Αιματουρία: Πόσο σοβαρό μπορεί να είναι το αίμα στα ούρα;
Μάθε στο άρθρο μας τι σημαίνει, αιτίες που προκαλείται, πώς γίνεται η διάγνωση και πόσο σοβαρό μπορεί να είναι το αίμα στα ούρα;
Η αιματουρία είναι ένα κλινικό σημείο που απαιτεί προσεκτική εκτίμηση, καθώς μπορεί να είναι πρώιμη εκδήλωση σοβαρών υποκείμενων διαταραχών, όπως ο καρκίνος των νεφρών ή της ουροδόχου κύστης και η σπειραματονεφρίτιδα.
Τι είναι η αιματοουρία;
Αιματοουρία θεωρούμε την ύπαρξη ερυθρών αιμοσφαιρίων στα ούρα. Διακρίνεται σε μακροσκοπική (τα ούρα φαίνονται κόκκινα ή καφέ με το μάτι) και μικροσκοπική (η ανίχνευση του αίματος φαίνεται μόνο με εξετάσεις), καθώς και αιματουρία ανώτερης ουροποιητικής οδού και κατώτερης.
Γράφει η Γεωργία Τσίρου, Απόφοιτη της Ιατρικής Σχολής Αθηνών
Η συχνότητα εμφάνισης αίματος κατα ούρηση κυμαίνεται από 1% έως 16%.
Φυσιολογικά το χρώμα των ούρων είναι ωχροκίτρινο με διαυγή όψη, χωρίς ίχνος αίματος.
Αίτια αίματος κατα την ούρηση
Το αίμα μπορεί να αναμειχθεί με τα ούρα σε οποιοδήποτε επίπεδο της ουροποιητικής οδού από τους νεφρούς έως την ουρήθρα. Η μακροσκοπική αιματουρία συχνά προέρχεται από την κατώτερη μοίρα της ουροποιητικής οδού (ουρητήρες, ουροδόχος κύστη, προστάτης, ουρήθρα), ενώ η μικροσκοπική εντοπίζεται δυσκολότερα.
Στις αιτίς του αίματος στα ούρα συμπεριλαμβάνονται τα εξής:
- Καρκίνος της ουροδόχου κύστης
- Λοίμωξη της ουροδόχου κύστης (ουρολοίμωξη)
- Κυστίτιδα (φλεγμονή της ουροδόχου κύστης)
- Ξένο σώμα στην ουρήθρα
- Τραυματισμό γεννητικών οργάνων
- Σπειραματονεφρίτιδα (φλεγμονή των νεφρών)
- Καρκίνος του νεφρού
- Νεφρική ανεπάρκεια
- Λοίμωξη του νεφρού
- Πέτρες στα νεφρά
- Νεφρίτιδα (φλεγμονή των νεφρών)
- Πολυκυστική νόσος των νεφρών
- Καρκίνος του προστάτη
- Πυελονεφρίτιδα (λοίμωξη των νεφρών)
- Πρόσφατη χειρουργική επέμβαση του ουροποιητικού συστήματος ή περιτομή ή βιοψία
- Σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα
- Τραυματισμό Ουροποιητικού συστήματος
- Αντιπηκτικά φάρμακα
- Αιμορροφιλία (σπάνια κληρονομική διαταραχή κατά την οποία το αίμα δεν πήξει κανονικά)
- Αιμορραγικό πυρετό (ιογενής λοίμωξη)
- Θρόμβος των αιμοφόρων αγγείων του Νεφρού
- Λευχαιμία (καρκίνος του αίματος ή του μυελού των οστών)
- Δρεπανοκυτταρική αναιμία
- Φυματίωση του νεφρού
- Ασθένεια του Von Willebrand (μια κληρονομική αιμορραγική διαταραχή)
Σοβαρές ή απειλητικές για τη ζωή αιτίες του αίματος στα ούρα:
Σε ορισμένες περιπτώσεις, το αίμα στα ούρα μπορεί να συνοδεύει μια σοβαρή ή απειλητική για τη ζωή ασθένεια, όπως οι εξής:
- Κοιλιακό απόστημα
- Κοιλιακό αορτικό ανεύρυσμα
- Οξεία συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια
Κλινική Εικόνα
Η μακροσκοπική αιματουρία είναι ορατή μεταβολή της χροιάς των ούρων σε κόκκινα, ρόδινα ή καφέ. Τα ερυθρά ή ρόδινα ούρα που είναι θολά προέρχονται από την εκφορητική οδό, ενώ τα καφέ (δίκην τσαγιού) διαυγή ούρα υποδεικνύουν αιμορραγία στο σπείραμα.
Η μικροσκοπική αιματουρία που δεν είναι εμφανής με γυμνό μάτι, ανακαλύπτεται τυχαία.
Το αίμα στα ούρα εκδηλώνεται μεταξύ ενός συνόλου συμπτωμάτων, όπως η αμφοτερόπλευρη κολικοειδής οσφυαλγία που σχετίζεται με τη νεφρολιθίαση. Η δυσουρία σχετίζεται με λοίμωξη. Πιθανές ενδείξεις λοίμωξης μπορεί να είναι και ο πυρετός με ή χωρίς ρίγος και η εφίδρωση. Κατακράτηση ούρων ή ακράτεια σχετίζονται με απόφραξη σε κάποιο σημείο της ουροποιητικής οδού.
Ολιγουρία, ναυτία, απώλεια όρεξης μπορεί να σχετίζονται με νεφρική ανεπάρκεια.
Κατά την κλινική εξέταση μπορεί να παρατηρηθεί οίδημα γενικευμένο που είναι χαρακτηριστικό σπειραματονεφρίτιδας ενώ συνυπάρχουσα λεμφαδενοπάθεια και ευαισθησία στην κοιλιακή/οσφυική χώρα μπορεί να υποδηλώνουν καρκίνο ή χρόνια φλεγμονή.
Ενίοτε βρίσκεται τυχαία και είναι ασυμπτωματική, όπως κατά τον έλεγχο ενός διαβητικού ασθενούς και αποτελεί πρώιμο σημείο διαβητικής νεφροπάθειας.
Διαγνωστική Προσέγγιση
Καθώς η μικροσκοπική αιματουρία είναι συχνά παροδική και ενδεχομένως δευτεροπαθής είναι χρήσιμο να εξετάζεται ένα δεύτερο δείγμα ούρων, που συλλέγεται αρκετές μέρες μετά το πρώτο αποφεύγοντας διάφορες δραστηριότητες που οδηγούν σε ψευδώς θετικό αποτέλεσμα.
Το ιδανικό δείγμα ούρων συλλέγεται κατά το μέσον της ούρησης, απουσία εξωτερικής αιμορραγίας, όπως έμμηνος ρύση και εξετάζεται μέσα σε μια ώρα.
Σε περίπτωση μικρής ένδειξης αίματος στα ούρα απαιτείται διεξοδικός έλεγχος ανώτερης και κατώτερης ουροποιητικής οδού.
Πέρα από την εξέταση των ούρων θα πρέπει να διενεργηθεί υπρηχογράφημα, αξονική τομογραφία χωρίς σκιαγραφικό και κυστεοσκόπιση σε περίπτωση υπόνοιας καρκίνου της ουροδόχου κύστης.
Αντιμετώπιση
Η κατάλληλη θεραπεία αν παρατηρήσετε αίμα στα ούρα σαςυποδεικνύεται από την αιτία. Στις περιπτώσεις σπειραματοπάθειας ή πολυκυστικής νόσου νεφρών είναι καταλληλότερη η εκτίμηση από νεφρολόγο.
Η ανάδειξη προοδευτικής νεφρικής ανεπάρκειας επί εδάφους σπειραματονεφρίτιδας χρήζει επείγουσας εκτίμησης για τη διενέργεια βιοψίας.
Η εκτίμηση από ουρολόγο απαιτείται στις περιπτώσεις μακροσκοπικής αιματουρίας, μάζας ή επιμονής της αιματουρίας καθώς και σε περιπτώσεις υψηλού κινδύνου εμφάνισης καρκίνου.
ΔΙΑΒΑΣΕ ΑΚΟΜΑ: Ποια είναι τα συμπτώματα και ποια η θεραπεία της ουρολοίμωξης
Ακολούθησε το fmh.gr στο Google News, στο Twitter, στο Facebook στο Υoutube και στο Instagram
Γεωργία Τσίρου, Απόφοιτη της Ιατρικής Σχολής Αθηνών
Πηγές
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28921833/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27261791/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/12206356/