H φυσική δραστηριότητα ως «σύμμαχος» για την διαχείριση της Οστεοαρθρίτιδας
Η οστεοραρθρίτιδα (ΟΑ) είναι η πιο συχνή χρόνια πάθηση των αρθρώσεων στην οποία παρατηρείται προοδευτική μαλάκυνση και αποδόμηση αρθρικού χόνδρου η οποία συνοδευέται από ανάπτυξη νέου οστού και χόνδρου στις αρθρώσεις. Με την εξέλιξη της οδηγεί στην λειτουργική ανικανότητα και στην έλλειψη αυτονομίας . Η πιθανότητα εμφάνισης της οστεοαρθρίτιδας αυξάνεται με την πάροδο της ηλικίας, ενώ οι αρθρώσεις που προσβάλλονται πιο συχνά από την ΟΑ είναι αυτή του ισχίου, της άκρας χειρός και του γόνατος .
Τί συμπτώματα προκαλεί;
Η κλινική εκδήλωση της οστεοαρθρίτιδας ποικίλλει ανάλογα το άτομο, την ηλικία, την μυική κατάσταση κλπ. Συνήθως εκδηλώνεται μονόπλευρα και τα κυριότερα συμπτώματα είναι τα εξής:
- Δυσκαμψία ( πρωινή: εως και 30 λεπτά από την αφύπνιση ή μετά από παρατεταμένη ακινητοποίηση)
- Πόνος στις αρθρώσεις κατά την κίνηση
- Διόγκωση άρθρωσης/Οστικές μεγενθύνσεις
- Ευαισθησία προσβεβλημένων αρθρικών επιφανειών
Σε σοβαρές καταστάσεις παρουσιάζονται επιπλέον:
- Νυχτερινός πόνος (εμμένων ακόμα και στην ανάπαυση)
- Παραμόρφωση αρθρώσεων
Φυσική δραστηριότητα και άσκηση στην Οστεοαρθρίτιδα
Πληθώρα μελετών αποδεικνύει την αποτελεσματικότητα της τακτικής φυσικής δραστηριότητας στην μείωση του πόνου και την βελτίωση της φυσικής δραστηριότητας. Χωρίς άσκηση, η μυϊκή δύναμη μειώνεται .
Η σταθεροποίηση που παρέχουν οι μυς στις προσβεβλημένες αρθρώσεις είναι ζωτικής σημασίας σταματώντας την περαιτέρω εξέλιξη της ΟΑ. Η τακτική άσκηση μπορεί να βελτιώσει τις φυσιολογικές βλάβες που σχετίζονται με την ΟΑ, συμπεριλαμβανομένων της μυϊκής δύναμης, του εύρους κίνησης της άρθρωσης, της ιδιοδεκτικότητας, της ισορροπίας, των καρδιαγγειακών προσαρμογών και συντελεί στη μείωση των κινδύνων για πτώσεις, την ρύθμιση του σωματικού βάρους και του μεταβολισμού και την βελτίωση της ψυχολογικής κατάστασης.
Δεδομένου της έλλειψης πλήρους αποτελεσματικής θεραπείας της πάθησης αυτής, οι συστάσεις επικεντρώνονται στις μη φαρμακολογικές προσεγγίσεις. Στόχος είναι η μεταβολή του τρόπου ζωής των ασθενών όσον αφορά την απώλεια βάρους και τα επίπεδα φυσικής δραστηριότητας.
Τι άσκηση πρέπει να κάνω;
Η συνταγογράφηση της άσκησης σε διάφορες παθήσεις διαφέρει σε σχέση με τον υγιή πληθυσμό. Έτσι και στην οστεοαρθρίτιδα ο ασθενής θα πρέπει να αξιολογηθεί και να ακολουθήσει ένα εξατομικευμένο πρόγραμμα άσκησης. Καλό είναι πρίν από την ένταξη σε κάποιο πρόγραμμα να αξιολογηθεί ο ασθενής από έναν επαγγελματία υγείας εξειδικευμένο στην αποκατάσταση .
Παρ’ολα αυτά οι γενικές οδηγίες/συστάσεις προτείνουν 150 λεπτά ήπιας αερόβιας φυσικής δραστηριότητας ή 75 λεπτά έντονης αερόβιας φυσικής δραστηριότητας . Οι ασκήσεις ενδυνάμωσης δεν θα πρέπει να παραμελούνται και να πραγματοποιούνται τουλάχιστον 2 φορές την εβδομάδα.
Αυγερινός Ρωμανός
Φυσικοθεραπευτής Msc Ιατρικής σχολής Αθηνών EΚΠΑ
Βιβλιογραφία:
Educating patients about the benefits of physical activity and exercise for their hip and knee osteoarthritis. Systematic literature review. Gay C et al.2016 Annals of Physical Rehabilitation medicine.
Diagnosis and clinical presentation of osteoarthritis. Abhishek et al. 2013 Rheumatic Diseases clinics of North America
Appley’s Σύγχρονη Ορθοπαιδική & Τραυματιολογία Ιατρικές Εκδόσεις Π.Χ Πασχαλίδης 2007
https://www.arthritis.org/ Athritis Foundation
