Τι είναι η δυσανεξία στην ισταμίνη που μοιάζει με τροφική αλλεργία;

Αν και εσένα σε ταλαιπωρεί κάποια αλλεργία, τότε ο όρος ισταμίνη είναι σίγουρα γνωστός για εσένα. Θυμήσου τα αντιισταμινικά φάρμακα που σου συνταγογραφεί ο γιατρός σου για να μειώσει τα συμπτώματα της αλλεργίας σου.

Όμως ξέρεις πραγματικά τι είναι η ισταμίνη και πως αυτή συνδέεται με τα τρόφιμα που καταναλώνεις; Διάβασε το ακόλουθο άρθρο και μάθε όσα πρέπει να γνωρίζεις για αυτήν.

Γράφει η Κατερίνα Νταλέ, Διαιτολόγος – Διατροφολόγος, Κύμη Ευβοίας

Τι είναι η Ισταμίνη;

Η ισταμίνη λοιπόν είναι μια χημική ουσία υπεύθυνη για κύριες λειτουργίες:

• Μεταδίδει μηνύματα στον εγκέφαλό σου
• Ενεργοποιεί την απελευθέρωση οξέος του στομάχου για να βοηθήσει την πέψη
• Απελευθερώνεται μετά από τραυματισμό ή αλλεργική αντίδραση ως μέρος της ανοσολογικής σου απόκρισης

Όμως όταν τα επίπεδα ισταμίνης είναι πολύ υψηλά ή όταν δεν μπορεί να διασπαστεί σωστά, μπορεί να επηρεάσει τις φυσιολογικές σωματικές σου λειτουργίες.

Τι είναι η δυσανεξία στην ισταμίνη;

Μήπως λοιπόν έχεις παρατηρήσει πονοκέφαλο, ζάλη ή ρινική καταρροή μόλις καταναλώσεις κάποιο συγκεκριμένο φαγητό όπως παλαιωμένα τυριά ή μήπως κοκκινίζει το πρόσωπο σου όταν πιεις κόκκινο κρασί; Τότε πολύ πιθανόν να μην πρόκειται για μια τροφική αλλεργία αλλά για δυσανεξία στην ισταμίνη.

Η δυσανεξία στην ισταμίνη συνεπώς εμφανίζεται όταν υπάρχει συσσώρευση ισταμίνης στο σώμα. Όταν το σώμα δεν διασπά την ισταμίνη από τα τρόφιμα, τότε μπορεί να διαρρεύσει μέσω της εντέρου και να εισέλθει στην κυκλοφορία του αίματος και αυτό μπορεί να προκαλέσει ανοσολογική απόκριση.

Πολλά τρόφιμα περιέχουν υψηλά επίπεδα ισταμίνης ενώ διάφορες καταστάσεις υγείας και φάρμακα μπορούν επίσης να συμβάλουν στην εμφάνιση δυσανεξίας.

Συμπτώματα και παρενέργειες

Η ισταμίνη σχετίζεται με κοινές αλλεργικές αποκρίσεις και συμπτώματα καθώς πολλά από αυτά είναι παρόμοια. Συχνά, λοιπόν τα άτομα με δυσανεξία στην ισταμίνη εμφανίζουν:

• Πονοκεφάλους ή ημικρανίες
• Κούραση και ζάλη
• Κνίδωση
• Πεπτικά προβλήματα όπως φούσκωμα
• Διάρροια
• Κοιλιακός πόνος
• Ναυτία ή εμετός
• Ρινική συμφόρηση
• Κόκκινα ή υγρά μάτια

Ενώ σε πιο σοβαρές περιπτώσεις μπορεί να αισθανθείς παρενέργειες οπως:

• Δυσκολία στη ρύθμιση της θερμοκρασίας του σώματος
• Ακανόνιστος καρδιακός παλμός
• Υψηλή πίεση του αίματος
• Ανησυχία
• Κράμπες στην κοιλιά

Τροφές πλούσιες σε ισταμίνη

Η ποσότητα της ισταμίνης στα τρόφιμα συνήθως αυξάνεται καθώς ένα τρόφιμο ωριμάζει ή ζυμώνεται. Ενώ υπάρχουν και ορισμένα τρόφιμα και ποτά που περιέχουν ενώσεις που βοηθούν στην απελευθέρωση ισταμίνης στο σώμα. Ας τα δούμε λίγο πιο αναλυτικά

Τροφές και ποτά πλούσια σε ισταμίνη περιλαμβάνουν:

• Αλκοόλ (όπως το κόκκινο κρασί ή η μπύρα)
• Τρόφιμα που έχουν υποστεί ζύμωση όπως το γιαούρτι
• Αποξηραμένα φρούτα
• Αβοκάντο
• Μελιτζάνα
• Σπανάκι
• Επεξεργασμένα ή καπνιστά κρέατα
• Οστρακοειδή
• Παλαιωμένα τυριά
• Κέτσαπ

Τροφές που πυροδοτούν την απελευθέρωση της ισταμίνης στο σώμα, αποτελούν:

• Αλκοόλ
• Μπανάνες
• Ντομάτες
• Φύτρο σιταριού
• Φασόλια
• Παπάγια
• Σοκολάτα
• Εσπεριδοειδή
• Ξηροί καρποί όπως καρύδια, κάσιους και φιστίκια
• Χρωστικές τροφίμων και άλλα πρόσθετα

Επιπλέον πολλά είδη βακτηρίων μπορούν επίσης να παράγουν ισταμίνη στο έντερο. Εκτός από την παραγωγή ισταμίνης, ορισμένα βακτήρια μπορούν να επηρεάσουν την υγεία των εντερικών τοιχωμάτων. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε δυσλειτουργία του εντερικού φραγμού σε άτομα με δυσανεξία στην ισταμίνη.

Τροφές χαμηλές σε ισταμίνη

Επιπλέον υπάρχουν και τρόφιμα με χαμηλή περιεκτικότητα σε ισταμίνη, αυτά περιλαμβάνουν:

• Φρέσκο κρέας
• Φρέσκο ψάρι
• Μη εσπεριδοειδή
• Αυγά (κυρίως κρόκους)
• Δημητριακά χωρίς γλουτένη, όπως κινόα και ρύζι
• Υποκατάστατα γαλακτοκομικών, όπως γάλα καρύδας και γάλα αμυγδάλου
• Φρέσκα λαχανικά εκτός από ντομάτες, αβοκάντο, σπανάκι και μελιτζάνα
• Μαγειρικά έλαια, όπως το ελαιόλαδο

Συμπερασματικά

Η ισταμίνη συνεπώς περιέχεται σε διάφορα τρόφιμα και ποτά. Μια υγιεινή διατροφή ωστόσο περιέχει μέτρια επίπεδα ισταμίνης. Βέβαια, υπάρχουν ορισμένα τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε αυτή που μπορούν να προκαλέσουν φλεγμονώδεις αντιδράσεις και άλλα αρνητικά συμπτώματα και παρενέργειες.

Ωστόσο η δυσανεξία στην ισταμίνη είναι σχετικά σπάνια, επηρεάζοντας περίπου το 1–3% του παγκόσμιου πληθυσμού. Βέβαια είναι πολύ πιθανόν ένα άτομο να μην μπορεί να την αναγνωρίσει και να την μπερδέψει με τροφική αλλεργία ή με κάποια άλλη γαστρεντερική διαταραχή.

Έτσι λοιπόν ο καλύτερος τρόπος αντιμετώπισης μιας δυσανεξίας είναι η αποφυγή των συγκεκριμένων τροφίμων. Με το να μην τρως δηλαδή τροφές που περιέχουν ισταμίνη ή προτρέπουν το σώμα σου να την απελευθερώσει, μπορείς να ελέγξεις τα συμπτώματα της.

Ωστόσο δεν υπάρχει δίαιτα χωρίς καθόλου ισταμίνη. Συμβουλέψου λοιπόν έναν ειδικό ή έναν πτυχιούχο διαιτολόγο-διατροφολόγο πριν αποφασίσεις να αφαιρέσεις κάποιο τρόφιμο ή ομάδα τροφίμων από τη καθημερινή σου διατροφή.

Ακολούθησε το fmh.gr στο Google News, στο Twitter, στο Facebook στο Υoutube και στο Instagram

Κατερίνα Νταλέ, Διαιτολόγος – Διατροφολόγος, Κύμη Ευβοίας

Βιβλιογραφία

Laura Maintz, Natalija Novak, Histamine and histamine intolerance, The American Journal of Clinical Nutrition, Volume 85, Issue 5, May 2007, Pages 1185–1196, https://doi.org/10.1093/ajcn/85.5.1185

Schink, M., et al. (2018). Microbial patterns in patients with histamine intolerance.
http://www.jpp.krakow.pl/journal/archive/08_18/pdf/10.26402/jpp.2018.4.09.pdf