Tens Φυσικοθεραπεία: Πως λειτουργεί, ποιες παθήσεις βοηθάει, παρενέργειες

Η φυσικοθεραπεία περιλαμβάνει διάφορες μεθόδους που μπορεί να παρέχει σε έναν ασθενή ανακούφιση και αποκατάσταση των συμπτωμάτων που τον ταλαιπωρούν με στόχο να βελτιωθεί η ποιότητα ζωής του. Ένα μέσο, που συχνά χρησιμοποιείται είναι τα T.E.N.S. Σκοπός των συσκευών αυτών είναι η διαδερμική ηλεκτρική διέγερση των νευρικών ιστών (Transcutaneous Electrical Nerve Stimulation).

Γράφει ο Γιώργος Σιδηρόπουλος, Φυσικοθεραπευτής, Κατερίνη

Τι είναι οι συσκευές T.E.N.S.

Οι συσκευές TENS είναι στην πλειοψηφία τους μικρές σε μέγεθος, λειτουργούν είτε με μπαταρίες είτε καλώδιο. Περιλαμβάνουν τα ειδικά καλώδια που κουμπώνουν στα ηλεκτρόδια, τα οποία κατά την εφαρμογή της θεραπείας θα τοποθετηθούν στην περιοχή που κρίνει ο θεραπευτής.

Όταν η συσκευή λειτουργεί, μεταδίδονται μικρές ηλεκτρικές ώσεις μέσω των ηλεκτροδίων, τα οποία ο ασθενή τα αισθάνεται ως μυρμήγκιασμα. Τα ηλεκτρικά αυτά σήματα μειώνουν και τροποποιούν τα σήματα πόνου που πηγαίνουν στον νωτιαίο μυελό και τον εγκέφαλο, γεγονός που επιβεβαιώνει την αναλγητική τους δράση.

Η δράση αυτή φέρνει επίσης χαλάρωση των μυών της περιοχής που γίνεται η θεραπεία, ενώ τέλος έχει αναφερθεί και παραγωγή ενδορφινών, που αποτελούν τα φυσικά παυσίπονα του οργανισμού.

Είναι τα TENS μία αποδεδειγμένη πρακτική;

Η απάντηση στο παραπάνω ερώτημα είναι περίπλοκη, καθώς έχουν υποστηριχθεί και οι δύο απόψεις. Δεν υπάρχουν αρκετά αξιόπιστες και έγκυρες μελέτες που παρουσιάζουν επιστημονικά στοιχεία για να πει κανείς με σιγουριά ότι η θεραπεία με TENS είναι μία αξιόπιστη μέθοδος ανακούφισης πόνου και συνόδων συμπτωμάτων.

Απαιτείται περισσότερη έρευνα που θα εξετάσουν την επίδραση που έχουν σε κλινικές καταστάσεις. Από την άλλη, οι επαγγελματίες υγείας που δραστηριοποιούνται σε κλινικό περιβάλλον χρησιμοποιούν συχνά την μέθοδο αυτή.

Αναφέρουν ότι η φυσικοθεραπεία με συσκευές TENS βοηθά ένα σημαντικό ποσοστό του πληθυσμού που αναλαμβάνουν, ωστόσο τις περισσότερες φορές από αυτές φαίνεται να λειτουργεί εξαρτημένα από τον ίδιο τον ασθενή, την πεποίθηση θεραπευτή – ασθενή και κυρίως την ευαισθησία, σοβαρότητα και το στάδιο που βρίσκεται η πάθηση.

Πρόκειται για μία ασφαλή μέθοδο που ανακουφίζει, μη επεμβατικά και μη φαρμακευτικά αλλά η δράση είναι βραχυπρόθεσμη.

Ενδείξεις για χρήση TENS

Ακολουθούν μερικές παθήσεις που η χρήση της μεθόδου TENS στη φυσικοθεραπεία είναι χρήσιμη.

• Μείωση πόνου
• Σε αθλητικές κακώσεις
• Σε χρόνιο πόνο, συμπληρωματικά πάντα με συμβουλευτική και άσκηση από επαγγελματία υγείας.
• Συνδεσμικές κακώσεις
• Μυϊκές θλάσεις
• Ρήξεις τενόντων
• Σε ρευματοειδή νοσήματα
• Σε νευρολογικά περιστατικά, μόνο συμπληρωματικά και μετά ή πριν από την άσκηση (Ως προθέρμανση ή χαλάρωμα)

Όλες οι παραπάνω ενδείξεις για χρήση TENS, συστήνονται να γίνονται μόνο συμπληρωματικά, καθώς κανένα φυσικό μέσο δεν αποτελεί θεραπεία από μόνο του. Ο φυσικοθεραπευτής πρέπει να ασχοληθεί περισσότερο με την αξιολόγηση του εκάστοτε ασθενή του, μέσω λήψης λεπτομερούς ιστορικού.

Στη συνέχεια πρέπει να κάνει φυσική εξέταση, όπου θα απορρίψει ή θα επιβεβαιώσει τις υποθέσεις του από το ιστορικό και κατά τον σχεδιασμό του προγράμματος αποκατάστασης να εστιάσει στην βελτιώσει της ποιότητας ζωής του ασθενή του.

Tα βασικά «εργαλεία» του πρέπει να είναι η συμβουλευτική προσέγγιση και η άσκηση (βέλτιστη φόρτιση, ειδικά σχεδιασμένη προοδευτικότητα με βάση τα χαρακτηριστικά του πόνου του ασθενή του).

Παρενέργειες και αντενδείξεις

Συστήνεται ιδιαίτερη προσοχή στις κατηγορίες ατόμων που ακολουθούν διότι η χρήση TENS μπορεί να προκαλέσει ανεπιθύμητες παρενέργειες.

• Σε αλλεργικούς που αναφέρουν δερματικές παθήσεις και ευαισθησία στο δέρμα τους
• Σε ασθενείς που έχουν ηλεκτρικό ή μεταλλικό εμφύτευμα στο σώμα τους (πχ βηματοδότης)
• Σε γυναίκες που εγκυμονούν
• Σε ασθενείς με επιληπτικά επεισόδια
• Σε ασθενείς με καρδιαγγειακά προβλήματα
• Σε ασθενείς με προβλήματα στην ιππουρίδα

ΔΙΑΒΑΣΕ ΑΚΟΜΑ: Τι είναι η νευρολογική φυσικοθεραπεία;

Ακολούθησε την fmh.gr στο Google News, στο Twitter, στο Facebook, στο Υoutube, στο TikTok και στο Instagram

Γιώργος Σιδηρόπουλος, Φυσικοθεραπευτής, Κατερίνη

Ακολούθησε τον Γιώργο στο Facebook και στο Instagram

Βιβλιογραφία

1. Gibson, W., Wand, B.M., Meads, C., Catley, M.J. and O’Connell, N.E. (2019). Transcutaneous electrical nerve stimulation (TENS) for chronic pain – an overview of Cochrane Reviews. Cochrane Database of Systematic Reviews, 4(4).
2. Johnson, M.I., Paley, C.A., Howe, T.E. and Sluka, K.A. (2015). Transcutaneous electrical nerve stimulation for acute pain. Cochrane Database of Systematic Reviews.
3. Vance, C.G., Dailey, D.L., Rakel, B.A. and Sluka, K.A. (2014). Using TENS for pain control: the state of the evidence. Pain Management, [online] 4(3), pp.197–209.
4. Vance, C.G.T., Dailey, D.L., Chimenti, R.L., Van Gorp, B.J., Crofford, L.J. and Sluka, K.A. (2022). Using TENS for Pain Control: Update on the State of the Evidence. Medicina (Kaunas, Lithuania), [online] 58(10), p.1332.