Υποθερμία: Ποια είναι τα αίτια της και πως να την αντιμετωπίσετε
Η θερμοκρασία του σώματος είναι αποτέλεσμα του ισοζυγίου παραγωγής και απωλειών θερμότητας. Η θερμορύθμιση φυσιολογικά εξασφαλίζεται με πολύπλοκους μηχανισμούς, οι οποίοι συντονίζονται από το θερμορυθμιστικό κέντρο του προσθίου υποθαλάμου.
Γράφει η Γεωργία Τσίρου, Απόφοιτη της Ιατρικής Σχολής Αθηνών
Η θερμότητα του σώματος αποβάλλεται μέσω του δέρματος και των πνευμόνων με την αναπνοή. Όταν η κεντρική θερμοκρασία του σώματος αυξάνεται από το προκαθορισμένο επίπεδο (37oC), το θερμορυθμιστικό κέντρο ενεργοποιεί το αγγειακό σύστημα με αποτέλεσμα την εφίδρωση. Αντίθετα αν η θερμοκρασία του σώματος μειωθεί, η ενεργοποίηση του θερμορυθμιστικού κέντρου οδηγεί σε αγγειοσύσπαση των επιφανειακών αγγείων του δέρματος και σε ελαφρά σύσπαση των γραμμωτών μυών, ώστε να ελαττωθεί αποβολή θερμότητας και να παραχθεί περισσότερη μέσω της σύσπασης των μυών.
Φυσιολογικά η θερμοκρασία του σώματος κυμαίνεται από 36,1oC το πρωί μέχρι 37,2οC το απόγευμα, γι’ αυτό η θερμομέτρηση προτιμάται να γίνεται κατά αυτές τις ώρες.
Ορισμένα άτομα δυνατόν να έχουν φυσιολογικά χαμηλότερη θερμοκρασία εξ ιδιοσυστασίας και αυτό πρέπει να λαμβάνεται υπόψιν. Φυσιολογικά η θερμοκρασία του σώματος διατηρείται, ανεξάρτητα από τη θερμοκρασία του περιβάλλοντος, σταθερή με μικρές διακυμάνσεις, κατά τη διάρκεια του 24ώρου.
Υποθερμία είναι η πτώση της κεντρικής θερμοκρασίας του σώματος κάτω από τους 35oC.
Αίτια Υποθερμίας
- Μυξοίδημα
- Χρόνια εξαντλητικά νοσήματα
- Καταπληξία
- Ανάρρωση από διάφορα λοιμώδη νοσήματα
- Ψυχρό περιβάλλον
Συμπτώματα
- Ρίγος
- Αίσθημα ψύχους
- Φρίκια (ανασήκωμα τριχών)
- Θερμοκρασία σώματος <35οC
- Γρήγορη αναπνοή
- Σύγχυση
- Διαταραχή ομιλίας
- Μείωση καρδιακής συχνότητας
- Αδύναμος παλμός
- Υπνηλία
Αντιμετώπιση της υποθερμίας και σωστή θερμομέτρηση
Για να αντιμετωπίσουμε την υποθερμία βασική προϋπόθεση είναι να μετράμε σωστά τη θερμοκρασία του σώματος. Η θερμομέτρηση γίνεται με το κλινικό θερμόμετρο, το οποίο τοποθετείται στη μασχάλη, το στόμα ή στο απευθυσμένο.
Η θερμοκρασία της μασχάλης είναι πολλές φορές παραπλανητική, ιδίως όταν η θερμοκρασίες είναι χαμηλές και καλό είναι να αποφεύγεται. Όμως επειδή χρησιμοποιείται συχνά θα πρέπει:
- Να αποφεύγεται η θερμομέτρηση μετά από έντονη εφίδρωση ή όταν υπάρχουν φλεγμονές στη μασχάλη.
- Πριν τη θερμομέτρηση η ηρεμία τουλάχιστον 30min πριν είναι απαραίτητη.
- Το θερμόμετρο πρέπει να εφάπτεται απόλυτα με το δέρμα της μασχάλης.
Η αντιμετώπιση της υποθερμίας θα πρέπει να λαμβάνει υπόψιν το ιστορικό του ασθενούς και τις συνοσσηρότητες. Θα πρέπει να αντιμετωπίζεται η αιτία είτε είναι κάποιο νόσημα, είτε κάποια παθολογία του θυρεοειδούς. Πιο συγκεκριμένα :
- Σταματήστε την απώλεια θερμότητας, βρίσκοντας καταφύγιο, που να προφυλάσσει το θύμα από τον αέρα και την βροχή.
- Αλλάξτε τα βρεγμένα ρούχα και βάλτε στεγνά. Η τοποθέτηση ζεστών κομπρεσών στο λαιμό, στο θώρακα και στις βουβωνικές περιοχές συστήνεται.
- Δώστε στο άτομο να πιει ζεστά ροφήματα και φαγητά που περιέχουν ζάχαρη (μόνο όταν διατηρεί τις αισθήσεις του).
- Δεν πρέπει να τοποθετείται άμεση πηγή θερμότητας όπως ζεστό νερό ή λάμπα θέρμανσης.
- Πρέπει να αποφεύγετε να θερμαίνετε πρώτα τα άκρα του σώματος δηλαδή τα πόδια και τα χέρια γιατί έτσι επιδεινώνεται η κατάσταση.
- Αποφεύγετε το τρίψιμο ή το μασάζ.
- Μη δίνετε ζεστά υγρά από το στόμα σε σοβαρή υποθερμία.
- Οινοπνευματώδη ποτά δεν χρησιμοποιούμε γιατί με τη διαστολή και συστολή των αγγείων προκαλούν θρομβώσεις.
Σε επείγουσες καταστάσεις θα πρέπει να γίνουν:
Υποστήριξη καρδιακής και αναπνευστικής λειτουργίας, και έλεγχος ώστε να μη χαθεί άλλη θερμότητα.
Αν το αίτιο είναι κάποιο υποκείμενο νόσημα, όπως σακχαρώδης διαβήτης και θυρεοειδοπάθεια εύκολα επιβιώνει και επανέρχεται.
Ακολούθησε το fmh.gr στο Google News, στο Twitter, στο Facebook στο Υoutube και στο Instagram
Γεωργία Τσίρου, Απόφοιτη της Ιατρικής Σχολής Αθηνών
Πηγές:
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/30459033/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/30459025/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/12576771/
