Αν είστε γυναίκα πάνω από το όριο ηλικίας των 40, 50 και 60 ετών, ακόμα κι αν αισθάνεστε καλά, θα πρέπει να επισκέπτεστε συχνά τον γιατρό σας.

Τις τελευταίες δεκαετίες έχει σημειωθεί τεράστια πρόοδος στον τομέα της υγείας. Πρόοδος η οποία αναφέρεται τόσο στο σκέλος της θεραπείας παθήσεων για τις γυναίκες και τους άντρες (ώστε να θεωρούνται πλέον χρόνιες, παθήσεις οι οποίες παλαιότερα ήταν ανίατες), όσο και στο σκέλος της πρόληψης.

Γράφει ο Παπαδογιάννης Αθανάσιος, Ιατρός – Καρδιολόγος, Νέα Σμύρνη

Ειδικά όσον αφορά την πρόληψη, μέσω μελετών, προγραμμάτων και εκστρατειών ενημέρωσης καθίστανται γνωστά τα οφέλη αυτής και η σημασία του προληπτικού ελέγχου. Τα οφέλη της πρόληψης είναι γνωστά εδώ και χιλιάδες χρόνια, ενώ το κέρδος της έγκαιρης διάγνωσης και της αποφυγής νόσησης είναι τεράστιο.

Διότι η αξία της εξέτασης διαφέρει από το κόστος. Το κόστος σχετίζεται με το κόστος του πολυτιμότερου αγαθού μας, της υγείας μας.

Μέσα από μελέτες έχουν θεσπιστεί ορισμένα όρια ηλικίας για το γυναικείο φύλο στα οποία είναι σημαντικό να γίνει προληπτικός έλεγχος για συγκεκριμένα νοσήματα. Ωστόσο, σε κάθε περίπτωση, ο έλεγχος εξατομικεύεται και μπορεί να πραγματοποιηθεί σε άλλο ηλικιακό όριο ή να περιλαμβάνει επιπλέον εξετάσεις, ανάλογα με το ιστορικό.

Σημαντικές εξετάσεις υγείας για γυναίκες 40 εως 60 ετών

Παρακάτω θα δούμε ορισμένες εξετάσεις που είναι καλό να πραγματοποιούν γυναίκες ηλικίας 40 – 60 ετών.

Εξετάσεις αίματος

Oι γυναίκες την περίοδο απο το 40ο εως και 60ο έτος της ηλικίας τους θα πρέπει να πραγματοποιούν εργαστηριακό έλεγχο με εξετάσεις αίματος κάθε 2 – 3 χρόνια ή, σε περιπτώσεις που υπάρχει κάποιο νόσημα/παράγοντας κινδύνου για καρδιαγγειακά νοσήματα, όπως υπερλιπιδαιμία, σακχαρώδης διαβήτης, αρτηριακή υπέρταση, μπορεί να πραγματοποιείται πιο συχνά.

Ο τυπικός έλεγχος στο γυναικείο φύλο, περιλαμβάνει τη γενική εξέταση αίματος (για την αξιολόγηση των λευκών αιμοσφαιρίων, της αιμοσφαιρίνης, του αιματοκρίτη και των αιμοπεταλίων), τον έλεγχο νεφρικής λειτουργίας (με τον προσδιορισμό ουρίας και κρεατινίνης), ηπατικής λειτουργίας (με τον προσδιορισμό SGOT, SGPT, γGT, αλκαλικής φωσφατάσης), χοληστερόλης (ειδικά της LDL, γνωστής ως κακής χοληστερόλης), σακχάρου, ηλεκτρολυτών (όπως είναι το κάλιο και το νάτριο) και θυρεοειδικής λειτουργίας. Επί ενδείξεων είναι δυνατό να διερευνηθούν οι δείκτες αναιμίας (σίδηρος, φερριτίνη, Β12, φυλλικό οξύ), βιοδείκτες καρδιαγγειακής νόσου ή ενδοκρινικών παθήσεων.

Αρτηριακή πίεση

Η μέτρηση της αρτηριακής πίεσης των γυναικών, θα βοηθήσει στην έγκαιρη διάγνωση αρτηριακής υπέρτασης και στην αποφυγή των δυσμενών επιπτώσεων, όπως είναι η δυσλειτουργία νεφρών, οφθαλμών, καρδιάς, αγγείων, εγκεφάλου.

Αρχικά αρκεί ο ετήσιος έλεγχος στο ιατρείο. Αναλόγως των αποτελεσμάτων, ενδέχεται να συσταθεί πιο στενός έλεγχος ή και τοποθέτηση 24ωρης καταγραφής πίεσης.

Έλεγχος καρδιακού σφυγμού

Ο έλεγχος του καρδιακού σφυγμού σε γυναίκες 40, 50, 60 ετών και ανω, μπορεί να συνεισφέρει στον εντοπισμό παρουσίας αρρυθμιών (όπως είναι η κολπική μαρμαρυγή). Μπορεί να πραγματοποιείται μία φορά την εβδομάδα ή και συχνότερα, ενώ είναι καλό να ελέγχεται ο καρδιακός ρυθμός/σφυγμός σε περίπτωση που υπάρχει αίσθημα παλμών ή τσιμπήματα στην καρδιά.

Ο έλεγχος γίνεται σε διάφορες αρτηρίες του σώματος, με την πιο διαδεδομένη θέση εξέτασης να είναι η περιοχή του καρπού, όπου γίνεται η ψηλάφηση της κερκιδικής αρτηρίας.

Συγκεκριμένα, στην προέκταση του αντίχειρα προς την περιοχή του καρπού τοποθετούμε δύο δάκτυλα (ιδανικά δείκτη και μέσο) και αισθανόμαστε το σφυγμικό κύμα της αρτηρίας. Μετρούμε τους χτύπους για 60 δευτερόλεπτα (ή για 30 δευτερόλεπτα και πολλαπλασιάζουμε επί 2 ή για 15 δευτερόλεπτα και πολλαπλασιάζουμε επί 4, εφόσον δεν υπάρχει αρρυθμία), με τα φυσιολογικά όρια να είναι 60 – 100 παλμοί/λεπτό.

Επίσης, αξιολογούμε αν υπάρχει ρυθμικότητα ή αρρυθμία, δηλαδή δεν υπάρχει σταθερό μοτίβο των χτύπων. Επί ενδείξεων, ενδέχεται να γίνει έλεγχος με τοποθέτηση Holter ρυθμού 24ώρου.

Εξετάσεις για στεφανιαία νόσο

Αποτελεί έναν από τους συχνότερους και σημαντικότερους προληπτικούς ελέγχους, καθώς είναι μεγάλης σημασίας η αποφυγή εμφάνισης καρδιαγγειακών επεισοδίων.

Σε ασυμπτωματικά άτομα >40 ετών, χωρίς ιστορικό σακχαρώδη διαβήτη, καρδιαγγειακού νοσήματος, οικογενούς υπερχοληστερολαιμίας, οικογενειακού ιστορικού πρώιμου καρδιαγγειακού επεισοδίου, ο αρχικός έλεγχος περιλαμβάνει τον υπολογισμό του κινδύνου εκδήλωσης καρδιαγγειακού συμβάντος με την αξιολόγηση ενός δείκτη που αποκαλείται SCORE.

Επίσης, συνήθως διενεργείται δοκιμασία κοπώσεως, ενώ, ειδικά σε άτομα με οικογενειακό ιστορικό πρώιμης εμφάνισης στεφανιαίας νόσου μπορεί να πραγματοποιηθεί έλεγχος με σπινθηρογράφημα αιμάτωσης μυοκαρδίου, stress echo ή αξονική στεφανιογραφία. Ο συγκεκριμένος έλεγχος αφορά ασυμπτωματικά άτομα.

Σε συμπτωματικά άτομα που αναφέρουν πόνο στο στήθος, δύσπνοια, εύκολη κόπωση, διενεργείται ο κλασικός έλεγχος, ανεξαρτήτως ηλικιακού ορίου.

Καρκίνος παχέος εντέρου

Εξίσου μεγάλης σημασίας είναι ο έλεγχος για καρκίνο του παχέος εντέρου, διότι η έγκαιρη διάγνωση συνεπάγεται υψηλή πιθανότητα ίασης.

Σε άτομα κάτω των 50 ετών ο συνιστάται έλεγχος σε παρουσία οικογενειακού ιστορικού καρκίνου του παχέος εντέρου ή πολυπόδων, καθώς και σε ατομικό ιστορικό πολυπόδων ή φλεγμονώδους νόσου του εντέρου (νόσος Crohn, ελκώδης κολίτιδα). Σε άτομα ηλικίας 50 – 75 ετών, ο έλεγχος συνιστάται ανεξαρτήτως ατομικού και οικογενειακού ιστορικού.

Εξετάσεις για καρκίνο του μαστού

Ακόμη μία περίπτωση όπου ο προληπτικός έλεγχος είναι αρκετά διαδεδομένος. Οι γυναίκες ηλικίας 40 – 50 ετών προτείνεται να ελέγχονται με ετήσια μαστογραφία, ενώ οι γυναίκες άνω των 50 ετών μπορούν να υποβάλλονται σε μαστογραφία κάθε 2 έτη.

Ο έλεγχος συνιστάται να συνεχίζεται για όσο η γυναίκα είναι υγιής και σε καλή κατάσταση. Εξίσου σημαντική είναι η αυτοεξέταση από την ίδια τη γυναίκα, όπου αξιολογεί την εμφάνιση των μαστών και τυχόν ευρήματα στην ψηλάφηση.

Καρκίνος τραχήλου μήτρας

Ο έλεγχος με κυτταρολογική εξέταση (το γνωστό τεστ Παπανικολάου) ξεκινάει στην ηλικία των 20 – 30 ετών (συνήθως μετά την ηλικία των 25 ετών) και έπεται, κάθε 3 ή 5 έτη. Ο έλεγχος για HPV ξεκινάει από την ηλικία των 35 ετών και επαναλαμβάνεται κάθε 5 έτη.

Ακόμη και οι γυναίκες που έχουν εμβολιαστεί κατά του HPV, συνεχίζουν κανονικά τον προληπτικό έλεγχο.

Οφθαλμολογικός έλεγχος

Μέσω του τακτικού οφθαλμολογικού ελέγχου είναι δυνατή η μέτρηση της ενδοφθάλμιας πίεσης για την έγκαιρη διάγνωση παρουσίας γλαυκώματος, μίας πάθησης η οποία σε πολλές περιπτώσεις είναι ασυμπτωματική και συνοδεύεται από δυσμενείς επιπτώσεις.

Ο έλεγχος πρέπει να γίνεται μετά την ηλικία των 40 ετών, ενώ σε οικογενειακό ιστορικό ή σε παρουσία σακχαρώδη διαβήτη, γίνεται και κάτω από τη συγκεκριμένη ηλικία.

Υγεία των δοντιών

Μία ή δύο φορές κάθε χρόνο συνιστάται οδοντιατρική εξέταση και καθαρισμός. Η υγεία των δοντιών παίζει πολύ μεγάλο ρόλο στη συνολική υγεία του οργανισμού μας και οι οδοντικές παθήσεις μπορεί να οδηγήσουν στην εκδήλωση μιας σειράς νοσημάτων, ακόμη και σε παθήσεις των βαλβίδων της καρδιάς.

Οστεοπόρωση

Είναι σημαντική η διάγνωση της παρουσίας οστεοπόρωσης, καθώς είναι ασυμπτωματική, έως ότου εκδηλωθεί κάποιο κάταγμα. Μία στις δύο γυναίκες άνω των 50 ετών θα εμφανίσουν κάποια στιγμή κάταγμα.

Ο έλεγχος ενδείκνυται σε άτομα ηλικίας άνω των 50 ετών ή και νωρίτερα, σε παρουσία παραγόντων κινδύνου για οστεοπόρωση (όπως είναι η μακροχρόνια λήψη κορτιζόνης, το κάπνισμα, η κατάχρηση αλκοόλ ή το οικογενειακό ιστορικό οστεοπόρωσης).

Ανοσοποίηση

Συνιστάται ο ετήσιος αντιγριππικός έλεγχος. Σε παρουσία ορισμένων παθήσεων όπως είναι ο σακχαρώδης διαβήτης, που αυξάνεται ο κίνδυνος λοιμώξεων, ενδέχεται να επεκταθούν τα ανοσοποιητικά μέτρα πρόληψης.

Το εμβόλιο για τον έρπητα ζωστήρα πραγματοποιείται μία φορά, σε άτομα άνω των 60 ετών.

Mέσω προληπτικού ελέγχου που αναφέρθηκε, προλαμβάνονται δυσάρεστες καταστάσεις και παθήσεις. Αυτός ο έλεγχος, σε συνδυασμό με τη σωστή διατροφή και την τακτική άσκηση, θα θωρακίσουν την υγεία σας. Σε κάθε περίπτωση, ο ιατρός σας θα σχεδιάσει τον ενδεδειγμένο προληπτικό έλεγχο μέσω και της εξατομίκευσης που αναφέρθηκε.

ΔΙΑΒΑΣΕ ΑΚΟΜΑ: Τι εξετάσεις πρέπει να κάνουν τακτικά οι άντρες 40-50-60 ετών;

Ακολούθησε το fmh.gr στο Google News, στο Twitter, στο Facebook στο Υoutube και στο Instagram

Παπαδογιάννης Αθανάσιος, Ιατρός – Καρδιολόγος, Νέα Σμύρνη

Πηγές:

1. Καρδιολογία (Τούσουλης Δ)

2. https://www.escardio.org/Guidelines/Clinical-Practice-Guidelines/Chronic-Coronary-Syndromes
3. https://cancer-code-europe.iarc.fr/index.php/en/ecac-12-ways/screening-recommandation/cervical-cancer-screening/236-participate-in-cervical-cancer-screening
4. https://www.cancer.org/healthy/find-cancer-early/american-cancer-society-guidelines-for-the-early-detection-of-cancer.html
5. https://cancer-code-europe.iarc.fr/index.php/en/ecac-12-ways/screening-recommandation/breast-cancer-screening