Άρθρωση του ώμου: Στροφικό πέταλο (παθήσεις και ενδυνάμωση)

Η ενδυνάμωση στο στροφικό πέταλο (άρθρωση του ώμου) είναι πολύ σημαντική γιατί είναι μια πολύ ευαίσθητη περιοχή.

Γράφει ο Γεωργάτος Ιωάννης, Γυμναστής, Κηφισιά

Μια από τις πιο ευαίσθητες περιοχές για την προξένηση τραυματισμού (και ίσως την δημιουργία κάποιας πάθησης / χρόνιας ή μη) είναι εκείνη του ώμου. Τα κύρια οστά που απαρτίζουν την ωμική ζώνη είναι η κλείδα μπροστά και η ωμοπλάτη από πίσω, οι οποίες συνδέονται με την άνω κεφαλή του βραχιόνιου οστού.

Τα δύο αυτά οστά περιβάλουν το θώρακα και από τις δύο πλευρές και ενώνουν, δια μέσου ενός συμπλέγματος αρθρώσεων. τον κορμό με τα άνω άκρα. Οι αρθρώσεις αυτές είναι τέσσερις:

Γληνοβραχιόνιος Άρθρωση : συνδέει την ημισφαιρική κεφαλή του βραχιόνιου οστού με την ωμογλήνη.

Κινήσεις : (1) Κάμψη 0-180^ο, (2) Έκταση, (3) Απαγωγή 0-180^ο, (4) Προσαγωγή 0-180^ο, (5) Έσω στροφή 0-180^ο, (6) Έξω στροφή 180-0^ο, (7) Οριζόντια απαγωγή έως 90^ο, Οριζόντια προσαγωγή έως 90^ο.

Ωμοπλατοθωρακική Άρθρωση : Πρόκειται ουσιαστικά για μια συνεργασία καθώς η ωμοπλάτη κινείται (ολισθαίνοντας) πάνω στο θωρακικό τοίχωμα. Αν και δεν έχει τα ανατομικά στοιχεία μιας διάρθρωσης και έτσι δεν μπορεί να θεωρηθεί σαν άρθρωση, αναφέρετε ωστόσο έτσι για να δώσει έμφαση στη στενή σχέση μεταξύ ωμοπλάτης και θωρακικού τοιχώματος.

Κινήσεις : (1) Ανάσπαση, (2) Κατάσπαση, (3) Απαγωγή, (4) Προσαγωγή, (5) Άνω στροφή, (6) Κάτω στροφή.

Ακρωμιοκλειδική Άρθρωση : Συνδέει το εξωτερικό άκρο της κλείδας με την ωοειδή επιφάνεια του ακρωμίου της ωμοπλάτης. Η άρθρωση αυτή επιτρέπει στροφικές και προσθοπίσθιες  κινήσεις του ακρωμίου πάνω στην κλείδα.

Στερνοκλειδική Άρθρωση : Συνδέει το εσωτερικό άκρο της κλείδας αρθρώνοντας το πάνω στο στέρνο.

Κινήσεις: (1) Ανύψωση και κατάσπαση της κλείδας, (2) Προσθοπίσθια κίνηση της κλείδας , (3) Στροφική και λοξή κίνηση της κλείδας.

Υπεύθυνο για την σταθεροποίηση αλλά και την παραγωγή κίνησης στο σημείο του ώμου είναι το περιβάλλον μυϊκό σύστημα, το οποίο χωρίζεται σε δύο κατηγορίες (ανάλογα με την έκφυση και την κατάφυση των μυών).

Α Μύες που εκφύονται από τον κορμό και καταφύονται στο βραχιόνιο οστό (1.Πλατύς ραχιαίος, 2. Μείζον θωρακικός)

Β Μύες που εκφύονται από την ωμική ζώνη και καταφύονται στο βραχιόνιο. (1. Το στροφικό πέταλο, 2. Δελτοειδής, 3. Μείζον στρόγγυλος) οπίσθια ομάδα μυών / (1.Κορακοβραχιόνιος, 2. Δικέφαλος βραχιόνιος) πρόσθια ομάδα μυών.

Στροφικό πέταλο ώμου

Παρακάτω θα αναλύσουμε εκτενέστερα και θα ασχοληθούμε με το στροφικό πέταλο ώμου, πιθανούς τραυματισμούς και παθήσεις αυτού και πώς είναι δυνατόν να προληφθούν. Πρόκειται ουσιαστικά για μία ομάδα τεσσάρων μυών (Υπερακάνθιος, Υπακάνθιος, Υποπλάτιος, Ελάσσων Στρόγγυλος) που βρίσκονται πολύ κοντά στο στροφικό άξονα της άρθρωσης του ώμου, εκφύονται από την ωμοπλάτη και καταφύονται στο βραχιόνιο οστό.

Υπερακάνθιος : Είναι ο βασικός απαγωγός μυς στην άρθρωση του ώμου με μέγιστη αποτελεσματικότητα στις 0-90^ο. Παράλληλα παίζει και ρόλο συνδέσμου καθώς συγκρατεί και σταθεροποιεί τη κεφαλή του βραχιόνιου στην ωμογλήνη της ωμοπλάτης. Ο τραυματισμός του συγκεκριμένου μυ είναι αρκετά συχνός, και τότε δημιουργείται πόνος κατά την απαγωγή κυρίως μεταξύ 70-110^ο καθώς ο τένοντας ακουμπά στο ακρώμιο.

Υπακάνθιος : Είναι ο βασικός έξω στροφέας και οριζόντιος απαγωγός μυς στην άρθρωση του ώμου, συγκρατεί ταυτόχρονα σε επαφή τα οστά και συμβάλλει στη σταθερότητα της άρθρωσης.

Υποπλάτιος : Είναι ο βασικός έσω στροφέας μυς στην άρθρωση του ώμου και ανταγωνίζεται τη δράση του υπερακάνθιου, του υπακάνθιου και του ελάσσων στρόγγυλου.

Ελάσσων Στρόγγυλος : Ο συγκεκριμένος μυς συμφύεται εν μέρη στο κάτω χείλος του υπακάνθιου και έτσι η ενέργεια και η δράση του ταυτίζεται με εκείνη αυτού.

Το στροφικό πέταλο είναι ένα από τα συχνότερα τραυματιζόμενα σημεία του σώματος μας, εξαετίας και της πολυπλοκότητας της άρθρωσης και των κινήσεων αυτής. Οι κύριες παθήσεις του στροφικού πετάλου έρχονται και εμφανίζονται σαν διαδοχικά στάδια και είναι οι εξής :

• Σύνδρομο υπακρωμιακής και υποκορακοειδούς πρόσκρουσης (προστριβής)
• Ασβεστοποιός τενοντίτιδα
• Ρήξη τενόντων στροφικού πετάλου
• Αρθροπάθεια στροφικού πετάλου και ώμου

Οι παραπάνω παθήσεις αντιμετωπίζονται (εάν έχουν εξελίχθη σε μεγάλο βαθμό) με μικρό χειρουργικές επεμβάσεις, συνδυαζόμενες με προ- αλλά και μεταχειρουργικές συνεδρίες φυσικοθεραπείας. Μπορούν βέβαια (όπως και κάθε άλλος τραυματισμός) να προληφθούν με σωστή ενδυνάμωση, βελτίωση της κινητικότητας και σταθεροποίηση του σημείου.

Ενδυνάμωση στροφικού πετάλου

Παρακάτω θα αναφερθούν μερικές βασικές κινήσεις (που μπορούν να εφαρμοστούν με την μορφή ασκήσεων) που ο καθένας μπορεί να πραγματοποιήσει και μόνος του (πάντα με την ανάλογη προσοχή και την απαραίτητη προθέρμανση) με σκοπό την ελαχιστοποίηση προξένησης τραυματισμού στην περιοχή.

Οι ενδυνάμωση του στροφικού πετάλου με ασκήσεις θα πρέπει να εμπεριέχουν όλες τις βασικές κινήσεις του ώμου (Απαγωγή, Προσαγωγή / Έσω, Έξω στροφή / Κάμψη, Έκταση) και να εφαρμόζονται προοδευτικά ανάλογα και με το επίπεδο. Στην αρχή δόκιμο είναι να χρησιμοποιηθούν ισομετρικές ασκήσεις ενδυνάμωσης (οι πιο ασφαλείς) για το στροφικό πέταλο.

Στην συνέχεια, μπορούν να πραγματοποιηθούν ενεργητικές κινήσεις πλήρης έκτασης (χωρίς επιβάρυνση, με το 100% της δικής μας δύναμης) και σταδιακά να γίνεται αύξηση της επιβάρυνσης με την χρήση λάστιχων αρχικά και έπειτα κιλών).

Τέλος, δεν θα πρέπει να παραλείπονται οι διατατικές ασκήσεις οι οποίες συμβάλουν στο καλύτερο εύρος κίνησης της άρθρωσης και την βελτίωση της κινητικότητας της.

Ακολούθησε το fmh.gr στο Twitter, στο Facebook στο Υoutube και στο Instagram

Γεωργάτος Ιωάννης, Γυμναστής, Κηφισιά

Πηγές :

• Βιβλίο «Βασικές Αρχές της Προπόνησης με Αντίσταση – Ελληνική Έκδοση», Γιώργος Γεωργιάδης, Γεράσιμος Τερζής.
• Βιβλίο «Εργοφυσιολογίας», Βασίλης Κλεισούρας.
• Βιβλίο «Ανατομική του Ανθρώπου – Δομή και Λειτουργία ΙΙ», Παναγιώτης Μπαλτόπουλος.
• Βιβλίο «Εφαρμοσμένη Αθλητική Φυσικοθεραπεία», Κωνσταντίνος Α. Φουσέκης.