Οι πιο γνωστές διατροφικές διαταραχές και η αντιμετώπισή τους

Οι 3 πιο συχνές διατροφικές διαταραχές είναι η Αδηφαγική διαταραχή ή Επεισοδιακή Υπερφαγία, η Ψυχογενής βουλιμία και η Ψυχογενής ανορεξία. Δες τα συμπτώματα τους για να μπορείς να τις αναγνωρίσεις και πως θα μπορέσει κάποιος που πάσχει απο μια διατροφική διαταραχή να την αντιμετωπίσει αποτελεσματικά.

Η διατροφή διέπει όλες τις πτυχές της καθημερινότητας, του προπονητικού προγράμματος, της υγείας και ευζωίας, ωστόσο οι σύγχρονες κοινωνικές προσδοκίες έτσι όπως καθρεφτίζονται στα media και ιδίως στα αγαπημένα μας social media, συχνά οδηγούν νεαρότερα κυρίως άτομα σε διαταραγμένη σίτιση (disordered eating) και ανθυγιεινές διατροφικές πρακτικές.

Διατροφικές διαταραχές βιώνουν 1 στους 7 άντρες και 1 στις 5 γυναίκες έως την ηλικία των 40, με σοβαρές σωματικές και ψυχολογικές συνέπειες που πηγάζουν από μια προβληματική σχέση με το φαγητό.

Οι συχνότερες διατροφικές διαταραχές και τα συμπτώματά τους

Τα βασικά συμπτώματα και χαρακτηριστικά των διατροφικών διαταραχών περιλαμβάνουν την κατά φαντασία κακή εικόνα του σώματος και την υπερβολική επικέντρωση του ατόμου στο σωματικό του βάρος αλλά και στο ίδιο το φαγητό, είτε ως προς τις θερμίδες είτε ως προς το θρεπτικό περιεχόμενο.

Ακολουθούν οι 3 πιο συχνές διατροφικές διαταραχές και τα χαρακτηριστικά τους.

Ψυχογενής βουλιμία (Bulimia Nervosa)

• Υπερφαγικά επεισόδια, που συνοδεύονται συνήθως από τύψεις και επεισόδια κάθαρσης (έμετος)
• Σοβαρός περιορισμός της κατανάλωσης φαγητού για ορισμένες χρονικές περιόδους
• Αλλαγή δοσολογίας φαρμακευτικής αγωγής, πχ. ινσουλίνης, στην κατεύθυνση προσπάθειας απώλειας βάρους
• Εμμονή με το βάρος και την εικόνα του σώματος, σοβαρή και σκληρή αυτοεκτίμηση της προσωπικής εμφάνισης

Ψυχογενής ανορεξία (Anorexia Nervosa)

• Χαμηλό σωματικό βάρος
• Φόβος για πρόσληψη βάρους
• Μη ρεαλιστική εικόνα για το σώμα
• Υπερβολικός περιορισμός των θερμίδων ή αποκλεισμός ορισμένων τροφών ή ακόμη και της εν γένει σίτισης
• Εφαρμογή αθέμιτων μεθόδων απώλειας βάρους όπως υπερβολική άσκηση, χρήση καθαρτικών ή ενίοτε και έμετο μετά το φαγητό

Αδηφαγική διαταραχή ή Επεισοδιακή Υπερφαγία (Binge eating disorder)

• Ανεξέλεγκτη κατανάλωση γευμάτων συχνά και σε μεγάλες ποσότητες
• Αίσθημα ενοχής ή/και ντροπής για την υπερβολική πρόσληψη φαγητού
• Φόβος πρόσληψης βάρους, με συνεπακόλουθη απότομη διακοπή τροφής για μεγάλες χρονικές περιόδους

Διατροφικές διαταραχές στην παιδική ηλικία

Οι παιδιατρικές διαταραχές σίτισης έχουν ποικίλα αίτια που περιλαμβάνουν ένα φάσμα γενετικών, βιολογικών, ψυχολογικών και περιβαλλοντικών παραγόντων.

Μπορεί να σχετίζονται με κάποια ανατομική ή αναπτυξιακή διαταραχή (π.χ. γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, αυτισμός κ.α.), με άγχος ή τραύμα της πρώιμης παιδικής ηλικίας, ή οικογενειακό ιστορικό διατροφικών διαταραχών που αντικατοπτρίζεται συν τις άλλοις στη στάση και το διατροφικό λεξιλόγιο του οικογενειακού περιβάλλοντος μέσα στο σπίτι.

Διατροφικές διαταραχές στις ηλικίες 2 έως 12 ετών αποτελούν η περιοριστική πρόσληψη τροφής (avoidant/restrictive food intake disorder – ARFID), ο μηρυκασμός (rumination disorder), η αλλοτριοφαγία (pica disorder), η επεισοδιακή υπερφαγία (binge eating disorder), η νευρική ανορεξία και η βουλιμία, και οδηγούν σε ανεπάρκεια θρεπτικών συστατικών και ενέργειας, πάνω απ’ όλα όμως σε μια μη υγιή σχέση με την τροφή σε μικρή ηλικία, γεγονός που πρέπει να αντιμετωπίζεται.

Αθλητισμός και διατροφικές διαταραχές 

Οι αθλητές διακρίνονται για την ανταγωνιστική τους φύση, τους υψηλούς στόχους και την πειθαρχία τους στο προπονητικό πρόγραμμα και τους υψηλούς αθλητικούς στόχους που θέτουν, χαρακτηριστικά γνωρίσματα που απαντώνται και σε άτομα με νευρική ανορεξία.

Για όλους τους αθλητές, άνδρες και γυναίκες, η αυξημένη μυϊκή μάζα σχετίζεται με την ισχυρή σωματική δύναμη και τη μικρότερη πιθανότητα τραυματισμού, συνεπώς την επιδιώκουν για συνολικά βέλτιστη αθλητική απόδοση.

Παράλληλα, ο έλεγχος του βάρους συχνά απαιτείται στον αθλητισμό για ένταξη σε συγκεκριμένη κατηγορία βάρους ή και για επιπρόσθετους αισθητικούς αλλά και τεχνικούς λόγους που είναι συνυφασμένοι με το άθλημα.

Ως εκ τούτου, είναι συχνό φαινόμενο αρκετές αθλήτριες ιδίως να περιορίζουν σημαντικά την προσλαμβανόμενη τροφή, οδηγούμενες σε διαταραγμένη σίτιση με αρνητικές επιπτώσεις τόσο στην υγεία τους (π.χ. αμηνόρροια, μειωμένη οστική πυκνότητα κ.α.) όσο και στη διαθεσιμότητα ενέργειας (Σύνδρομο Σχετικής Έλλειψης Ενέργειας στον Αθλητισμό – Relative Energy Deficiency in Sport, RED-S), την αντοχή και την αθλητική επίδοση.

Πως να αντιμετωπίσω μια διατροφική διαταραχή

Η αναγνώριση των συμπτωμάτων που αναφέρθηκαν παραπάνω και η βοήθεια μεσω μιας συνεργασίας με εναν/μια επαγγελματία διαιτολόγο – διατροφολόγο είναι καθοριστικές ενέργειες για την αποτελεσματική αντιμετώπιση μιας διατροφικής διαταραχής

Ο διαιτολόγος – διατροφολόγος θα συμβάλλει ουσιαστικά και κομβικά στην ολοκληρωμένη αντιμετώπιση των διατροφικών διαταραχών, καθώς μπορεί:

• Να σας ακούσει με προσοχή στο πώς επιλέγετε να τρέφεστε ως άτομο και ως οικογένεια.

• Να σας εξηγήσει πώς επιτελείται η θρέψη και ποια η σχέση της με τις καθημερινές λειτουργίες και δραστηριότητες, λύνοντας απορίες για τις τροφές και τους συνδυασμούς αυτών.

• Να παρέχει πρακτικές συμβουλές με επιστημονική βάση και κατανοητό τρόπο σε εσάς και την οικογένεια σας, για το πώς μπορείτε να υιοθετήσετε εύκολα μια ισορροπημένη διατροφή.

• Να σας βοηθήσει να αναγνωρίσετε και εν συνεχεία να διαχειριστείτε τα συμπτώματα διατροφικής διαταραχής.

• Να διαμορφώσει για εσάς ή το παιδί σας ένα εξατομικευμένο διατροφικό πλάνο με ποικίλες επιλογές και θρεπτικούς συνδυασμούς με βάση το πρόγραμμα, τις ατομικές ανάγκες και γευστικές προτιμήσεις, με παρακολούθηση σε τακτά χρονικά διαστήματα για αξιολόγηση της προόδου και περαιτέρω βοήθεια.

• Να σας καθοδηγήσει για το πώς να συνεχίσετε να τρώτε με ενσυναίσθηση μετά από μια περίοδο διατροφικού περιορισμού.

• Να σας βοηθήσει να απαλλαγείτε από άσκοπους και περιττούς διατροφικούς περιορισμούς που αποπροσανατολίζουν τον μεταβολισμό και βλάπτουν την υγεία, ενθαρρύνοντας την ελευθερία και ευελιξία διατροφικών σας επιλογών για ευεξία, σωματική και ψυχική υγεία.

ΔΙΑΒΑΣΕ ΑΚΟΜΑ: Οι απαραίτητες βιταμίνες για άνδρες και γυναίκες μετά τα 40

Ακολούθησε την fmh.gr στο Google News, στο Twitter, στο Facebook στο Υoutube και στο Instagram

Απο την Ιωάννα Αδαμίδου, Διαιτολόγος – Διατροφολόγος, πρώην υπεύθυνη του Διατροφολογικού κέντρου Bioiatriki+ στο κέντρο της Θεσσαλονίκης

Πηγές:

• Brown University, Relative Energy Deficiency in Sport (RED-S) https://www.brown.edu/campus-life/health/services/promotion/nutrition-eating-concerns-sports-nutrition/relative-energy-deficiency-sport-red-s
• Cleveland Clinic – Eating Disorders https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/4152-eating-disorders
• Eating Disorder Hope – How do dietitians help with eating disorders? https://www.eatingdisorderhope.com/blog/how-do-dietitians-help-with-eating-disorders
• Harvard Health – Anorexia nervosa https://www.health.harvard.edu/a_to_z/anorexia-nervosa-a-to-z
• Harvard Health – Bulimia: Symptoms, diagnosis and treatments https://www.health.harvard.edu/mind-and-mood/bulimia-symptoms-diagnosis-and-treatments
• Harvard Health – Eating disorders spike among children and teens: What parents should know. https://www.health.harvard.edu/blog/eating-disorders-spike-among-children-and-teens-what-parents-should-know-202204212731
• Mayo Clinic – Binge eating disorder https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/binge-eating-disorder/symptoms-causes/syc-20353627
• Mayo Clinic – Eating disorders https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/eating-disorders/symptoms-causes/syc-20353603
• NHS – Specialist Eating Disorder Dietitians https://www.lscft.nhs.uk/services/service-finder-z/community-nutrition-and-dietetics/specialist-eating-disorder-dietitians
• Praveen et al. (2019) Pediatric Feeding Disorder – Consensus Definition and Conceptual Framework. Journal of Pediatric Gastroenterology and Nutrition, 68 (1): 124-129. https://journals.lww.com/jpgn/Fulltext/2019/01000/Pediatric_Feeding_Disorder__Consensus_Definition.24.aspx
• Psycom (2021) – Eating disorders in children 12 and under: Learn the warning signs. https://www.psycom.net/eating-disorders-in-children