Μαστίχα Χίου: Ιστορία, ιδιότητες, οφέλη, δοσολογία, παρενέργειες

Διάβασε πληροφορίες για την ιστορία της μαστίχας Χίου, ποιες ιδιότητες και οφέλη έχει, ποια είναι η δοσολογία της, σε ποιες μορφές την βρίσκουμε στην αγορά, πως καταναλώνεται και ποιες παρενέργειες έχει.

Η μαστίχα είναι ένα προϊόν που οι περισσότεροι το έχουμε συνδέσει με το όμορφο νησί της Χίου.. και όχι άδικα! Η γνωστή σε όλους μας μαστίχα Χίου αποτελεί ένα τρόφιμο με πολλές χρήσεις και μοναδικά οφέλη για το οργανισμό σου.

Γράφει η Κατερίνα Νταλέ, Διαιτολόγος – Διατροφολόγος, Κύμη Ευβοίας

Μπορείς να την μασήσεις σαν τσίχλα ή να χρησιμοποιηθεί σε σκόνες, βάμματα και κάψουλες. Μπορεί να αξιοποιηθεί τόσο στην ζαχαροπλαστική-μαγειρική αλλά και στην φαρμακευτική.

Αν θες να μάθεις περισσότερα για αυτό το μοναδικό προϊόν τότε βρίσκεσαι στο κατάλληλο άρθρο. Συνέχισε την ανάγνωση και γνώρισε και εσύ την μαστίχα της Χίου.

Τι είναι η μαστίχα Χίου

Η μαστίχα είναι μια φυσική ρητίνη που βγαίνει από τον κορμό και τα κλαδιά του μαστιχόδενδρου.

Αυτή η απέκκριση παράγεται με την τομή του φλοιού με ένα αιχμηρό όργανο. Η μαστίχα εμφανίζεται στις τομές αυτές με τη μορφή δακρύων και καταλήγει με σταγονίδια στο έδαφος.

Ενώ ρέει, είναι ένα κολλώδες, διαυγές υγρό που στερεοποιείται σε ακανόνιστα σχήματα μετά από 15-20 ημέρες.

Η πρώτη συλλογή της μαστίχας απο τη Χίο γίνεται από τα μέσα Αυγούστου και ακολουθεί και δεύτερη συλλογή από τα μέσα Σεπτεμβρίου. Τέλος η διαδικασία ολοκληρώνεται με τον καθαρισμός της, που ξεκινά τον Νοέμβριο και διαρκεί όλη την χειμερινή περίοδο.

Στην αρχή, της μαστίχας το χρώμα, είναι υπόλευκο- υποκίτρινο και είναι ημιδιαφανής, ενώ όσο παλιώνει το χρώμα της γίνεται πιο κιτρινωπό και αδιαφανές.

Η ιστορία της

Για χιλιάδες χρόνια το νότιο τμήμα της Χίου είναι το μόνο μέρος στον πλανήτη όπου καλλιεργούνται συστηματικά μαστιχόδεντρα και παράγεται και αξιοποιείται εμπορικά η μαστίχα.

Τα αρχαιολογικά ευρήματα και οι ιστορικές αναφορές τεκμηριώνουν τη φαρμακευτική, καλλυντική και μαγειρική χρήση της μαστίχας της Μεσογείου από τον 7ο αιώνα π.Χ.

Ο διάσημος γιατρός της ελληνικής κλασικής εποχής Ιπποκράτης χρησιμοποιούσε τη μαστίχα απο το νησί της Χίου, για τη θεραπεία γαστρεντερικών διαταραχών.

Κατά τη ρωμαϊκή και βυζαντινή περίοδο, η αναγνώριση των θεραπευτικών της αποτελεσμάτων οδήγησε στην ανάπτυξη του εμπορίου της μαστίχας, η οποία αποτελεί ένα από τα μονοπώλια που διαχειριζόταν ο Σουλτάνος στα χρόνια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.

Στην σημερινή εποχή, παρά την αξιοσημείωτη ανάπτυξη της ιατρικής βιομηχανίας, η μαστίχα εξακολουθεί να διατηρεί μια μοναδική θέση μεταξύ των φυτικών θεραπειών.

Αναγνωρίζοντας τη θεραπευτική της αξία, ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων ενέταξε τη μαστίχα Χίου στην κατηγορία των παραδοσιακών φυτικών φαρμάκων, εγκρίνοντας τη χρήση της μαστίχας για ήπιες δυσπεπτικές διαταραχές και για φλεγμονές ή μικρές βλάβες του δέρματος

Επιπλέον η μαστίχα Χίου από το 1997, έχει χαρακτηρισθεί ως Προϊόν Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης (Π.Ο.Π.) της Ευρωπαϊκής Ένωσης και έχει καταχωρηθεί στον σχετικό Κοινοτικό Κατάλογο των Προϊόντων Π.Ο.Π.

Οι ιδιότητες και τα οφέλη της μαστίχας Χίου

Η μαστίχα λοιπόν εμφανίζει πολλά οφέλη για την υγεία σου, έχει αποτελέσει πολλές φορές αντικείμενο επιστημονικής έρευνας λόγω των πολλών ευεργετικών βιολογικών δράσεων της, κατά της δυσπεψίας, του έλκους, της αντιμικροβιακής, αντιμυκητιακή, αντιοξειδωτικής και αντιφλεγμονώδες δράσης της και πολλών ακόμη ιδιοτήτων της.

Ας τα δούμε όμως αναλυτικότερα:

Μπορεί να βοηθήσει στην απομάκρυνση των βακτηρίων

Μπορεί να είναι αποτελεσματική κατά του ελικοβακτηριδίου του πυλωρού. Το ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού είναι ένα βακτήριο του εντέρου που σχετίζεται με τα έλκη. Έχει γίνει ανθεκτικό στα αντιβιοτικά, αλλά η μαστίχα Χίου φαίνεται πως εξακολουθεί να είναι αποτελεσματική.

Επιπλέον η μαστίχα χαρακτηρίζεται από ένα ευρύ φάσμα αντιμικροβιακής δράσης, το οποίο εκτείνεται και πέρα από την αντιμετώπιση του ελικοβακτηριδίου.

Μπορεί να βοηθήσει στη θεραπεία των ελκών

Οι λοιμώξεις από ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού μπορεί να προκαλέσουν πεπτικά έλκη. Παλαιότερες έρευνες δείχνουν ότι οι αντιβακτηριακές ιδιότητες της μαστίχας μπορούν να καταπολεμήσουν το ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού αλλά και έξι άλλα βακτήρια που προκαλούν έλκη.

Αυτό το όφελος την μαστίχας Χίου μπορεί να έγκειται στις αντιβακτηριακές, κυτταροπροστατευτικές και ήπιες αντιεκκριτικές της ιδιότητες.

Μπορεί να βοηθήσει στην ανακούφιση των συμπτωμάτων της φλεγμονώδους νόσου του εντέρου (IBD)

Η μαστίχα μπορεί να βοηθήσει στην ανακούφιση των συμπτωμάτων της νόσου του Crohn, η οποία είναι μια κοινή μορφή IBD.

Μπορεί να βοηθήσει στην ανακούφιση πεπτικών προβλημάτων

Αναφορές για τη μαστίχας ως φαρμακευτικό προϊόν υπάρχουν από την αρχαιότητα. Έχει χρησιμοποιηθεί με επιτυχία σε γαστρεντερικές διαταραχές.

Μπορεί να βοηθήσει στη δυσπεψία, η οποία συνοδεύεται από ενοχλήσεις όπως η καούρα και ο στομαχόπονος

Μπορεί να βοηθήσει στη μείωση της χοληστερόλης

Η μαστίχα Χίου μπορεί να έχει θετική επίδραση στα επίπεδα χοληστερόλης. Σε μια πρόσφατη έρευνα οι συμμετέχοντες που έλαβαν μαστίχα για οκτώ εβδομάδες παρουσίασαν χαμηλότερα επίπεδα ολικής χοληστερόλης από εκείνους που έλαβαν εικονικό φάρμακο.

Μπορεί να βοηθήσει στη θεραπεία των συμπτωμάτων του αλλεργικού άσθματος

Η μαστίχα έχει αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες που μπορεί να την κάνουν χρήσιμη στη θεραπεία του αλλεργικού άσθματος.

Πρόληψη τερηδόνας

Το μάσημα μαστίχας Χίου ως τσίχλα έχει ακόμα οφέλη στην πρόληψη της τερηδόνας. Η Μαστίχα μπορεί να οδηγήσει στην απομάκρυνση βακτηρίων στο στόμα που προκαλούν σχηματισμό οδοντικής πλάκας και κακοσμία του στόματος.

Σε ποιες μορφές βγαίνει; 

Ταξινομείται ανάλογα με το χρώμα και το μέγεθος του κόκκου της.

Μπορείς να βρεις τη μαστίχα Χίου στις εξής μορφές:

• “Χοντρή” μαστίχα, μεγάλα σε μέγεθος κομμάτια, κατάλληλη και για μάσημα ως τσίχλα.
• “Ψιλή” μαστίχα. Μικρά, καθαρά κομμάτια μαστίχας.
• Μαστίχα Χίου σε σκόνη
• Μαστίχα Χίου έλαιο (λάδι)

Χρήσεις – Πως τη χρησιμοποιούμε

Οι χρήσεις της μαστίχας στις μέρες είναι πολλές. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί:

• Στην μαγειρική. Προσδίδοντας ένα ευχάριστο διακριτό άρωμα σε πολλές συνταγές
• Στην ζαχαροπλαστική. Για παράδειγμα σε λουκούμια, υποβρύχια, τσουρέκια, βασιλόπιτες, παστέλια, παγωτά, μπισκότα, καραμέλες και πολλά ακόμη γλυκά
• Ποτοποιία. Η μαστίχα Χίου χρησιμοποιείται στη παρασκευή λικέρ και ούζου. Το ποτό μαστίχα πίνεται ως απεριτίφ.
• Στην βιομηχανία αρωμάτων και καλλυντικών. Σε κρέμες προσώπου και σώματος, σαμπουάν, σαπούνια, αφρόλουτρα αλλά και αρωμάτων

Δοσολογία

Η δοσολογία για την φυσική μαστίχα Χίου είναι περίπου 1 γραμμάριο/ημέρα.

Προσοχή! Εάν ακολουθείς φαρμακευτική αγωγή η μαστίχα μπορεί να δράσει επικουρικά και δεν υπάρχει λόγος να διακόψεις τυχόν φαρμακευτική αγωγή, που σου έχει δώσει ο θεράπων ιατρός σου.

Ακολούθησε πάντα τις οδηγίες δοσολογίας που αναγράφονται στην ετικέτα και απευθύνσου πάντα στο γιατρό σου για οποιαδήποτε απορία.

Παρενέργειες

Η μαστίχα είναι γενικά καλά ανεκτή. Σε ορισμένες περιπτώσεις ωστόσο η μαστίχα Χίου μπορεί να προκαλέσει κάποιες παρενέργειες όπως, πονοκέφαλο, στομαχικές διαταραχές και ζάλη.

Για να ελαχιστοποιήσεις τις παρενέργειες, ξεκίνησε με τη χαμηλότερη δυνατή δόση και σταδιακά προχώρησε μέχρι την πλήρη δόση.

Επίσης είναι πιθανόν η εμφάνιση αλλεργικών αντιδράσεων.

Εάν αρχίσεις να αντιμετωπίζεις οποιαδήποτε ασυνήθιστη ή επίμονη ανεπιθύμητη ενέργεια, διέκοψε τη χρήση και απευθύνσου το γιατρό σου.

Επιπλέον για τυχόν ανεπιθύμητες παρενέργειες τα παιδιά, οι έγκυες γυναίκες και όσοι θηλάζουν μπορεί να χρειαστεί να αποφύγουν την κατανάλωση μαστιχας Χίου, λόγω περιορισμένης έρευνας.

Καταλήγοντας

Η μαστίχα Χίου αποτελεί ένα προϊόν με μοναδικά οφέλη και πολλές ιδιότητες για τον ανθρώπινο οργανισμό ενώ φαίνεται πως μπορεί να έχει χαμηλό κίνδυνο τοξικότητας και παρενεργειών.

Ένταξε λοιπόν την μαστίχα στην διατροφή σου και απόλαυσε τα οφέλη της.

ΔΙΑΒΑΣΕ ΑΚΟΜΑ: Τι είναι τοΤζίνσενγκ (Ginseng) και ποιες ιδιότητες και παρενέργειες έχει

Ακολούθησε την fmh.gr στο Google News, στο Twitter, στο Facebook στο Υoutube και στο Instagram

Κατερίνα Νταλέ, Διαιτολόγος – Διατροφολόγος, Κύμη Ευβοίας

Ακολούθησε την Κατερίνα στο Facebook και στο Instagram

Βιβλιογραφία

• Paraschos S, Mitakou S, Skaltsounis AL. Chios gum mastic: A review of its biological activities. Curr Med Chem  2012; 19(14): 2292–2302.
• Medicines Agency . E. EMA-Annual Report 2015. European Medicines Agency Press; Amsterdam, The Netherlands: 2005.
• K.J. Dabos, E. Sfika, L.J. Vlatta, G. Giannikopoulos,The effect of mastic gum on Helicobacter pylori: A randomized pilot study,Phytomedicine,Volume 17, Issues 3–4,2010,
• Triantafyllidi A, Xanthos T, Papalois A, Triantafillidis JK. Herbal and plant therapy in patients with inflammatory bowel disease. Ann Gastroenterol. 2015 Apr-Jun;28(2):210-220. PMID: 25830661; PMCID: PMC4367210.
• Athanasios Kartalis and others, Effects of Chios mastic gum on cholesterol and glucose levels of healthy volunteers: A prospective, randomized, placebo-controlled, pilot study (CHIOS-MASTIHA), European Journal of Preventive Cardiology, Volume 23, Issue 7, 1 May 2016, Pages 722–729, https://doi.org/10.1177/2047487315603186