Μυϊκοί σπασμοί: Τι τους προκαλεί και πως αντιμετωπίζονται
Ο όρος «μυόκλονος» για τους μυικούς σπασμούς αναφέρεται σε πολύ μικρής διάρκειας συσπάσεις μυών, ακούσιες, που μπορεί να είναι μεμονωμένες ή επαναλαμβανόμενες, άρρυθμες ή σπανιότερα, ρυθμικές.
Η εντόπιση τους ποικίλλει από εντοπισμένη (εστιακή, τμηματική) έως διάχυτη (πολυεστιακή, γενικευμένη) και η εμφάνισή τους μπορεί να είναι αυτόματη ή να εκλύεται από διάφορα αισθητικά ή αισθητηριακά ερεθίσματα.
Γεωργία Τσίρου, Απόφοιτη της Ιατρικής Σχολής Αθηνών
Αιτιολογία μυϊκών σπασμών
Η αιτιολογία ποικίλλει, καθώς πολλές περιπτώσεις είναι ιδιοπαθείς ενώ άλλοτε παρατηρούνται σε συνδυασμό με επιληψία ή σε διάφορες μεταβολικές παθήσεις, όπως σε δηλητηρίαση από μονοξείδιο του άνθρακα, ερπητική εγκεφαλίτιδα, εγκεφαλοπάθεια και άλλες.
Σε νοσηλευόμενους ασθενείς οι μυϊκοί σπασμοί είναι συνήθης εκδήλωση μιας μεταβολικής εγκεφαλοπάθειας, όπως η νεφρική ανεπάρκεια, η υπονατριαιμία, η υπογλυκαιμία.
Οι άνοιες νευροεκφυλιστικού τύπου, η σκλήρυνση κατά πλάκας και παθήσεις του νευρικού συστήματος συχνά παρουσιάζουν μυϊκούς σπασμούς ως σημείο τους.
Επώδυνες μυϊκές συσπάσεις μπορεί να εμφανιστούν μόνο μετά από την άσκηση.
Άλλη αιτία θα μπορούσε να είναι η αφυδάτωση και το κάπνισμα.
Χρόνιες παθήσεις, όπως ο διαβήτης, η στεφανιαία νόσος, η αναιμία, τα υψηλά επίπεδα χοληστερίνης και ο θυρεοειδής θα μπορούσαν να αποτελέσουν αιτίες για μυόκλονο, αναφερόμενο ως «σύνδρομο ανήσυχων ποδιών» ή ως νυχτερινές κράμπες.
Φάρμακα και εξωγενείς τοξίνες θα μπορούσαν επίσης να προκαλέσουν μυϊκούς σπασμούς.
Εντόπιση
Πιο συχνά απο μυικούς σπασμούς προσβάλλονται οι σκελετικοί μύες, λόγω υψηλής καταπόνησης και αφυδάτωσης. Ο σπασμός συμβαίνει απότομα, διαρκεί λίγο και είναι επώδυνος. Ανακούφιση επέρχεται με διατάσεις και με τέντωμα του μυός.
Λιγότερο προσβάλλονται οι λείοι μύες, οι οποίοι βρίσκονται στα τοιχώματα των κοίλων οργάνων. Έτσι εμφανίζονται συμπτώματα, όπως κοιλιακός πόνος, διάρροια, κράμπες στη κοιλιά.
Μια άλλη μορφή μυϊκών σπασμών είναι οι «δυστονίες», οι οποίες προκύπτουν από βλάβες που εμποδίζουν την μεταφορά σημάτων στον εγκέφαλο. Παράδειγμα δυστονιών είναι το ραιβόκρανο (συσπάσεις αυχενικών μυών) και ο βλεφαρόσπασμος (συσπάσεις μυών προσώπου). Η φαρμακευτική αντιμετώπιση είναι απαραίτητη για την αποκατάσταση των νευροδιαβιβαστών στον εγκέφαλο και την ομαλή μεταφορά σημάτων.
Διάγνωση παθήσεων
Ο εργαστηριακός έλεγχος θα πρέπει να περιλαμβάνει τη μέτρηση γλυκόζης, ηλεκτρολυτών, ασβεστίου, μαγνησίου, ουρίας, κρεατινίνης.
Τοξικολογικός έλεγχος θα πρέπει να διενεργείται ώστε να ανιχνεύονται τα επίπεδα φαρμάκων, λίθιο, λεβοντόπα, φαινυντοίνη, αντικαταθλιπτικά.
Το ηλεκτροεγκεφαλογράφημα θα βοηθήσει στη διάκριση μεταξύ επιληπτικού και μη επιληπτικού μυόκλονου.
Ηλεκτρομυογραφικά οι μυϊκοί σπασμοί χαρακτηρίζονται από υψηλής συχνότητας φυσιολογικής μορφολογίας δυναμικά. Παρατηρούνται σε διαταραχές του νευρικού συστήματος, αν και συχνά στερούνται ιδιαίτερης κλινικής σημασίας.
Θεραπεία
Τις περισσότερες φορές υφαίνονται αυτόματα και άμεσα μέσω διατάσεων και ενυδάτωσης, αν δεν κρύβεται από πίσω κάποια άλλη παθολογία. Αλλιώς η θεραπεία για τους μυικούς σπασμούς θα πρέπει να κατευθύνεται προς την υποκείμενη αιτία.
Όσον αφορά τη διατροφή σημαντικό ρόλο έχει η κατανάλωση τροφίμων πλούσιων σε κάλιο, όπως η μπανάνα, η γλυκοπατάτα, το σπανάκι, το κολοκύθι, το γιαούρτι, το πορτοκάλι, οι φακές, το κοτόπουλο, ο σολομός, το γάλα και οι σταφίδες.
Το μαγνήσιο συμβάλλει επίσης στην εξάλειψη των σπασμών γι’ αυτό συστήνεται η κατανάλωση ξηρών καρπών, βρόμης, σπόρων, μπανάνας, τόφου, καλαμποκιού, μπρόκολου, αρακά.
Σύσταση για την ποσότητα του νερού είναι 8-10 ποτήρια καθημερινά, ενώ στην περίπτωση άσκησης ή / και ζέστης η πρόσληψη του νερού θα πρέπει να αυξάνεται.
Ακολούθησε το fmh.gr στο Google News, στο Twitter, στο Facebook στο Υoutube και στο Instagram
Γεωργία Τσίρου, Απόφοιτη της Ιατρικής Σχολής Αθηνών
Πηγές:
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28375396/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33958192/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29550415/
