Aυτοάνοσα νοσήματα και άσκηση
Η θεραπευτική άσκηση πρέπει να θεωρηθεί αναπόσπαστο μέρος της θεραπείας των ασθενών που πάσχουν από κάποιο χρόνιο νόσημα.Τα αυτοάνοσα νοσήματα μπορούν να προσβάλλουν κάθε μέρος και όργανο του σώματος.
Τι σημαίνει όμως ο όρος «αυτοάνοσα νοσήματα»;
Το ανοσοποιητικό σύστημα είναι ένα πολύπλοκο δίκτυο από κύτταρα και χημικές ουσίες .Ο φυσιολογικός ρόλος του είναι να προστατεύει τον οργανισμό και να αντιμετωπίζει τις λοιμώξεις που προκαλούνται από βακτήρια, ιούς και άλλους μικροοργανισμούς που εισβάλλουν στο σώμα.
Όταν κάποιος πάσχει από αυτοάνοσα νοσήματα, το ανοσοποιητικό του σύστημα λανθασμένα επιτίθεται εναντίον του ίδιου του σώματος του, στοχεύοντας τα κύτταρα, τους ιστούς και τα όργανα του . Το αμυντικό σύστημα στα αυτοάνοσα άτομα δεν είναι δυσλειτουργικό, είναι υπερδραστήριο. Αντιδρά σε οτιδήποτε, δεν μπορεί να ξεχωρίσει τι είναι δικό του και τι είναι ξένο. Άτομα με αυτοάνοσα νοσήματα χάνουν την κύρια ιδιότητα του αμυντικού συστήματος, την ανοσολογική ανοχή. Δηλαδή, ενώ το αμυντικό σύστημα πρέπει να ανέχεται τον εαυτό του στα αυτοάνοσα νοσήματα δεν τον ανέχεται και τον χτυπά.
Σήμερα οι ειδικοί κατανοούν καλύτερα την παθογένεια των νοσημάτων αυτών. Και γνωρίζουν ότι τέσσερις είναι οι παράμετροι που σε συνδυασμό θέτουν σε κίνηση το αμυντικό σύστημα των ασθενών εναντίον του εαυτού του:
1) το γενετικό υπόστρωμα
2) οι ορμόνες
3) το στρες και
4) το περιβάλλον.
Τα πιο κοινά είναι:ο Διαβήτης Τύπου 1 (καταστροφή των β κυττάρων του παγκρέατος που παράγουν ινσουλίνη), η Ρευματοειδής Αρθρίτιδα (φλεγμονή των αρθρώσεων και των γύρω ιστών), η Σκλήρυνση Κατά Πλάκας (εκφύλιση/αδρανοποίηση του εγκεφάλου και του νωτιαίου μυελού), η Ψωρίαση (πάθηση του δέρματος που προκαλεί ερυθρότητα και ερεθισμό), η Κοιλιοκάκη (καταστροφή του εσωτερικού τοιχώματος του λεπτού εντέρου), η νόσος Graves (διόγκωση θυρεοειδούς αδένα) ,ο Συστηματικός Ερυθηματώδης Λύκος (επηρεάζει το δέρμα , τις αρθρώσεις , τα νεφρά , τον εγκέφαλο και άλλα όργανα),σαρκοείδωση, σύνδρομο του Sjogren, ελκώδης κολίτιδα, ,νόσος του Addison ,νόσος του Crohn ,σύνδρομο Guillain-Barré ,θυρεοειδίτιδα του Hashimoto.
Τις τελευταίες δεκαετίες, έχουν συσσωρευτεί πολλές επιστημονικές αποδείξεις και επιβεβαιώθηκε ο ευεργετικός ρόλος της σωματικής δραστηριότητας ως τροποποιήσιμου παράγοντα κινδύνου για μια μεγάλη ποικιλία χρόνιων ασθενειών, συμπεριλαμβανομένων των καρδιαγγειακών παθήσεων (CVD), του σακχαρώδη διαβήτη και του καρκίνου, μεταξύ άλλων. Με την εμφάνιση βιολογικών θεραπειών, έχουν σημειωθεί πρόσφατα καλύτερα αποτελέσματα στη διαχείριση αυτοάνοσων ασθενειών.
Παρ ‘όλα αυτά, πρόσφατη έρευνα υπογραμμίζει τον σημαντικό ρόλο των τροποποιήσιμων συμπεριφορών όπως η σωματική αδράνεια σε διάφορες πτυχές του ανοσοποιητικού συστήματος και των αυτοάνοσων ασθενειών. Η σωματική δραστηριότητα οδηγεί σε σημαντική αύξηση των ρυθμιστικών κυττάρων Τ, μειωμένη έκκριση ανοσοσφαιρίνης και προκαλεί μετατόπιση της ισορροπίας Th1 / Th2 σε μειωμένη παραγωγή κυττάρων Th1.Επιπλέον, έχει αποδειχθεί ότι η φυσική δραστηριότητα προάγει την απελευθέρωση της IL-6 από τους μυς. Η IL-6 που απελευθερώνεται από τους μυς λειτουργεί ως μυοκίνη και έχει δειχθεί ότι επάγει αντιφλεγμονώδη απόκριση μέσω έκκρισης IL-10 και αναστολής IL-1β.
Η φυσική δραστηριότητα έχει αποδειχθεί ασφαλής στις περισσότερα αυτοάνοσα νοσήματα όπως ο συστηματικός ερυθηματώδης λύκος (SLE), η ρευματοειδής αρθρίτιδα (RA), η πολλαπλή σκλήρυνση (MS), οι φλεγμονώδεις νόσοι του εντέρου (IBD), καθώς και άλλες. Επιπρόσθετα, η συχνότητα εμφάνισης RA, MS, IBD και ψωρίασης έχει βρεθεί να είναι υψηλότερη σε ασθενείς που ασκούν λιγότερο σωματική δραστηριότητα. Ως γενική τάση, οι ασθενείς με αυτοάνοσες ασθένειες τείνουν να είναι λιγότερο σωματικά δραστήριοι σε σύγκριση με τον γενικό πληθυσμό.
Οι φυσικά ενεργοί ασθενείς βρέθηκαν να έχουν μια ομαλότερη πορεία της νόσου, καλύτερα προφίλ καρδιαγγειακής νόσου (CVD) και βελτιωμένη κινητικότητα των αρθρώσεων.
Η σωματική δραστηριότητα μειώνει την κόπωση, ενισχύει τη διάθεση, τις γνωστικές ικανότητες και την κινητικότητα σε ασθενείς με πολλαπλή σκλήρυνση Σε ασθενείς με ΣΕΛ, βελτιωμένη ποιότητα ζωής και καλύτερα προφίλ CVD τεκμηριώθηκαν σε περισσότερους φυσικά ενεργούς ασθενείς. Οι φυσικώς ενεργοί ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 1 έχουν μειωμένο κίνδυνο αυτόνομης νευροπάθειας και CVD. Οι ασθενείς με ινομυαλγία και συστηματική σκλήρυνση ανέφεραν μειωμένη σοβαρότητα της νόσου, πόνο, καθώς και καλύτερη ποιότητα ζωής με περισσότερη σωματική δραστηριότητα. Περαιτέρω, οι ασθενείς με SSC βελτιώνουν τη δύναμη πρόσφυσης, το τέντωμα των δακτύλων και το άνοιγμα στο στόμα με αυξημένο επίπεδο άσκησης.
Ανακεφαλαιώνοντας όλα τα τελευταία επιστημονικά δεδομένα υποστηρίζουν την κινητοποίηση για τα αυτοάνοσα νοσήματα μέσω φυσικής δραστηριότητας όσων νοσούν από αυτοάνοσο για βελτίωση της κόπωσης , της ινομυαλγίας, καχεξίας, διάθεσης, ισορροπίας, μείωσης της εν γένη φλεγμονής και όπως υποστηρίζει και ο Sharif et.al.(2018) «Κινήσου για να αποσιωπήσεις την ασθένεια.»
Ακολούθησε το fmh.gr στο Twitter, στο Facebook και στο Instagram.
Μήλα Αλεξάνδρα
Απόφοιτη ΑΠΘ.
Τμήμα Επιστήμης Φυσικής Αγωγής &Αθλητισμού
Master στην Ιατρική Σχολή
Τμήμα Μοριακής και Εφαρμοσμένης Φυσιολογίας/Θεραπευτική Άσκηση
Reference :
