Οι επιδράσεις της άσκησης στο κυκλοφορικό σύστημα

Τα οφέλη στο κυκλοφορικό σύστημα από την άσκηση είναι πολλαπλά και πολυσυστηματικά.

Το κυκλοφορικό σύστημα αποτελεί ένα πολύ σημαντικό σύστημα που επιτελεί πληθώρα ζωτικών και μη λειτουργιών. Η ενσωμάτωση ενός προγράμματος άσκησης έχει καθιερωθεί ερευνητικά ώς ένας πολύ σημαντικός παράγοντας καρδιαγγειακής υγείας. Ποιες μεταβολές όμως επέρχονται από την καλή αυτή συνήθεια;
Σε αυτό το άρθρο θα αναλυθούν οι μεταβολές που συμβαίνουν στην καρδιά και στα αιμοφόρα αγγεία με την άσκηση.

Αρχικά, ας αναφερθούμε συνοπτικά για την δομή του κυκλοφορικού συστήματος. Το σύστημα αυτό θυμίζει ένα απλό σύστημα υδρορροής. Το σύστημα αυτό αποτελείται από την καρδιά (αντλία), τα αιμοφόρα αγγεία (ένα σύστημα διαύλων/σωλήνων) και το αίμα (ένα υγρό μέσο). Η καρδιά έχει περίπου το μέγεθος μιας γροθιάς, βρίσκεται στο μεσοθωράκιο και έχει 4 κοιλότητες ( 2 κόλπους και 2 κοιλίες). Σκοπός του είναι η παροχή οξυγόνου/θρεπτικών ουσιών, η απομάκρυνση του διοξειδίου/μεταβολικών αποβλήτων, η θερμορύθμιση, ο έλεγχος του pH κ.α .

Κατά την άσκηση οι μεταβολικές ανάγκες αυξάνονται με αποτέλεσμα η καρδιά να χρειαστεί να δουλέψει πιο πολύ αλλά και πιο αποδοτικά. Η τακτική αυτή «δυσκολία» της καρδιάς, μακροχρόνια επιφέρει θετικές μεταβολές και ως προς την δομή της, αλλά και ως πρός την λειτουργία αυτής. Το ίδιο συμβαίνει και με τα αιμοφόρα αγγεία. Με απλά λόγια, η άσκηση επιφέρει βελτίωση σε όλο αυτό το σύστημα υδρορροής!

Μερικές επιδράσεις της μακροχρόνιας άσκησης είναι:

• υπερτροφία της αριστερής κοιλίας (είναι η κοιλότητα υπεύθυνη για την προώθηση αίματος στα περιφερικά όργανα),
• αύξηση όγκου παλμού (της ποσότητας αίματος που στέλνει με κάθε χτύπο η καρδιάς μας στην περιφέρεια)
• μείωση καρδιακής συχνότητας ανάκαμψης (γρηγορότερη επαναφορά σε ηρεμία) ,
• αύξηση τριχοειδικής πυκνότητας του μυοκαρδίου( της πυκνότητας των αιμοφόρων αγγείων που μεταφέρουν οξυγόνο στον μυ της καρδιάς) ,
• αύξηση τριχοειδικής πυκνότητας στους μυς (καλύτερη αιμάτωση περιφέρειας) ,
• μεταβολή της δομής των αιμοφόρων αγγείων (διάμετρου αλλά και πάχους των αγγείων)
• αύξηση όγκου αίματος και πλάσματος ,
• αύξηση αριθμού ερυθρών αιμοσφαιρίων,
• μειωμένη αρτηριακή πίεση ηρεμίας (μειωμένες αντιστάσεις άρδρευσης του αίματος),
• αύξηση καρδιακής παροχής και αρτηριοφλεβώδους διαφοράς οξυγόνου,
• αύξηση καρδιακής αποδοτικότητας (με λιγότερο έργο καλύτερη προώθηση αίματος) .

Τι σημαίνουν για σένα όλα αυτά; Σημαίνει ότι η άσκηση είναι ένα «μέσο» για ένα υγιές μυοκάρδιο δυνατό και αποδοτικό το οποίο λειτουργεί οικονομικά και χωρίς περιορισμούς στην άρδρευση του αίματος στο επίπεδο των αγγείων. Δεδομένου ότι το το εξωφρενικό ποσοστό του 45% όλων των θανάτων στην Ευρώπη αφορά καρδιαγγειακή νόσο (!!)  και την Ελλάδα να βρίσκεται από τις πρώτες χώρες στην λίστα , η άσκηση θα έπρεπε να ενσωμάτωθει στην καθημερινότητα του καθενός στον τομέα της πρόληψης.

Ακολούθησε το fmh.gr στο Twitter, στο Facebook στο Υoutube και στο Instagram

Μιχαηλίδης Αυγερινός-Ρωμανός – Φυσικοθεραπευτής

Βιβλιογραφία:

Physiology of Sport and Exercise 3^rd edition, Jack H. Wilmore, David L. Costill 2006

Vascular Adaptation to Exercise in Humans: Role of Hemodynamic Stimuli. Green DJ, Hopman MT., Padilla J., Laughlin MH, Thijssen DH. 2017

Effects of Exercise on Vascular Function, Structure, and Health in Humans. Green DJ, Smith KJ. Cold Spring Harb Perspect Med. 2018 Apr 2;8(4)

Cardiovascular Adaptations to Exercise Training. Hellsten Y. , Nyberg M. , Compr Physiol. 2015 Dec 15;6(1):1-32

Cardiovascular adaptations supporting human exercise-heat acclimation. Périard JD, Travers GJS, Racinais S., Sawka MN. Auton Neurosci. 2016 Apr;196:52-62.

Cardiovascular disease in Greece; the latest evidence on risk factors. Michas G, Karvelas G, Trikas A. Hellenic J Cardiol. 2018 Oct 12