5 διάσημες δίαιτες και γιατί να μην τις ακολουθήσεις

Οι διάσημες δίαιτες είναι από τα πιο αγαπημένα θέματα που αναλύονται στο γραφείο του
διαιτολόγου καθημερινά. Οι άνθρωποι που θα φτάσουν στο γραφείο μας πολύ συχνά έχουν
ακολουθήσει στο παρελθόν κάποια δίαιτα από κάποιο site/φίλο/γιατρό που τους υποσχέθηκε ότι θα χάσουν εύκολα και γρήγορα το βάρος τους ! Δεν τους είπε, όμως, αν αυτή η δίαιτα βασίζεται σε επιστημονικά δεδομένα ή σε ανορθόδοξες θεωρίες !

Πάμε να δούμε τις 5 πιο διάσημες δίαιτες που έχουν απασχολήσει την διατροφική κοινότητα κατά καιρούς.

1) ΔΙΑΙΤΑ DUKAN
– πρόκειται για διατροφικό σχήμα υψηλής πρωτεϊνικής πρόσληψης χωρίς να υπάρχει
θερμιδικό όριο και χωρίς να υπολογίζονται οι θερμίδες που προσλαμβάνονται.
– Συστήνει την πρόσληψη 80-90% πρωτεΐνης (το σύνηθες συνιστώμενο εύρος είναι 15-35%), με αποφυγή των αμυλούχων προϊόντων και κανένα περιορισμό στην πρόσληψη κορεσμένου λίπους.
– Ακολουθείς 4 βασικά στάδια: φάση επίθεσης (attack phase), φάση πλεύσης (cruise phase), φάση εδραίωσης (consolidation phase) και φάση σταθεροποίησης (stabilization phase).

– ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ:
– ενθαρρύνει την φυσική δραστηριότητα
– οδηγεί σε γρήγορη και μεγάλη απώλεια βάρους
– δεν υπάρχει έλεγχος στις θερμίδες και στις ποσότητες
– πιθανή εύκολη υιοθέτηση μακροπρόθεσμα.
– ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ:
– πολύ πιθανή επαναπρόσληψη του βάρους που θα αποβάλλεις
– το βάρος που έχει χαθεί προέρχεται από την μυική σου μάζα και όχι από το λιπώδη ιστό
όπως θα έπρεπε
– αυξημένο οικονομικό κόστος
– δεν αποτελεί πλήρη κι ισορροπημένη διατροφή
– πιθανή εμφάνιση παρενεργειών (δυσκοιλιότητα, πονοκέφαλοι..)
– έλλειψη διατροφικής εκπαίδευσης.

Για την δίαιτα Dukan δεν υπάρχει καμία επιστημονική απόδειξη στις βάσεις δεδομένων.
Επίσης, είναι αναγκαίο να υπάρξει ακόμα και απόδειξη για την ασφάλεια χρήσης της, και
όχι μόνο για την δράση της !

2) ΔΙΑΙΤΑ ΜΟΝΑΔΩΝ
– πρόκειται για ένα ελεύθερο διατροφικό σχήμα, που δεν υπολογίζεται η ποσότητα και η
ποιότητα των τροφίμων που καταναλώνονται.
– Ο μοναδικός περιορισμός αυτής της δίαιτας είναι ο υπολογισμός των καθημερινών μονάδων που πρέπει να καταναλώνεις. Αν είσαι γυναίκα, σου αντιστοιχούν 6-7 μονάδες ημερησίως, ενώ αν είσαι άντρας 7-8 μονάδες.
– Στα site που την δημιούργησαν περιγράφεται το πλάνο των μονάδων και σε πόσες μονάδεςαντιστοιχεί κάθε τρόφιμο.
– Για την ακρίβεια, βασίζεται στον ανορθόδοξο συλλογισμό της σχέσης : 1 μονάδα = 1
μπουκιά φαγητού, αλλά και 3 πιάτα φαγητού !

– ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ:
– προωθεί την κατανάλωση κάποιων φρούτων και λαχανικών
– αποφεύγει τους απλούς υδατάνθρακες (ζάχαρη) και τα τυποποιημένα προϊόντα.
– ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ:
– δεν υπάρχει διατροφική εκπαίδευση στις θερμίδες και στην ποιότητα των τροφίμων
– δεν βασίζεται στην εξατομίκευση και στην ύπαρξη του ιατρικού ιστορικού του ατόμου
– δεν έχει συγκεκριμένη αναλογία στα θρεπτικά της στοιχεία.
Όσο και αν ψάξεις για επιστημονική απόδειξη για την δίαιτα των μονάδων, δεν θα την βρεις
προς το παρόν ! Δεν υπάρχει καμία έρευνα, κανένα δεδομένο, καμία σχετική αναζήτηση που
να αναφέρεται σε κάποια δράση της στις έγκυρες βάσεις δεδομένων και μελετών ! Οι μόνες
πηγές που την υποστηρίζουν είναι οι σχετικές ομάδες στο facebook και τα site που την
δημιούργησαν.

3) ΔΙΑΙΤΑ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΗΝ ΟΜΑΔΑ ΑΙΜΑΤΟΣ
– Ο συγκεκριμένος τρόπος δίαιτας συσχετίζει την ομάδα αίματος που έχεις και την
πιθανότητα να εμφανίσεις κάποιο χρόνιο νόσημα (πχ παχυσαρκία, καρδιαγγειακά
νοσήματα).
– Ο εμπνευστής φυσιοπαθολόγος Peter J. D’Adamo βασίστηκε σε παλαιότερες έρευνες του
πατέρα του που παρατήρησε το δείγμα των ανθρώπων που δούλευε. Κάποια άτομα
εμφάνιζαν διαφορετικές αντιδράσεις σε συγκεκριμένη δίαιτα ανάλογα με την ομάδα αίματος
τους.
– Πρόκειται για σχετικά υποθερμιδική δίαιτα που βασίζεται σε λίστα τροφίμων που
επιτρέπονται ή δεν επιτρέπονται με βάση την ομάδα αίματος του ατόμου.
– Εν συντομία, τα άτομα της ομάδας Α συστήνεται να καταναλώνουν περισσότερο
κρέας/πουλερικά/ψάρια/πράσινα λαχανικά, της ομάδας Β
λαχανικά/ψάρια/θαλασσινά/φρούτα, της ομάδας ΑΒ λαχανικά/κρέας/τυρί και της ομάδας
ΑΒ φρούτα/λαχανικά/ψάρι/γαλακτοκομικά.

– ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ:
– οδηγεί σε απώλεια βάρους λόγω αποκλεισμού ομάδων τροφίμων
– ενθαρρύνει την φυσική δραστηριότητα και τον κάπως πιο υγιεινό τρόπο ζωής.
– ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ:
– το συγκεκριμένο διατροφικό σχήμα δεν μπορεί να ακολουθηθεί από όλο τον πληθυσμό
– αποκλείει σημαντικές ομάδες τροφίμων (πχ όσπρια)
– αποτελεί λάθος προσέγγιση της διατροφής.

Και για την δίαιτα με βάση την ομάδα αίματος, δεν υπάρχει καμία έγκυρη επιστημονική
απόδειξη ! Το δεδομένο για την σχέση του αίματος/γονιδίων και εντερικής χλωρίδας είναι
αληθές, αλλά δεν έχει αποδειχθεί ότι σχετίζεται με την διατροφή και την παχυσαρκία. Η
δίαιτα αυτή αποτελεί έναν ακόμα ανορθόδοξο τρόπο απώλειας βάρους !

4) ΔΙΑΙΤΑ ΑΤΚΙΝS
– Μία από τις δίαιτες με πιστούς οπαδούς και αμέτρητες εκδόσεις και στρατηγικές
διαφήμισης.
– Συστήνει την αναλογία 5% υδατανθράκων (το σύνηθες συνιστώμενο εύρος είναι 40-60%),
27% πρωτεΐνη και 68% λίπος.
– Βασίζεται στην σχέση των υδατανθράκων με την αύξηση του βάρους, όπως προκύπτει από
την κατανάλωση ζάχαρης, λευκών αλεύρων και ζυμαρικών. Η αυξημένη κατανάλωση
υδατανθράκων οδηγεί σε ανισορροπία γλυκόζης, υπερπαραγωγή ινσουλίνης και
κατ’επέκταση σε εμφάνιση παχυσαρκίας και λοιπών νοσημάτων.
– Η απώλεια βάρους που προκύπτει οφείλεται στην διαδικασία της κέτωσης (διαδικασία
καύσης λίπους). Η κέτωση οδηγεί σε μείωση του αισθήματος πείνας και της όρεξης λόγω
της πρωτεΐνης που συνήθως καταναλώνεται.
– Ακολουθείς 4 βασικά στάδια όπου σταδιακά αυξάνεις την πρόσληψη στο υδατάνθρακα :
φάση ενεργοποίησης (induction), φάση σταθερού αδυνατίσματος (ongoing weight loss),
φάση προ-συντήρησης (pre-maintenance) και φάση συντήρησης (lifetime maintenance).

– ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ:
– οδηγεί σε σίγουρη απώλεια βάρους και λιπώδους ιστού
– σχετικά εύκολη στην εφαρμογή
– ενθαρρύνει την φυσική δραστηριότητα και την μείωση των απλών υδατανθράκων
– σήμερα υπάρχει το τροποποιημένο μοντέλο Atkins με περισσότερα λαχανικά που είναι
ίσως λίγο πιο ‘αποδεκτό’.
– ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ:
– έχει αυξημένη κατανάλωση κρέατος/λίπους/κορεσμένου λίπους
– πιθανόν να εκδηλωθούν παρενέργειες (πονοκέφαλοι, αδυναμία)
– αυξάνει την ‘κακή’ χοληστερίνη και την αρτηριακή πίεση
– αποκλείει σημαντικές ομάδες τροφίμων.

Η δίαιτα Atkins βασίζεται σε πραγματικά βιοχημικά φαινόμενα που συμβαίνουν στο σώμα
μας, αλλά δεν αποτελεί ασφαλή μέθοδο απώλειας βάρους. Οδηγεί μεν σε απώλεια, αλλά δεν
φαίνεται να είναι μακροπρόθεσμη. Επιπλέον, η απώλεια προκύπτει από την μείωση της
όρεξης και την αύξηση του κορεσμού, άρα υπάρχει μειωμένη συνολική θερμιδική
πρόσληψη, όπως και σε όλα τα διατροφικά σχήματα.

5) ΔΙΑΙΤΑ ΑΠΟΤΟΞΙΝΩΣΗΣ (detox diet)
– H δίαιτα αποτοξίνωσης σου υπόσχεται ότι θα απομακρύνει τις τοξίνες από το σώμα σου και
θα μειώσει το βάρος σου.
– Το πλάνο μιας δίαιτας αποτοξίνωσης ποικίλλει ανάλογα με τον τύπο της, πχ πλήρης
νηστεία, αποκλειστική κατανάλωση φρούτων/λαχανικών/χυμών, κατανάλωση
τσαγιού/βοτάνων/καθαρτικών και πολλά άλλα.
– Κάποιες από τις πιο ‘γνωστές’ detox δίαιτες είναι η lemon juice detox (πίνεις νερό με λεμόνι
και “αποτοξινώνεσαι”), η δίαιτα του αγγουριού, του ανανά κλπ….

– ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ:
– αυξάνει την πρόσληψη σε βιταμίνες από τα φρούτα/λαχανικά
– αυξάνει το επίπεδο ενυδάτωσης σου.
– ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ:
– οδηγεί σε απώλεια μυικής μάζας και σε ανεπάρκεια θρεπτικών συστατικών
– ο περιορισμός των θερμίδων που προκύπτει οδηγεί σε γρήγορη απώλεια βάρους με
ανορθόδοξο τρόπο
– μεγάλη πιθανότητα επανάκτησης του βάρους σου από την στιγμή που θα αρχίσεις να
τρως κανονικά

Δεν υπάρχει καμία μελέτη που να στηρίζει τέτοιου είδους δίαιτες. Οι διάσημες δίαιτες αποτοξίνωσης προκύπτουν μόνο από την βιομηχανία αδυνατίσματος και δεν βασίζονται στην επιστήμη της διατροφής! Ταυτόχρονα, οδηγούν σε παραπλανητικές πεποιθήσεις το κοινό σχετικά με την αποτοξίνωση. Θυμήσου ότι ο οργανισμός μας έχει από μόνος του τις μηχανές αποτοξίνωσης τις οποίες θέτει σε λειτουργία συνέχεια και ονομάζονται ήπαρ, νεφροί και πεπτικό σύστημα!

Τα διατροφικά σχήματα που περιγράφηκαν (fad diets) είναι μόνο λίγες εκδοχές διατροφικών
σχημάτων που υπόσχονται γρήγορη απώλεια βάρους. Το κοινό τους στοιχείο είναι ότι βασίζονται σε μια υπόθεση, η οποία τις περισσότερες φορές δεν έχει αποδειχθεί επιστημονικά και έγκυρα, και την εφαρμόζουν στο επίπεδο της διατροφής και του βάρους.
Είναι δικαίωμα σου αν θέλεις να ακολουθήσεις τέτοιες διάσημες δίαιτες, αλλά πρέπει να θυμάσαι ότι καμία δεν έχει εγκριθεί για την ασφάλεια της! Η διαδικασία απώλειας βάρους σκοπεύει στην βελτίωση της υγείας σου, η οποία δεν φαίνεται ότι θα βελτιωθεί με τέτοιου είδους διάσημες δίαιτες για απώλεια βάρους!
Εμπιστεύσου έναν πτυχιούχο διαιτολόγο-διατροφολόγο να σε κατευθύνει και να σε ενημερώσει υπεύθυνα για την απώλεια βάρους!

Ακολούθησε το fmh.gr στο Twitter, στο Facebook στο Υoutube και στο Instagram

Μαριλένα Πετράκου – Διαιτολόγος – Διατροφολόγος , Αττική(Κερατσίνι)