Οι 5 πιο συχνές καρδιακές παθήσεις στους άνδρες και στις γυναίκες

Οι παθήσεις του καρδιαγγειακού συστήματος αποτελούν την 1η αιτία θνητότητας παγκοσμίως. Αυτή η οικουμενικότητα ισχύει ανεξαρτήτως φύλου, καθώς, όπως φαίνεται, τόσο οι άνδρες όσο και οι γυναίκες παρουσιάζουν τις ίδιες καρδιακές παθήσεις, με διαφορά ωστόσο στη συχνότητα, την ηλικία εμφάνισης και την πρόγνωση.

Παρακάτω θα αναφέρουμε ορισμένες από τις συχνότερες καρδιακές παθήσεις στους άνδρες και στις γυναίκες και θα τονίσουμε ορισμένες διαφορές ανάμεσα στα δύο φύλα.

Γράφει ο Παπαδογιάννης Αθανάσιος, Ιατρός – Καρδιολόγος, Σεπόλια – Αθήνα

Στεφανιαία Νόσος

Η στεφανιαία νόσος αποτελεί σημαντική αιτία νοσηρότητας και θνητότητας παγκοσμίως, με σημαντικές οικονομικές και κοινωνικές συνέπειες. Προκύπτει από τη βλάβη των στεφανιαίων αρτηριών και μπορεί να οδηγήσει σε οξύ έμφραγμα μυοκαρδίου, ορισμένες φορές με μοιραία κατάληξη.

Οι παράγοντες κινδύνου είναι κοινοί και περιλαμβάνουν το κάπνισμα, την αρτηριακή υπέρταση, την αυξημένη χοληστερίνη, το σακχαρώδη διαβήτη και το οικογενειακό ιστορικό.

Ωστόσο, διαφέρει η ηλικία εμφάνισης, με τους άνδρες να προσβάλλονται μετά τα 45 έτη και τις γυναίκες να παρουσιάζουν εκδηλώσεις στεφανιαίας νόσου συνηθέστερα μετά την ηλικία των 55 ετών, δηλαδή περίπου στην ηλικία της εμμηνόπαυσης.

Πιθανολογείται η προστατευτική δράση των οιστρογόνων, ωστόσο δεν ενδείκνυται η θεραπεία με οιστρογόνα για προστασία από τη στεφανιαία νόσο. Επίσης, στην εμφάνιση στεφανιαίας νόσου στις γυναίκες παίζουν ρόλο κι άλλες καταστάσεις, όπως η ενδομητρίωση ή η προεκλαμψία.

Επιπλέον, έχουν παρατηρηθεί διαφορές στα συμπτώματα τα οποία αναφέρουν οι ασθενείς. Οι γυναίκες είναι πιθανό να αναφέρουν, εκτός από τον πόνο στο στήθος και αδυναμία, κόπωση, δυσκολία στην αναπνοή ή δυσπεπτικά ενοχλήματα. Ακόμη, έχουν εντοπιστεί διαφορές στα προσβαλλόμενα αγγεία, με τους άνδρες να παρουσιάζουν βλάβες σε μεγαλύτερα αγγεία σε σύγκριση με τις γυναίκες.

Καρδιακή Ανεπάρκεια

Η καρδιακή ανεπάρκεια εξελίσσεται σε ένα σημαντικό πρόβλημα της δημόσιας υγείας, καθώς η συχνότητά της αυξάνεται τα τελευταία χρόνια. Αυτό οφείλεται στις θεραπευτικές δυνατότητες που διαθέτουμε, στην γήρανση του πληθυσμού, αλλά και στην επιβίωση ασθενών μετά από οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου.

Η καρδιακή ανεπάρκεια χαρακτηρίζεται περισσότερο ως σύνδρομο στο οποίο παρατηρείται αδυναμία του καρδιακού μυ να εξωθήσει ποσότητα αίματος επαρκή για τις ανάγκες των ιστών και των οργάνων του οργανισμού.

Όταν γίνεται αναφορά στην καρδιακή ανεπάρκεια, υπάρχουν 3 βασικές κατηγορίες, ανάλογα με τη συστολική λειτουργία της καρδιάς (όπως υπολογίζεται από έναν δείκτη που ονομάζεται κλάσμα εξώθησης).

Οι 3 κατηγορίες είναι:

• Aσθενείς με καρδιακή ανεπάρκεια με μειωμένο κλάσμα εξώθησης
• Aσθενείς με ήπια μειωμένο κλάσμα εξώθησης
• Aσθενείς με διατηρημένο κλάσμα εξώθησης

Η ταξινόμηση των ασθενών στις επιμέρους κατηγορίες είναι ιδιαίτερα σημαντική, γιατί διαφέρουν οι θεραπευτικές επιλογές και δυνατότητες.

Ενώ οι παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση καρδιακής ανεπάρκειας είναι κοινοί, έχουν παρατηρηθεί δύο ιδιαίτερες καταστάσεις. Η μία απαντάται συχνότερα στις γυναίκες, ενώ η δεύτερη παρατηρείται αποκλειστικά σε γυναίκες.

• Η πρώτη είναι το σύνδρομο Takotsubo ή μυοκαρδιοπάθεια από stress και εκδηλώνεται μετά από συναισθηματικό ή φυσικό stress και εμφανίζεται πιο συχνά σε μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες.
• Η δεύτερη κατάσταση είναι η μυοκαρδιοπάθεια της κύησης, όπου εμφανίζεται τον τελευταίο μήνα της κύησης ή κατά τη διάρκεια των πρώτων πέντε μηνών της λοχείας.

Επιπλέον, ενώ ο κίνδυνος εκδήλωσης καρδιακής ανεπάρκειας με διατηρημένο κλάσμα εξώθησης είναι ο ίδιος και στα δύο φύλα, παρατηρείται συχνότερα σε ηλικιωμένες γυναίκες.

Κολπική Μαρμαρυγή

Η κολπική μαρμαρυγή είναι μία μορφή αρρυθμίας που χαρακτηρίζεται από ακανόνιστο καρδιακό παλμό. Μπορεί να οδηγήσει σε σχηματισμό θρόμβων και πρόκληση αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου, αλλά και σε εκδήλωση καρδιακής ανεπάρκειας.

Οι παράγοντες κινδύνου είναι κοινοί και στα δύο φύλα και περιλαμβάνουν την προχωρημένη ηλικία, την αρτηριακή υπέρταση, την κατανάλωση αλκοόλ, την υπνική άπνοια, το ιστορικό παρουσίας καρδιακής νόσου ή καρδιοχειρουργικής επέμβασης, τον υπερθυρεοειδισμό.

Οι άνδρες εκδηλώνουν συχνότερα κολπική μαρμαρυγή και η διάγνωση γίνεται σε μεγαλύτερη ηλικία στις γυναίκες. Ωστόσο, οι γυναίκες εμφανίζουν πιο συχνά επιπλοκές της κολπικής μαρμαρυγής

Στένωση αορτικής βαλβίδας

Η αορτική βαλβίδα αποτελεί τη βαλβίδα μέσω της οποίας διέρχεται το αίμα για να συνεχίσει την πορεία του σε όλους τους ιστούς και τα όργανα του σώματος. Η στένωση της αορτικής βαλβίδας αποτελεί μία από τις συχνότερες βαλβιδοπάθειες.

Εμφανίζεται κυρίως σε άτομα προχωρημένης ηλικίας και υπολογίζεται πως υπάρχει στο 2% – 7% των ατόμων ηλικίας άνω των 65 ετών, ενώ έως το 6% των ατόμων 85 – 86 ετών παρουσιάζουν σοβαρού βαθμού στένωση που απαιτεί επεμβατική αντιμετώπιση.

Η μοναδική αποτελεσματική θεραπεία σε σοβαρού βαθμού στένωση της αορτικής βαλβίδας είναι η αντικατάσταση της βαλβίδας. Αυτή μπορεί να πραγματοποιηθεί είτε χειρουργικά, είτε επεμβατικά, στο αιμοδυναμικό εργαστήριο, ειδικά για άτομα που δεν μπορούν να υποβληθούν σε χειρουργική επέμβαση.

Η διαδερμική, επεμβατική αντιμετώπιση (TAVI) κερδίζει έδαφος τα τελευταίας χρόνια. Αν και οι γυναίκες παρουσιάζουν διαφορετική κλινική κατάσταση σε σύγκριση με τους άνδρες, με μικρότερο αριθμό νοσημάτων (όπως στεφανιαία νόσο ή κολπική μαρμαρυγή), αλλά περισσότερα επιβαρυντικά στοιχεία (όπως χαμηλότερο δείκτη μάζας σώματος ή σοβαρού βαθμού ανεπάρκεια μιτροειδούς βαλβίδας), η μακροχρόνια επιβίωση μετά από διαδερμική αντιμετώπιση στένωσης αορτικής βαλβίδας είναι η ίδια ανάμεσα στα δύο φύλα.

Ωστόσο, οι γυναίκες παρουσιάζουν σε μεγαλύτερο ποσοστό εμφάνιση επιπλοκών.

Πνευμονική Εμβολή

Η πνευμονική εμβολή είναι η τρίτη συχνότερη αιτία καρδιαγγειακών θανάτων μετά το οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου και το αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο.

Χαρακτηρίζεται από την απόφραξη κλάδων της πνευμονικής αρτηρίας, συνηθέστερα από θρόμβο και μπορεί να οδηγήσει ακόμη και στον αιφνίδιο θάνατο. Η επίπτωσή της αυξάνεται με την ηλικία και είναι παρόμοια στα δύο φύλα.

Ο βασικός πυλώνας της θεραπείας της πνευμονικής εμβολής είναι η αντιπηκτική αγωγή, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις υπάρχει και η επιλογή της επεμβατικής ή ακόμη και χειρουργικής αντιμετώπισης.

Αν και οι ενδείξεις και η δοσολογία των αντιπηκτικών δεν διαφέρουν στα δύο φύλα, έχει φανεί πως οι γυναίκες παρουσιάζουν υψηλότερο ποσοστό αιμορραγίας. Επομένως, είναι ιδιαίτερα σημαντική η αξιολόγηση στοιχείων όπως το σωματικό βάρος και η νεφρική λειτουργία.

Ειδικά όσον αφορά την ενημέρωση, την πρόληψη αλλά και την αντιμετώπιση των καρδιακών παθήσεων, δεν πρέπει να υπάρχει διαφορά ανάμεσα στα δύο φύλα. Οι ενδείξεις διενέργειας εξετάσεων και οι στρατηγικές θεραπείας είναι κοινές για τα δύο φύλα, με την υποσημείωση της εξατομίκευσης, αναλόγως των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών και του κινδύνου που παρατηρείται σε κάθε περίπτωση.

ΔΙΑΒΑΣΕ ΑΚΟΜΑ: Ηωσινοφιλία – Αυξημένα ηωσινόφιλα στο αίμα: Αίτια, συμπτώματα, θεραπεία

Ακολούθησε την fmh.gr στο Google News, στο Twitter, στο Facebook, στο Υoutube, στο TikTok και στο Instagram

Παπαδογιάννης Αθανάσιος, Ιατρός – Καρδιολόγος, Σεπόλια – Αθήνα

Ακολούθησε τον Αθανάσιο στο Facebook και στο Instagram

Πηγές:

1. Καρδιολογία (Τούσουλης Δ)

2. Cardiology Secrets (Levine G)

3. https://www.health.harvard.edu/heart-health/the-heart-disease-gender-gap

4. https://give.brighamandwomens.org/7-differences-between-men-and-women/

5. https://www.hopkinsmedicine.org/health/conditions-and-diseases/heart-disease-differences-in-men-and-women