά στην ανακούφιση του βήχα
Το φρέσκο ή το αποξηραμένο θυμάρι χρησιμοποιείται συχνά και ως φυσικό φάρμακο καθώς αποτελεί μια εξαιρετική επιλογή για να καταπολεμήσεις το βήχα.
Απώθηση παρασίτων
Η μούχλα είναι ένας κοινός αλλά δυνητικά επικίνδυνος ατμοσφαιρικός ρύπος που μπορεί να κρύβεται στο σπίτι σου. Σε ορισμένες περιπτώσεις, το έλαιο θυμαριού μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως απολυμαντικό σε σημεία όπου υπάρχει χαμηλή συγκέντρωση μούχλας.
Η θυμόλη, μια ένωση του ελαίου θυμαριού, είναι επίσης συστατικό σε πολλά φυτοφάρμακα – τόσο σε εξωτερικούς όσο και σε εσωτερικούς χώρους – και χρησιμοποιείται συνήθως ενάντια σε: βακτήρια, ιούς, ποντίκια και άλλα ζωικά παράσιτα. Ενώ τέλος το αιθέριο έλαιο θυμαριού είναι αποτελεσματικό ενάντια στα κουνούπια αλλά και στις προνύμφες τους
Πρόληψη βακτηριακών λοιμώξεων
Το θυμάρι έχει την ιδιότητα οτι μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη τροφικών δηλητηριάσεων. Το έλαιο θυμαριού έδειξε δυναμικό ως φυσικό συντηρητικό προϊόντων διατροφής ενάντια σε πολλά κοινά τροφιμογενή βακτήρια που προκαλούν ασθένειες στον άνθρωπο, ακόμη και σε χαμηλές συγκεντρώσεις. Ενώ είναι αποτελεσματικό έναντι ανθεκτικών στελεχών βακτηρίων.
Προσοχή! Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι αυτό δεν σημαίνει ότι η πρόσληψη θυμαριού θα σε αποτρέψει από την τροφική δηλητηρίαση. Επιπλέον, εάν παίρνεις μεγάλη ποσότητα συμπληρώματων θυμαριού σε τακτική βάση, πιθανότατα μπορεί να σκοτώσεις πολλά από τα καλά βακτήρια στο έντερο σου.
Αρωματοθεραπεία
Μια από τις μοναδικές ιδιότητες αυτού του βοτάνου είναι το ξεχωριστό του άρωμα. Το θυμάρι λοιπόν αποτελεί επίσης δημοφιλές συστατικό σε πολλά φυσικά αποσμητικά, κρέμες, σαπούνια, κεριά και αποσμητικά χώρου.
Τόνωση της διάθεσης
Το θυμάρι χρησιμοποιείται συχνά για αρωματικούς και θεραπευτικούς σκοπούς λόγω της δραστικής του ουσίας, της καρβακρόλης. Η καρβακρόλη αποδείχθηκε ότι αυξάνει τις συγκεντρώσεις σεροτονίνης και ντοπαμίνης, δύο ορμονών που ρυθμίζουν τη διάθεση.
Εάν χρησιμοποιείς τακτικά θυμάρι ή έλαιο θυμαριού στην καθημερινότητα σου, μπορεί να έχει θετική επίδραση στα συναισθήματα και τη διάθεσή σου. Ωστόσο, απαιτούνται περισσότερες ανθρώπινες μελέτες για την επιβεβαίωση αυτών των ευρημάτων.
Θρεπτικά συστατικά
Τα οφέλη του θυμαριού δεν σταματούν εδώ. Είναι πλούισο με χρήσιμα θρεπτικά συστατικά, όπως βιταμίνη Α, C, χαλκό, σίδηρο και μαγγάνιο.
Στο σημείο αυτό να σημειώσουμε ωστόσο πως για να λάβεις μεγάλες ποσότητες απο αυτά τα θρεπτικά συστατικά θα πρέπει να καταναλώσεις υπερβολικές ποσότητες από αυτό το βότανο.
Μαγειρικές χρήσεις
Το θυμάρι τέλος αποτελεί ένα υπέροχο συστατικό που χρησιμοποιείται σε κουζίνες σε όλο τον κόσμο, ιδιαίτερα στη Γαλλία, την Ιταλία αλλά και σε όλη τη Μεσόγειο. Τα φρέσκα φύλλα ή και ολόκληρα τα κλωνάρια του μπορούν να χρησιμοποιηθούν κατά την προετοιμασία πολλών πιάτων
Επιπλέον μπορεί να έχει θετική επίδραση στην ασφάλεια και τη μακροζωία των μαγειρικών ελαίων. Το εκχύλισμα θυμαριού μπορεί να παρατείνει τη σταθερότητα του ηλιελαίου σε διαφορετικές θερμοκρασίες καθώς και να παρέχει αντιοξειδωτικά αποτελέσματα.
Παρενέργειες
Το φρέσκο και το αποξηραμένο θυμάρι είναι γενικά ασφαλές για κατανάλωση στο φαγητό ή ως τσάι και δεν έχει παρενέργειες. Αλλά τα αιθέρια έλαια είναι διαφορετικά. Σε αυτά βρίσκεται μεγάλη ποσότητα συγκεντρωμένη και μπορεί να είναι τοξική στην αδιάλυτη μορφή της.
Η κατάποση υπερβολικής ποσότητας θυμαριού σε αιθέριο έλαιο θα μπορούσε να προκαλέσει επικίνδυνη πτώση της αρτηριακής σας πίεσης. Επιπλέον μπορεί να προκαλέσει παρενέργειες όπως στομαχικές διαταραχές, κράμπες, πονοκεφάλους ή και ζάλη.
Επίσης το έλαιο ή τα συμπληρώματα θυμαριού πρέπει να αποφεύγονται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Η θυμόλη έχει αποτελέσματα παρόμοια με οιστρογόνα που μπορεί να επηρεάσουν την έμμηνο ρύση και να αυξήσουν τον κίνδυνο αποβολής. Ωστόσο η χρήση θυμαριού στη μαγειρική δεν ενέχει τέτοιο κίνδυνο.
Το θυμάρι λοιπόν μπορεί να δρα σαν οιστρογόνο στο σώμα σου. Εάν έχεις κάποια πάθηση που μπορεί να επιδεινωθεί από την έκθεση σε οιστρογόνα, απέφυγε το θυμάρι. Καταστάσεις ευαίσθητες στις ορμόνες αποτελούν ο καρκίνος του μαστού, της μήτρας, των ωοθηκών κ.α.
Τέλος η αλλεργία στο έλαιο θυμαριού είναι επίσης συχνή, ειδικά σε άτομα ευαίσθητα σε φυτά όπως η ρίγανης, της λεβάντας ή και του φασκόμηλου. Μια αλλεργία μπορεί να εκδηλωθεί με διάρροια, ναυτία και έμετο όταν καταναλώνεται. Όταν εφαρμόζεται στο δέρμα, μπορεί να εμφανιστεί επίσης αλλεργική δερματίτιδα εξ επαφής.
Δοσολογία
Δεν υπάρχουν αξιόπιστες πληροφορίες για να γνωρίζουμε ποια είναι η κατάλληλη ποσότητα δοσολογίας του θυμαριού. Είναι πιθανώς ασφαλές για ενήλικες, παιδιά και έγκυες και θηλάζουσες γυναίκες όταν χρησιμοποιείται για να αρωματίσει τα τρόφιμα και πιθανώς ασφαλές όταν χρησιμοποιείται για ιατρικούς σκοπούς.
Θα πρέπει να θυμάσαι ότι τα αιθέρια έλαια είναι πιο συμπυκνωμένα και θα μπορούσαν να έχουν παρενέργειες. Θα πρέπει πρώτα να συμβούλευσε το γιατρό σου, ειδικά εάν είσαι έγκυος ή παίρνεις φάρμακα για υψηλή αρτηριακή πίεση.
Συμπερασματικά
Το θυμάρι τόσο τα άνθη, τα φύλλα αλλά και το έλαιο του χρησιμοποιούνται εδώ και πολλά χρόνια για να βελτιώσουν και να αρωματίσουν τα τρόφιμα και συνταγές, αλλά αποτελεί και φάρμακο για την υγεία και τον χώρο σου.
Πρόκειται συνεπώς για ένα μοναδικό βότανο με πολλά οφέλη, ενώ φυσικά μην ξεχνάς ότι η χρήση του θυμαριού δεν θα πρέπει να αντικαθιστά την ιατρική φροντίδα και θεραπεία. Κατανάλωσε το λοιπόν πάντα με μέτρο ώστε να αποφύγεις τις δυσμενές επιπτώσεις και παρενέργειες αλλά να επωφεληθείς από τις μοναδικές του ιδιότητες.
ΔΙΑΒΑΣΕ ΑΚΟΜΑ:
Μελισσόχορτο. Τα πολλά οφέλη και οι ιδιότητές του
Λωτός: Τα οφέλη και οι πιθανές παρενέργειές του
Ακολούθησε το fmh.gr στο Google News, στο Twitter, στο Facebook στο Υoutube και στο Instagram
Κατερίνα Νταλέ, Διαιτολόγος – Διατροφολόγος, Κύμη Ευβοίας
Ακολούθησε την Κατερίνα στο Facebook και στο Instagram
Βιβλιογραφία
Zu Y, Yu H, Liang L, Fu Y, Efferth T, Liu X, Wu N. Activities of ten essential oils towards Propionibacterium acnes and PC-3, A-549 and MCF-7 cancer cells. Molecules. 2010 Apr 30;15(5):3200-10. doi: 10.3390/molecules15053200. PMID: 20657472; PMCID: PMC6263286.
Thyme, fresh FoodData Central. Available at: https://fdc.nal.usda.gov/fdc-app.html#/food-details/173470/nutrients
Abdel-Rahim, Ismail & Abo-Elyousr, Kamal Ahmed. (2017). Using of endophytic Saccharomycopsis fibuligera and thyme oil for management of gray mold rot of guava fruits. Biological Control. 110. 10.1016/j.biocontrol.2017.04.014.
Damtie, D. and Mekonnen, Y. (2021) Toxicity and oviposition deterrent activities of thyme essential oils against anopheles arabiensis, Psyche: A Journal of Entomology. Hindawi. Available at: https://www.hindawi.com/journals/psyche/2021/6684156/
Zotti M, Colaianna M, Morgese MG, Tucci P, Schiavone S, Avato P, Trabace L. Carvacrol: from ancient flavoring to neuromodulatory agent. Molecules. 2013 May 24;18(6):6161-72. doi: 10.3390/molecules18066161. PMID: 23708230; PMCID: PMC6270539.
Zaborowska Z, Przygoński K, Bilska A. Antioxidative effect of thyme (Thymus vulgaris) in sunflower oil. Acta Sci Pol Technol Aliment. 2012 Jul-Sep;11(3):283-91. PMID: 22744949.
Silva N, Alves S, Gonçalves A, Amaral JS, Poeta P. Antimicrobial activity of essential oils from mediterranean aromatic plants against several foodborne and spoilage bacteria. Food Science and Technology International. 2013;19(6):503-510. doi:10.1177/1082013212442198
Zava DT, Dollbaum CM, Blen M. Estrogen and progestin bioactivity of foods, herbs, and spices. Proc Soc Exp Biol Med. 1998;217(3):369-78. doi: 10.3181/00379727-217-44247
Basch E, Ulbricht C, Hammerness P, Bevins A, Sollars D. Thyme (Thymus vulgaris L.), thymol. J Herb Pharmacother. 2004;4(1):49-67. PMID: 15273078.
