Συμπληρώματα διατροφής: Τα 6 καλύτερα για τις αρθρώσεις

Ως αρθρίτιδα χαρακτηρίζεται ένα σύνολο μυοσκελετικών διαταραχών, κοινό χαρακτηριστικό των οποίων είναι η φλεγμονή στις αρθρώσεις, ο πόνος, το οίδημα και η ακαμψία. Τα δύο πιο κοινά είδη αρθρίτιδας είναι η οστεροαρθρίτιδα και η ρευματοειδής αρθρίτιδα.

Η οστεοαρθρίτιδα είναι ένα χρόνιο εκφυλιστικό νόσημα, όπου προκαλείται καταστροφή του αρθρικού χόνδρου, φλεγμονή και στένωση της άρθρωσης. Η ρευματοειδής αρθρίτιδα είναι ένα αυτοάνοσο νόσημα και συγκριτικά με την οστεοαρθρίτιδα εμφανίζει μεγαλύτερη φλεγμονή.

Γράφει η Χαρά Τσιάκλα, Διαιτολόγος – Διατροφολόγος, Αμπελόκηποι – Αθήνα

Η θεραπεία της αρθρίτιδας έχει ως σκοπό την βελτίωση της λειτουργικότητας και της ποιότητας ζωής, τον περιορισμό του πόνου και την καθυστέρηση του εκφυλισμού της άρθρωσης. Περιλαμβάνει θεραπείες, όπως φυσικοθεραπεία και άσκηση, φαρμακευτική αγωγή και χειρουργική επέμβαση.

Αναλγητικά και μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη είναι τα κύρια φάρμακα που χρησιμοποιούνται στα πλαίσια της θεραπείας. Ωστόσο, η δράση τους στοχεύει μόνο στην συμπτωματική αντιμετώπιση.

Καθώς η μακροχρόνια χρήση των φαρμάκων αυτών σχετίζεται με επιπλοκές στο καρδιαγγειακό και γαστρεντερικό σύστημα, η εύρεση εναλλακτικών τρόπων θεραπείας κρίνεται απαραίτητη.

Αρθρίτιδα και συμπληρώματα διατροφής 

Η χορήγηση συμπληρωμάτων διατροφής φαίνεται να είναι μία εναλλακτική μορφή θεραπείας της αρθρίτιδας που έχει κερδίσει το ενδιαφέρον των επιστημόνων υγείας και των ασθενών τα τελευταία χρόνια.

Ορισμένα από αυτά χρησιμοποιούνται ήδη ως συμπληρωματική θεραπεία στην αρθρίτιδα. Ας δούμε λοιπόν, ποια από αυτά είναι αποτελεσματικά και ασφαλή για την χρήση τους.

Γλυκοζαμίνη και χονδροϊτίνη

Είναι τα δύο πιο διαδεδομένα συμπληρώματα διατροφής που χρησιμοποιούνται στην θεραπεία της αρθρίτιδας. Και οι δύο χημικές ενώσεις είναι συστατικά του αρθρικού χόνδρου και με την χορήγηση συμπληρωμάτων προτείνεται ότι φθάνουν στον χόνδρο, μειώνοντας τον πόνο και την καταστροφή του ιστού.

Σε μετα-ανάλυση του 2018, στην οποία εξετάστηκε η αποτελεσματικότητα των δύο συμπληρωμάτων σε ασθενής με οστεοαρθρίτιδα, φάνηκε ότι η χονδροϊτίνη είναι αποτελεσματική στον πόνο και την λειτουργικότητα σε σχέση με το placebo, ενώ η γλυκοζαμίνη στην ακαμψία.

Μια πιο πρόσφατη μετα-ανάλυση του 2023 για την γλυκοζαμίνη, έδειξε ότι το συμπλήρωμα φαίνεται να είναι αποτελεσματικό και στον πόνο, όταν συγκριθεί με ομάδα placebo. Και τα δύο συμπληρώματα φαίνεται να είναι χωρίς ανεπιθύμητες ενέργειες.

Ιχθυέλαια

Τα ιχθυέλαια είναι υψηλά σε DHA (δοκοσαεξανοϊκό οξύ) και EPA (εικοσανοπεντανοϊκό οξύ), τα οποία είναι ευρέως γνωστά για την αντιφλεγμονώδη δράση τους. Καθώς η αθρίτιδα χαρακτηρίζεται από φλεγμονή, έχει προταθεί ότι συμπληρώματα ιχθυελαίων πιθανότατα να έχουν όφελος ως προς την συμπτωματολογία της νόσου.

Συστηματική ανασκόπηση και μετα-ανάλυση του 2016 που ερεύνησε την αποτελεσματικότητα των ιχθυελαίων ως προς τον πόνο, την λειτουργικότητα και την φλεγμονή σε ασθενείς με αρθρίτιδα, έδειξε βελτίωση των συμπτωμάτων σε ασθενείς με ρευματοειδή αρθρίτιδα, όχι όμως και με οστεοαρθρίτιδα.

Αυτή η διαφορά πιθανό να έγκειται στα υψηλότερα επίπεδα φλεγμονής που χαρακτηρίζει την ρευματοειδή αρθρίτιδα, έναντι της οστεοαρθρίτιδας. Η χρήση τους χαρακτηρίστηκε ασφαλής σε σχέση με την ομάδα ελέγχου.

Κουρκουμίνη

Η κουρκουμίνη είναι το βασικό συστατικό του εκχυλίσματος του κουρκουμά (Curcuma Longa) και είναι ευρέως γνωστή για τις αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες και την αντιοξειδωτική της δράση. Λόγω των δράσεων αυτών έχει υποτεθεί ότι η χορήγησή της ως συμπλήρωμα, πιθανό να έχει προστατευτικό ρόλο στους χόνδρους και την αρθρίτιδα.

Μετα-ανάλυση του 2021 εξέτασε την επίδραση της κουρκουμίνης σε ασθενείς με οστεοαρθρίτιδα, συγκριτικά με ομάδα placebo, με ασθενείς που λάμβαναν φαρμακευτική αγωγή και με ασθενείς που λάμβαναν γλυκοζαμίνη.

Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι η συμπληρωματική χορήγηση κουρκουμίνης είχε θετική επίδραση στον πόνο, την λειτουργικότητα και την ακαμψία, συγκριτικά με την ομάδα placebo, καθώς επίσης και όταν λαμβανόταν συνδυαστικά με μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα σε σύγκριση με ομάδα που λάμβανε μόνο φαρμακευτική αγωγή.

Σε κάθε περίπτωση, η χρήση της κουρκουμίνης θεωρήθηκε ασφαλής.

Άλλα συμπληρώματα

Ένα πλήθος άλλων συμπληρωμάτων διατροφής έχουν μελετηθεί για την δράση τους στην αρθρίτιδα, με ορισμένα από τα οποία να δείχνουν ιδιαίτερα ενθαρρυντικά αποτελέσματα.

Το εκχύλισμα πρασινόχειλου μυδιού, του φυτού Boswellia και το κολλαγόνο τύπου ΙΙ σε πρόσφατες μετα-αναλύσεις, φάνηκε να έχουν σημαντικές βελτιώσεις στον πόνο, την λειτουργικότητα και την ακαμψία σε ασθενείς με οστεοαρθρίτιδα. Ωστόσο, είναι απαραίτητη η ύπαρξη περισσότερων κλινικών δοκιμών για την έκβαση ασφαλών αποτελεσμάτων.

Για συμπληρώματα όπως βιταμίνη D, S-αδενοσυλµεθειονίνη (SAMe), μεθυλοσουλφονυλομεθάνιο (MSM), τα οποία χρησιμοποιούνται συχνά αυτήν την στιγμή σε ασθενείς με αρθρίτιδα, τα ερευνητικά δεδομένα αυτή την στιγμή, δυστυχώς, θεωρούνται ανεπαρκή.

Συνοψίζοντας

Συνοψίζοντας, η ανάγκη για την εύρεση εναλλακτικών, μη παρεμβατικών και χωρίς ρίσκο θεραπειών για την αρθρίτιδα οδήγησε την επιστημονική κοινότητα σε ένα πλήθος ερευνών για την αποτελεσματικότητα των συμπληρωμάτων διατροφής.

Για αρκετά από αυτά υπάρχουν αρκετά ερευνητικά δεδομένα να υποστηρίζουν την αποτελεσματικότητά τους σε ασθενείς με αρθρίτιδα, άλλα είναι αρκετά υποσχόμενα με την ανάγκη για περισσότερες κλινικές δοκιμές και για άλλα η βιβλιογραφία είναι σε πολύ αρχικά επίπεδα.

Όπως και να έχει, η πραγματοποίηση περισσότερων κλινικών δοκιμών είναι απαραίτητη προκειμένου να οριστεί δοσολογία και ασφαλές χρονικό διάστημα χορήγησης των σκευασμάτων.

Κάθε ασθενής πριν ξεκινήσει κάποιο συμπλήρωμα διατροφής για την αρθρίτιδα, είναι απαραίτητο να συμβουλευτεί τον θεράποντα ιατρό του, ιδιαίτερα αν λαμβάνει φαρμακευτική αγωγή ή υπάρχουν συνοδά νοσήματα.

ΔΙΑΒΑΣΕ ΑΚΟΜΑ: Υγιείς αρθρώσεις: Οι τροφές που κάνουν καλό και οι χειρότερες

Χαρά Τσιάκλα, Διαιτολόγος – Διατροφολόγος, Αμπελόκηποι – Αθήνα

Ακολούθησε την Χαρά στο Facebook και στο Instagram

Βιβλιογραφία

1. Liu X, Machado GC, Eyles JP, Ravi V, Hunter DJ. Dietary supplements for treating osteoarthritis: a systematic review and meta-analysis. Br J Sports Med. 2018 Feb;52(3):167-175. doi: 10.1136/bjsports-2016-097333. Epub 2017 Oct 10. PMID: 29018060.
2. Zhu X, Sang L, Wu D, Rong J, Jiang L. Effectiveness and safety of glucosamine and chondroitin for the treatment of osteoarthritis: a meta-analysis of randomized controlled trials. J Orthop Surg Res. 2018 Jul 6;13(1):170. doi: 10.1186/s13018-018-0871-5. PMID: 29980200; PMCID: PMC6035477.
3. Vo NX, Le NNH, Chu TDP, Pham HL, Dinh KXA, Che UTT, Ngo TTT, Bui TT. Effectiveness and Safety of Glucosamine in Osteoarthritis: A Systematic Review. Pharmacy. 2023; 11(4):117. https://doi.org/10.3390/pharmacy11040117
4. Senftleber NK, Nielsen SM, Andersen JR, Bliddal H, Tarp S, Lauritzen L, Furst DE, Suarez-Almazor ME, Lyddiatt A, Christensen R. Marine Oil Supplements for Arthritis Pain: A Systematic Review and Meta-Analysis of Randomized Trials. Nutrients. 2017 Jan 6;9(1):42. doi: 10.3390/nu9010042. PMID: 28067815; PMCID: PMC5295086.
5. Zeng L, Yu G, Hao W, Yang K, Chen H. The efficacy and safety of Curcuma longa extract and curcumin supplements on osteoarthritis: a systematic review and meta-analysis. Biosci Rep. 2021 Jun 25;41(6):BSR20210817. doi: 10.1042/BSR20210817. PMID: 34017975; PMCID: PMC8202067.
6. Yu G, Xiang W, Zhang T, Zeng L, Yang K, Li J. Effectiveness of Boswellia and Boswellia extract for osteoarthritis patients: a systematic review and meta-analysis. BMC Complement Med Ther. 2020 Jul 17;20(1):225. doi: 10.1186/s12906-020-02985-6. PMID: 32680575; PMCID: PMC7368679.