Ψωρίαση: Τι είναι, ποια τα συμπτώματά της και ποια η θεραπεία
Μάθε για την ψωρίαση, ποια είναι τα συμπτώματα της και με ποια θεραπεία αντιμετωπίζεται.
Η ψωρίαση είναι μια συχνή και χρόνια φλεγμονώδης δερματοπάθεια. Η επίπτωση της νόσου είναι ίση και στα δύο φύλα, με μία τάση για πρωιμότερη έναρξη στις γυναίκες. Η ψωρίαση μπορεί να εκδηλωθεί σε οποιαδήποτε ηλικία, αν και η συχνότερη ηλικία έναρξης είναι κατά την 3η– 4η δεκαετία και σε ένα μικρότερο ποσοστό των ασθενών ( 10% ) κατά την 6η-7η δεκαετία της ζωής.
Πρώιμη έναρξη της ψωρίασης, πριν την ηλικία των 15 ετών, συνεπάγεται με βαρύτερη πρόγνωση, προσβολή μεγαλύτερης έκτασης του σώματος και φτωχότερη ανταπόκριση της νόσου στα συνήθη θεραπευτικά σχήματα.
Γράφει η Γεωργία Τσίρου, Απόφοιτη της Ιατρικής Σχολής Αθηνών
Αιτιολογία
Η ψωρίαση οφείλεται στον αυξημένο πολλαπλασιασμό των επιδερμικών κυττάρων και χαρακτηρίζεται από σαφώς αφοριζόμενες ερυθηματώδεις πλάκες καλυπτόμενες από αργυρόχροα λέπτα.
Αν και διάφοροι παράγοντες έχουν συσχετιστεί κατά καιρούς, η αιτιοπαθογένεια παραμένει άγνωστη.
Γενετική προδιάθεση και εκλυτικοί παράγοντες έχουν ενοχοποιηθεί. Τέτοιοι είναι το τραύμα του δέρματος ονόματι Koebner, λοιμώξεις (β-αιμολυτικοί στρεπτόκοκκοι, HIV), φάρμακα (λίθιο, ανθελονοσιακά, ιντερφερόνη, καθώς και φάρμακα της καρδιάς), ενδοκρινικοί παράγοντες (εφηβεία, εμμηνόπαυση), μεταβολικοί παράγοντες (χαμηλό ασβέστιο, παχυσαρκία), εποχιακοί παράγοντες, ψυχολογικοί παράγοντες (stress, συναισθηματική φόρτιση), κάπνισμα, αλκοόλ.
Συμπτώματα
Η ψωρίαση παρουσιάζει ένα ευρύτατο φάσμα κλινικών μορφών και εκδηλώσεων. Η πιο συχνή μορφή είναι η κοινή κατά πλάκας ψωρίαση, ενώ ακολουθούν η σταγονοειδής, η φλυκταινώδης, η ερυθροδερμική και η αρθροπαθητική ψωρίαση.
Αναγνωρίζεται από τρία βασικά χαρακτηριστικά : αποτελεί μία σαφώς αφοριζόμενη και επηρμένη πλάκα λόγω της υπερπλασίας της επιδερμίδας, καλύπτεται από από παχιά αργυρόχροα λέπια και έχει έντονα ερυθρό χρώμα.
Το μέγεθος της βλάβης ποικίλλει από λίγα χιλιοστά μέχρι λίγα εκατοστά ( 1-10cm ) ενώ το σχήμα της είναι κυκλικό, ωοειδές ή ακανόνιστο. Μικρές πλάκες μπορούν να συνενωθούν και να σχηματίσουν μεγαλύτερες βλάβες.
Εντόπιση
Η κλινική εικόνα της ψωρίασης παρουσιάζει ιδιομορφίες όταν η νόσος εντοπίζεται στο τριχωτό της κεφαλής, το πρόσωπο, τις παλάμες και τα πέλματα, τις πτυχές, τους βλεννογόνους ή τους όνυχες.
Κλινική Διάγνωση
Η κλινική διάγνωση της ψωρίασης είναι συνήθως εύκολη λόγω της χαρακτηριστικής μορφολογίας και εντόπισης των ψωριασικών βλαβών. Η βιοψία μπορεί να βοηθήσει σημαντικά αποκαλύπτοντας τα χαρακτηριστικά ιστολογικά ευρήματα της νόσου, καθώς μπορεί και να διαφοροδιαγνώσει τη μορφή της.
Όσον αφορά τα εργαστηριακά ευρήματα, είναι μη ειδικά και δεν ανευρίσκονται σε όλους τους ασθενείς, με εξαίρεση εκείνων που έχουν φλυκταινώδη ή ερυθροδερμική ψωρίαση.
Στις μορφές αυτές παρατηρούνται αυξημένη ΤΚΕ, α2 μικροσφαιρίνη, CRP (δείκτες φλεγμονής), καθώς και αναιμία, λευκοκυττάρωση. Στην κοινή ψωρίαση παρατηρείται συχνά μία αύξηση του ουρικού οξέος, ανάλογα της έκτασης και της ενεργότητας της νόσου.
Πορεία Νόσου
Είναι ένα χρόνιο νόσημα με απρόβλεπτη πορεία και περιοδικές εξάρσεις και υφέσεις, ενώ σπάνια αποτελεί απειλή για τη ζωή του ατόμου, εκτός αν μεταπέσει σε μία από τις φλεγμονώδεις μορφές της.
Η πρόγνωση εξαρτάται από πολλούς παράγοντες όπως η κλινική της μορφή, η ηλικία έναρξης και η ύπαρξη κληρονομικότητας.
Η ύπαρξη οικογενειακού ιστορικού συνδέεται με πρώιμη έναρξη της ψωρίασης πριν την ηλικία των 15 ετών προδικάζει συνήθως την δυσμενή πορεία της νόσου όσον αφορά τη βαρύτητα και την έκταση του προβλήματος.
Ψυχοκοινωνικές Διαστάσεις
Τα συμπτώματα της ψωρίασης και ειδικότερα ο κνησμός ή ο πόνος, η διαταραγμένη αισθητική εμφάνιση της νόσου και η επιμονή της παρά την θεραπεία επηρεάζουν την ποιότητα ζωής και επιδρούν αρνητικά στη λειτουργική απόδοση των ασθενών σε κρίσιμα θέματα όπως τις διαπροσωπικές σχέσεις, τις κοινωνικές συναναστροφές και την επαγγελματική δραστηριότητα.
Αντίστροφα το άγχος και το stress που προκαλούνται από ορισμένες καταστάσεις μπορούν να εκλύσουν ή να επιδεινώσουν την ψωρίαση.
Ποια είναι η θεραπεία για τη ψωρίαση
Η θεραπεία της ψωρίασης αποτελεί ένα σύνθετο πρόβλημα και η επιλογή του κατάλληλου θεραπευτικού σχήματος εξαρτάται από διάφορους παράγοντες όπως την βαρύτητα και την έκταση της νόσου, την γενική κατάσταση του ασθενούς, την ανταπόκριση σε προηγούμενες θεραπείες και την κλινική μορφή της νόσου.
Η ανάπαυση, η ελεγχόμενη έκθεση στη υπεριώδη ακτινοβολία του ήλιου και η χορήγηση ελαφρών ηρεμιστικών σε περιπτώσεις έντονης ψυχολογικής φόρτισης μπορούν να βοηθήσουν σημαντικά στην αντιμετώπιση.
Εξίσου χρήσιμα μέτρα είναι η αποφυγή μηχανικών ερεθισμών και τραυματισμών του δέρματος, η διακοπή συγκεκριμένων φαρμάκων που επιδεινώνουν τη νόσο, και η χορήγηση κατάλληλης αντιμικροβιακής αγωγής για εκλυτικές λοιμώξεις.
Επιπλέον σε ψωρίαση με σταθερές και εντοπισμένες βλάβες χορηγείται συνήθως τοπική θεραπεία ενώ σε εκτεταμένες βλάβες οι ασθενείς υποβάλλονται σε φωτοθεραπεία.
Συστηματική θεραπεία μπορεί να δοθεί σε ασθενείς που δεν ανταποκρίνονται στις παραπάνω θεραπευτικές μεθόδους.
Γεωργία Τσίρου, Απόφοιτη της Ιατρικής Σχολής Αθηνών
Βιβλιογραφία
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/4056119/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31491865/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/17658397/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/15708928/
