Ποια είναι η επίδραση της άσκησης στην όρεξη ;
Γιατί μερικοί άνθρωποι τρώνε περισσότερο όταν γυμνάζονται ενώ άλλοι λιγότερο;Ποια είναι η επίδραση της άσκησης στην όρεξη ;
Όρεξη είναι η επιθυμία του ανθρώπου για τροφή. Η άσκηση φαίνεται ότι μπορεί να εμπλακεί στη ρύθμιση της όρεξης, αν και οι μηχανισμοί δεν είναι πλήρως διευκρινισμένοι.
Όταν πραγματοποιείται κάποιου είδους άσκηση έχει παρατηρηθεί ότι κατά τη διάρκεια της και για λίγη ώρα αργότερα, περίπου μία ώρα, καταστέλλονται τα επίπεδα των ορεξιογόνων ορμονών- ορμόνες που διεγείρουν την όρεξη- και αυξάνονται κάποιων ανορεξιογόνων- ορμόνες που καταστέλλουν την όρεξη.
Έτσι μετά από άσκηση, κυρίως έντονης έντασης, πολλοί από εμάς δεν έχουν όρεξη να φάνε. Υπάρχει βέβαια και η περίπτωση, όπου μετά την άσκηση κάποιοι τρώνε περισσότερο. Ωστόσο, επιστημονικές μελέτες υποστηρίζουν ότι η ενέργεια που δαπανάται κατά τη διάρκεια της άσκησης, είναι ίση ή περισσότερη από αυτή που καταναλώνεται από το επιπλέον φαγητό μετά από αυτή. Ως αποτέλεσμα, στον οργανισμό δημιουργείται αρνητικό ενεργειακό ισοζύγιο ή έλλειμμα.
ΔΙΑΒΑΣΕ ΑΚΟΜΑ : Γυμναστική πριν ή μετά από γεύμα; Πώς θα κάψετε περισσότερο λίπος
Να θυμίσουμε σε αυτό το σημείο ότι όταν η ενέργεια που καταναλώνεται από την τροφή είναι ίση με αυτή που δαπανά ο οργανισμός τότε λέμε ότι βρίσκεται σε ισοζύγιο ενέργειας και σε βάθος χρόνου το σωματικό βάρος παραμένει σταθερό. Όταν η ενέργεια που καταναλώνεται είναι μεγαλύτερη από αυτή που δαπανάται, τότε είμαστε σε θετικό ισοζύγιο ενέργειας και το σωματικό βάρος αυξάνεται, ενώ όταν είναι μικρότερη από αυτή που δαπανάμε βρισκόμαστε σε αρνητικό ισοζύγιο και το βάρος μειώνεται. Συνεπώς, η άσκηση μπορεί να συμβάλλει στη μείωση ή/και διατήρηση του σωματικού βάρους!
ΠΡΟΣΟΧΗ! Υπάρχουν και οι περιπτώσεις όπου η κατανάλωση μεγαλύτερης ποσότητας φαγητού μετά από άσκηση δεν προκύπτει από αυξημένο αίσθημα πείνας, αλλά εξαιτίας λανθασμένων αντιλήψεων, του τύπου: «αφού έκανα άσκηση, έχω δικαίωμα να φάω περισσότερο!». Έτσι κάποια άτομα επιβραβεύουν τον εαυτό τους με την κατανάλωση περισσότερης τροφής ή πιο λιπαρής τροφής π.χ. γλυκών, η οποία δεν έχει απαραίτητα λιγότερη ενέργεια από αυτή που «έκαψαν» με την άσκηση, παρά σε αρκετές περιπτώσεις μεγαλύτερη. Τότε υπάρχει κίνδυνος το σωματικό βάρος να αυξηθεί.
Τι τύπο άσκησης να επιλέξω;
Ο τύπος της άσκησης φαίνεται να παίζει ρόλο, με την μέτρια προς έντονη έντασης αερόβια άσκηση (έντονο περπάτημα, τρέξιμο, ποδήλατο, κολύμβηση κ.α) να έχει τα μεγαλύτερα οφέλη στη ρύθμιση της όρεξης. Ευεργετικά οφέλη έχουν παρατηρηθεί και για την άσκηση με αντιστάσεις (βάρη κ.α), ωστόσο συμβαίνουν σε μικρότερο βαθμό από ότι με την αερόβια άσκηση.
Παίζει ρόλο το φύλο μου;
Η επίδραση της άσκησης στην όρεξη και κατ’ επέκταση στην πρόσληψη ενέργειας των γυναικών είναι διαφορετική από των αντρών, σύμφωνα με κάποιους επιστήμονες. Πιο συγκεκριμένα, οι γυναίκες συνήθως αντισταθμίζουν με την τροφή τους την ενέργεια που καίνε με την άσκηση, ενώ οι άντρες όχι. Συνεπώς, οι άντρες είναι πιο εύκολο να μειώσουν το σωματικό λίπος σε σχέση με τις γυναίκες. Η εξήγηση που δίνεται είναι ότι υπάρχει μία μεγαλύτερη αντίσταση στο γυναικείο οργανισμό να χάσει λίπος, λόγω της αναγκαίοτητάς του για την αναπαραγωγη. Παρόλα αυτά, ενώ είναι πιο δύσκολο για τις γυναίκες να μειώσουν το βάρος τους μέσω άσκησης, δε βρίσκονται σε κίνδυνο να το αυξήσουν, ενώ ταυτόχρονα επωφελούνται από όλες τις υπόλοιπες επιδράσεις της άσκησης στον οργανισμό π.χ. αύξηση πνευματικής και σωματικής ευεξίας, μειωμένος κίνδυνος χρόνιων ασθενειών κ.α.
ΔΙΑΒΑΣΕ ΑΚΟΜΑ : Αερόβια, βάρη, τρέξιμο: Τι τρώμε πριν και μετα
Με δυο λόγια…
Η άσκηση βοηθάει στην καλύτερη ρύθμιση της όρεξης και του σωματικού βάρους, με την αερόβια άσκηση μέτριας ή έντονης έντασης να είναι η πιο αποτελεσματική. Και τα δύο φύλα επωφελούνται από την άσκηση, με τους άντρες να είναι πιο εύκολο να χάσουν σωματικό λίπος, ενώ οι γυναίκες να το διατηρήσουν. Σε κάθε περίπτωση, η άσκηση δεν φαίνεται να οδηγεί σε αύξηση του σωματικού βάρους, ενώ πάντα υπάρχουν και τα υπόλοιπα οφέλη της σε άλλες πλευρές της υγείας.
Συμβουλή
Για να περιορίσετε την αύξηση της όρεξης μετά από άσκηση, προγραμματίστε καλά τα γεύματα σας και καταναλώστε ένα σνακ (π.χ μια μπανάνα, ένα χυμό, ένα αθλητικό ποτό) κατά τη διάρκεια ή λίγο πριν από αυτή, κυρίως αν διαρκεί περισσότερο από 60 λεπτά.
Αναστασία Παπαδοπούλου
Κλινική Διαιτολόγος Διατροφολόγος MSc
