Πυελονεφρίτιδα: Τι είναι και ποια τα συμπτώματα της
Τα συμπτώματα που χαρακτηρίζονται ως καμπανάκι για την πυελονεφρίτιδα είναι αρκετά όπως και οι αιτίες. Τι είναι όμως και πως μεταδίδεται;
Οι νεφροί είναι ένα όργανο του ουροποιητικού συστήματος, το οποίο περιλαμβάνει επίσης τον ουρητήρα, την ουροδόχο κύστη, την ουρήθρα και τον προστάτη (στους άνδρες).
Με τα όργανα του ουροποιητικού συστήματος γίνεται η απέκκριση και η αποβολή από τον οργανισμό των άχρηστων και επιβλαβών προϊόντων της ανταλλαγής της ύλης (ούρων). Το σύστημα αυτό αποτελείται από δύο μέρη. Το πρώτο μέρος αποτελείται από τα νεφρά, τα οποία λειτουργούν για την απέκκριση μιας ουσίας, του ούρου (εκρηκτική μοίρα) και το δεύτερο μέρος συμβάλλει στην αποβολή των ούρων έξω από τον οργανισμό (αποχετευτική μοίρα).
Γράφει η Γεωργία Τσίρου, Απόφοιτη της Ιατρικής Σχολής Αθηνών
Οι νεφροί είναι δύο, δεξιός και αριστερός και βρίσκονται εκατέρωθεν της σπονδυλικής στήλης, πίσω και κάτω από το διάφραγμα. Η θέση των νεφρών επηρεάζεται αρκετά από τη στάση του ατόμου και από τις αναπνευστικές κινήσεις του.
Διάκριση ουρολοιμώξεων – Ορισμός
Οι λοιμώξεις στα νεφρά ανήκουν στην οικογένεια των λοιμώξεων του ουροποιητικού (ουρολοιμώξεις). Όταν η λοίμωξη περιλαμβάνει τη συμμετοχή των νεφρών, τότε αποκαλείται λοίμωξη του ανώτερου ουροποιητικού συστήματος και συγκεκριμένα πυελονεφρίτιδα. Αντιθέτως οι λοιμώξεις που περιλαμβάνουν μόλυνση της κύστης, της ουρήθρας και του προστάτη χαρακτηρίζονται ως λοιμώξεις του κατώτερου ουροποιητικού.
Πόσο συχνές είναι οι λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος;
Η ετήσια επίπτωση της λοίμωξης ουροποιητικού στις γυναίκες είναι 10 – 20%. Είναι πιο συχνές σε γυναίκες κάτω των 50 ετών, ενώ είναι σπάνια στους άνδρες της ίδιας ηλικιακής ομάδας. Οι λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος είναι επίσης συχνές στα παιδιά. Η πυελονεφρίτιδα συγκεκριμένα εμφανίζεται 3/1000 ασθενείς ανά έτος.
Ποια είναι τα συμπτώματα;
Μερικά από τα πιο κοινά συμπτώματα της της πυελονεφρίτιδας είναι:
- Πυρετός
- Κρυάδες
- Ναυτία
- Έμετος
- Γενικευμένη αδυναμία
- Κούραση
- Ένα αίσθημα καύσου κατά την ούρηση (δυσουρία)
- Γενικευμένος πόνος στο πλάι, ή πόνος πιο χαμηλά στην πλάτη ( οσφυαλγία )
- Αφυδάτωση
Πέρα από ένα καλό ιστορικό, μια καλή φυσική εξέταση, τα σημάδια που χαρακτηρίζονται ως καμπανάκι και συμπτώματα για τη διάγνωση μιας λοίμωξης του ουροποιητικού είναι τα εξής:
- Ευαισθησία στα πλευρά ακριβώς κάτω από το χαμηλότερο πλευρό ( πλευροσπονδυλική γωνία )
- Πυρετός
- Φυσικές αποδείξεις αφυδάτωσης
- Ταχυπαλμία
Στις γυναίκες, στις οποίες είναι και πιο συχνές οι ουρολοιμώξεις και η πυελονεφρίτιδα είναι πρέπον να διεξάγεται πλήρης γυναικολογική εξέταση, διότι μπορεί να υποκρύπτονται κι άλλες παθήσεις, όπως για παράδειγμα η φλεγμονώδης νόσος της πυέλου.
Η πυελονεφρίτιδα μπορεί να είναι οξεία ή χρόνια. Στην οξεία, τα συμπτώματα είναι θορυβώδη ενώ στη χρόνια πιο ήπια, αλλά πιο μακράς διάρκειας.
Ποια είναι τα αίτια που προκαλούν πυελονεφρίτιδα;
Ειδικές μεταβλητές, που σχετίζονται με την πυελονεφρίτιδα, είναι η συχνότητα των σεξουαλικών επαφών, η αλλαγή σεξουαλικών συντρόφων, η χρήση σπερματοκτόνων σκευασμάτων, ο σακχαρώδης διαβήτης, το ιστορικό παλαιότερων ουρολοιμώξεων και η ακράτεια.
Ως προς τις σεξουαλικές πρακτικές, το πρωκτικό σεξ ενοχοποιήθηκε για την οξεία πυελονεφρίτιδα. Ο συνηθέστερος μικροορργανισμός ( 85% ) που προκαλεί οξεία πυελονεφρίτιδα, είναι η Ε.coli.
Ποιες καταστάσεις αυξάνουν τον κίνδυνο να αναπτύξει κάποιος πυελονεφρίτιδα;
- Παθήσεις που εμποδίζουν την ομαλή ροή των ούρων, όπως η ύπαρξη λίθων ή προκαλούν υπολειπόμενο ούρων. Οι πιο συχνές παθήσεις είναι η καλοήθης υπερπλασία του προστάτη, η λιθίαση του ουροποιητικού ή κάποια μάζα στην κοιλιά και στην πύελο.
- Οι ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη, οι οποίοι είναι επιρρεπείς στην ανάπτυξη λοιμώξεων.
Τι είναι η χρόνια πυελονεφρίτιδα;
Σχετίζεται με συγγενείς ανωμαλίες των νεφρών που εμφανίζονται κατά την παιδική ηλικία και οδηγούν σε επαναλαμβανόμενα επεισόδια λοιμώξεων. Λόγω αυτών δημιουργούνται δομικές βλάβες από το σχηματισμό ουλών στα νεφρά.
Αν δεν υπάρξει σωστή αντιμετώπιση, η χρόνια πυελονεφρίτιδα μπορεί να προκαλέσει μέχρι και νεφρική ανεπάρκεια. Στο πλαίσιο της αντιμετώπισης, μπορεί ο γιατρός να χορηγήσει ειδικά αντιβιοτικά (χημειοπροφύλαξη) για μεγάλο χρονικό διάστημα (3-12 μήνες).
Ποια είναι η θεραπεία της πυελονεφρίτιδας;
Η πυελονεφρίτιδα είναι μία σοβαρή λοίμωξη. Η εισαγωγή στο νοσοκομείο και η ενδοφλέβια χορήγηση αντιβιοτικών (που καθορίζεται από την καλλιέργεια ούρων σε συνδυασμό με τον υπερηχογραφικό έλεγχο) ενδείκνυται για υποτασικούς σηπτικούς ασθενείς, καθώς και για εκείνους με ναυτία που δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν κατ’ οίκον. Σε διαφορετικές περιπτώσεις ενδείκνυται η από του στόματος θεραπεία. Η συνήθης διάρκεια της θεραπείας είναι 10 έως 14 ημέρες.
Είναι σημαντική η διαφορική διάγνωση ανάμεσα στις λοιμώξεις της κατώτερης ( κυστίτιδα ) και της ανώτερης (πυελονεφρίτιδα) ουροποιητικής οδού, διότι η πυελονεφρίτιδα συχνά απαιτεί επιθετικότερη θεραπεία.
Η αποτυχία αναγνώρισης και αντιμετώπισης των δυναμικών διαταραχών της ουροποιητικής οδού συχνά οδηγεί στην αποτυχία εξάλειψης της πυελονεφρίτιδας για μακρό χρονικό διάστημα. Η αφαίρεση επιμολυσμένων λίθων, με σωληνάκι ( Pig – Tail ) ενδείκνυται πριν από την αντιβιοτική θεραπεία και προλαμβάνει στην υποτροπή της λοίμωξης.
Εξαιρετικά σπάνια, η κατάσταση του ασθενή μπορεί να επιβαρυνθεί πολύ (ανοσοκατασταλμένοι, σακχαροδιαβητικοί), ώστε να χρειαστεί υποστήριξη στη μονάδα εντατικής θεραπείας.
Ακολούθησε το fmh.gr στο Google News, στο Twitter, στο Facebook στο Υoutube και στο Instagram
Γεωργία Τσίρου, Απόφοιτη της Ιατρικής Σχολής Αθηνών
Πηγές:
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/15768623/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32053436/
