Πνευμονική εμβολή: Τι είναι, αιτίες, συμπτώματα, θεραπεία

Η πνευμονική εμβολή είναι μια σοβαρή κατάσταση όπου ένας θρόμβος αίματος σχηματίζεται σε ένα μέρος του σώματος και μεταφέρεται μέσω της κυκλοφορίας του αίματος στους πνεύμονες, όπου προκαλεί απόφραξη ενός ή περισσοτέρων κλάδων της πνευμονικής αρτηρίας.

Σε σπάνιες περιπτώσεις η απόφραξη μπορεί να οφείλεται σε αέρα, λίπος, νεόπλασμα ή ιστό από την καρδιά. Αποτελεί την τρίτη συχνότερη αιτία καρδιαγγειακών θανάτων μετά τα οξέα στεφανιαία σύνδρομα και τα αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια.

Γράφει ο Παπαδογιάννης Αθανάσιος, Ιατρός – Καρδιολόγος, Σεπόλια – Αθήνα

Αιτίες πνευμονικής εμβολής

Συχνά αυτή η πάθηση σχετίζεται με τους θρόμβους αίματος, οι οποίοι μπορεί να δημιουργηθούν σε διάφορα μέρη του σώματος (ειδικά στις φλέβες των κάτω άκρων) και να μεταφερθούν στους πνεύμονες.

Παράγοντες κινδύνου για την ανάπτυξη πνευμονικής εμβολής περιλαμβάνουν τη μακρά ακινησία (όπως μετά από χειρουργική επέμβαση, ιδίως ορθοπεδικής φύσεως), τη χρήση φαρμάκων (όπως η θεραπεία με οιστρογόνα), ορμονικές αλλαγές, η παρουσία καρκίνου και οι θρομβοφιλικές καταστάσεις.

Άλλες αιτίες εμφάνισης πνευμονικής εμβολής είναι οι λοιμώξεις, η αρτηριακή υπέρταση, ο σακχαρώδης διαβήτης, η μεγάλη ηλικία, η παχυσαρκία και οι υπάρχουσες καρδιαγγειακές νόσoι όπως η καρδιακή ανεπάρκεια.

Ποια είναι τα συμπτώματά της

Η πνευμονική εμβολή είναι μια σοβαρή κατάσταση όπου ο θρόμβος που έχει σχηματιστεί, συνήθως σε άλλο μέρος του σώματος, μεταφέρεται και παρεμποδίζει τη ροή αίματος διαμέσου της πνευμονικής αρτηρίας και περιλαμβάνει αρκετά συμπτώματα.

Ο θρόμβος σχηματίζεται συχνά στις φλέβες των κάτω άκρων και μπορεί να μετακινηθεί στους πνεύμονες.

Τα κοινά συμπτώματα της περιλαμβάνουν:

• Δύσπνοια
• Πόνο στο στήθος
• Ταχύπνοια
• Συγκοπή
• Κυάνωση
• Ταχυκαρδία (αυξημένη τιμή σφύξεων, >100bpm)

Συγχρόνως, είναι πιθανή ως σύμπτωμα, η εμφάνιση αιμόπτυσης, ανησυχία, ακόμη και επιδείνωση των εγκεφαλικών λειτουργιών.

Είναι θανατηφόρα; Και αν ναι σε ποιες περιπτώσεις; 

Ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις είναι ασυμπτωματική ή η διάγνωση τίθεται τυχαία, σε άλλες περιπτώσεις είναι πιθανό η πρώτη εκδήλωση της πνευμονικής εμβολής να είναι ο αιφνίδιος θάνατος.

Γενικά, η ενδονοσοκομειακή θνητότητα είναι πάνω από 30%, ειδικά στις περιπτώσεις αιμοδυναμικής αστάθειας (χαμηλή αρτηριακή πίεση), ειδικά όταν έχει επηρεαστεί η λειτουργία της καρδιάς. Αυτό παρατηρείται κυρίως σε περιπτώσεις εκτεταμένης θρόμβωσης.

Πως γίνεται η η διάγνωση;

Για να διαγνωστεί η πνευμονική εμβολή, συνήθως χρειάζεται να συνδυαστούν τα εξής:

Κλινική υποψία για πνευμονική εμβολή: Επειδή συχνά τα συμπτώματα δεν είναι ειδικά για την παρουσία πνευμονικής εμβολής, πάντοτε πρέπει να υπάρχει στη διαγνωστική σκέψη. Σε κάθε περίπτωση η προσεκτική λήψη ιστορικού (πρόσφατη χειρουργική επέμβαση, παρατεταμένη ακινησία), μπορεί να προσφέρει πολύτιμες πληροφορίες προς τη σωστή διαγνωστική κατεύθυνση, διάγνωση και θεραπεία.

Πρόσθετες εξετάσεις για τη διάγνωση: Πέρα από την κλινική υποψία, μπορούν να γίνουν και πρόσθετες εξετάσεις για να βεβαιωθούμε για την ύπαρξη πνευμονικής εμβολής.

Αυτές μπορεί να περιλαμβάνουν εξετάσεις αίματος (ειδικά ο προσδιορισμός επιπέδων των d – dimers), ηλεκτροκαρδιογράφημα (ειδικά για τον αποκλεισμό άλλων νοσημάτων, όπως εμφράγματος μυοκαρδίου), υπερηχογράφημα φλεβών κάτω άκρων, αξονική αγγειογραφία πνευμονικών αρτηριών.

Σχέση με αξονική αγγειογραφία πνευμονικών αρτηριών: Η αξονική αγγειογραφία πνευμονικών αρτηριών είναι μία από τις κύριες μεθόδους για να διαπιστωθεί η ύπαρξη πνευμονικής εμβολής.

Μέσω αυτής της μεθόδου διάγνωσης, γίνεται απεικόνιση των πνευμονικών αρτηριών χρησιμοποιώντας ακτίνες X. Αποτελεί πλέον την εξέταση εκλογής για τη διάγνωση της πνευμονικής εμβολής, ενώ με την ακριβή εντόπιση του θρόμβου διευκολύνεται η επεμβατική αντιμετώπιση.

Άλλες μέθοδοι διάγνωσης: Εκτός από την αξονική αγγειογραφία πνευμονικών αρτηριών, μπορεί να χρησιμοποιηθούν και άλλες μέθοδοι για τη διάγνωση της πνευμονικής εμβολής. Αυτές περιλαμβάνουν τη χρήση μαγνητικής αγγειογραφίας, πνευμονικής αγγειογραφίας ή σπινθηρογραφήματος πνευμόνων.

Αν υπάρχει υποψία ή έχετε συμπτώματά για πνευμονική εμβολή, είναι σημαντικό να συμβουλευτείτε ένα γιατρό για περαιτέρω διάγνωση και θεραπεία.

Θεραπεία πνευμονικής εμβολής

Η θεραπεία της πνευμονικής εμβολής προϋποθέτει άμεση ιατρική παρέμβαση και συνήθως περιλαμβάνει τις ακόλουθες μεθόδους:

Ασθενοφόρο και νοσηλεία: Οι ασθενείς με σοβαρή πνευμονική εμβολή χρήζουν νοσηλείας και παρακολούθησης στο νοσοκομείο.

Οξυγονοθεραπεία: Η παροχή οξυγόνου μέσω μάσκας ή ρινικής κάνουλας βοηθά στη βελτίωση της αναπνευστικής λειτουργίας.

Φαρμακευτική ανακούφιση: Η χρήση φαρμάκων, όπως αντιπηκτικά και αντιπηκτικές θεραπείες, βοηθά στη διάλυση του θρόμβου και πρόληψη νέων θρόμβων.

Θρομβόλυση: Κατά τη θεραπεία για πνευμονική εμβολή γίνεται χρήση θρομβολυτικών φαρμάκων οπου στόχο έχουν στην ταχεία διάλυση του θρόμβου και επαναιμάτωση των πνευμόνων.

Αντιπηκτική θεραπεία: Η χρήση αντιπηκτικών φαρμάκων, όπως ηπαρίνης χαμηλού μοριακού βάρους ή από του στόματος αντιπηκτικών, μπορεί να βοηθήσει στη μείωση του κινδύνου επανάληψης των θρόμβων.

Χειρουργική επέμβαση: Σε σπάνιες περιπτώσεις, μπορεί να απαιτηθεί χειρουργική επέμβαση για την αφαίρεση μεγάλων ή επικίνδυνων θρόμβων ή σε περιπτώσεις αποτυχίας της θρομβόλυσης.

Μετά τη θεραπεία: Είναι πολύ σημαντική η παρακολούθηση και η πραγματοποίηση εξετάσεων μετά την οξεία φάση, προς αποφυγή εμφάνισης πνευμονικής υπέρτασης, μίας κατάστασεις με ποικίλες κλινικές συνέπειες στη ζωή του ατόμου.

Επιπλέον, είναι σημαντική η διερεύνηση για τη διάγνωση της αιτίας που προκάλεσε την πνευμονική εμβολή, σε περιπτώσεις που δεν υπάρχει εμφανής αιτία. Τέτοιες περιπτώσεις είναι η παρουσία κακοήθειας, αυτοάνοσων νοσημάτων ή θρομβοφιλικλων καταστάσεων.

ΔΙΑΒΑΣΕ ΑΚΟΜΑ: Αθηροσκλήρυνση: Τι είναι, αιτίες, συμπτώματα, διάγνωση, θεραπεία

Ακολούθησε την fmh.gr στο Google News, στο Twitter, στο Facebook, στο Υoutube, στο TikTok και στο Instagram

Παπαδογιάννης Αθανάσιος, Ιατρός – Καρδιολόγος, Σεπόλια – Αθήνα

Ακολούθησε τον Αθανάσιο στο Facebook και στο Instagram

Βιβλιογραφία

Καρδιολογία (Τούσουλης Δ)

Επείγουσα καρδιολογία (Ραλλίδης Λ)