Κήλη μεσοσπονδύλιου δίσκου: Τι είναι και τι ασκήσεις μπορώ να κάνω

Πονάει η μέση σου; Έχεις σκεφτεί, πως ίσως να έχεις κήλη μεσοσπονδύλιου δίσκου και να μην το ξέρεις;

Η οσφυαλγία ή αλλιώς πόνος στην μέση μπορεί να οφείλεται σε πολλά αίτια, ένα από τα πιο συχνά είναι η κήλη μεσοσπονδύλιου δίσκου. Τι είναι όμως κήλη δίσκου; Ποια τα συμπτώματα της και πως γίνεται η αποκατάσταση αυτού του τραυματισμού μέσα από ασκήσεις;

Γράφει ο Ηλίας Ασημακόπουλος, Γυμναστής, Γλυφάδα

Είναι σημαντικό να διευκρινίσουμε πως, κήλη δίσκου μπορεί να συμβεί σε οποιοδήποτε δίσκο της σπονδυλικής στήλης από την αυχενική μοίρα  (Α.Μ.) έως και την οσφυϊκή μοίρα (Ο.Μ.). Εμείς θα ασχοληθούμε με την περιοχή της μέσης, καθώς είναι το πιο σύνηθες σημείο τραυματισμού από κήλες μεσοσπονδύλιων δίσκων.

Ο πόνος στην περιοχή της μέσης, δυστυχώς υπάρχει στους περισσότερους ανθρώπους και όντως μπορεί να οφείλεται σε πολλούς παράγοντες. Ένας από τους πιο συχνούς λόγους είναι ο τραυματισμός του μεσοσπονδύλιου δίσκου με κήλη. Για να καταλάβουμε τι σημαίνει αυτό, θα δούμε και θα εξηγήσουμε τι ακριβώς είναι μεσοσπονδύλιος δίσκος, ποιος είναι ο λόγος ύπαρξης στο ανθρώπινο σώμα, αλλά και πότε αυτός τραυματίζεται με αρνητικές συνέπειες για την σωματική υγεία του ανθρώπου. Στο τέλος θα αναφέρουμε ενδεικτικές ασκήσεις τις οποίες χρησιμοποιούμε για να βοηθήσουμε το ανθρώπινο σώμα σε αυτό τον τραυματισμό.

Πάμε να δούμε…

Οι μεσοσπονδύλιοι δίσκοι είναι βιολογικά εξαρτήματα του ανθρώπινου σώματος και βρίσκονται ανάμεσα στους σπονδύλους. Συγκεκριμένα μόνο οι πρώτοι 24 σπόνδυλοι της Σ.Σ. έχουν ανάμεσα τους δίσκους. Έτσι οι σπόνδυλοι μαζί με τους δίσκους, δίνουν λειτουργική κίνηση στο σώμα και η Σ.Σ. μπορεί και κάνει κινήσεις κάμψης – έκτασης – στροφής και πλάγιας κάμψης.

ΜΕΣΟΣΠΟΝΔΥΛΙΟΙ ΔΙΣΚΟΙ

1.Μέρη μεσοσπονδύλιου δίσκου ( Βασικά μέρη )

-Πυκτοειδής πυρήνας

-Ινώδης δακτύλιος

Οι δίσκοι αποτελούνται από τον πυκτοειδή πυρήνα ( το κέντρο του δίσκου ) και τον ινώδη δακτύλιο ( εξωτερικό περίβλημα ). Αυτά τα δύο μαζί σαν ένα σώμα, έχουν σπουδαίο ρόλο ύπαρξης στην σπονδυλική στήλη. Είναι σαν ένα μικρό τζελ ανάμεσα στους σπονδύλους μας.

2.Συστατικά μεσοσπονδύλιου δίσκου ( Βασικά συστατικά )

-Νερό

-Κολλαγόνο

Το νερό αποτελεί περίπου το 75% – 90% του πυκτοειδή πυρήνα και το 50% – 65% του ινώδη δακτυλίου. Ενώ το κολλαγόνο αποτελεί περίπου το 25% του καθαρού βάρους του πυκτοειδή πυρήνα και το 50% του ινώδη δακτυλίου. Με την πάροδο των χρόνων, τα ποσοστά αυτά αλλάζουν αναλόγως και την σωματική υγεία του κάθε ανθρώπου.

3.Ρόλος μεσοσπονδύλιου δίσκου ( Βασικοί ρόλοι )

-Ένωση των σπονδύλων με λειτουργικό τρόπο κίνησης

-Απόσβεση δυνάμεων / φορτίσεων

Η σπονδυλική στήλη δεν θα μπορούσε να κάνει κινήσεις εάν δεν υπήρχαν οι μεσοσπονδύλιοι δίσκοι. Σκέψου την Σ.Σ. σαν ένα μεγάλο οστό το οποίο, εάν δεν είχε το περιθώριο κίνησης ( μέσω των δίσκων ), δεν θα μπορούσε να κάνει τίποτα, θα ήταν άκαμπτη! Αντιθέτως με την βοήθεια των μεσοσπονδύλιων δίσκων  το σώμα μας γίνεται άκρως λειτουργικό.

Ακόμα ένας σημαντικός ρόλος των δίσκων είναι να βοηθούν το σώμα να αποσβένει τις δυνάμεις που δέχεται. Δηλαδή να τις απορροφά χωρίς να τραυματίζεται. Εδώ να αναφέρουμε, πως οι δίσκοι ναι μεν βοηθούν με τις δυνάμεις που δεχόμαστε στο σώμα μας, αλλά έχουν και αυτοί κάποια όρια, τα οποία πρέπει να τα σεβόμαστε. Εάν τα ξεπεράσουμε δυστυχώς θα νιώθουμε πόνο, ο οποίος με το καιρό θα χειροτερεύει! Άρα προσέχουμε για να έχουμε…

4.Κήλη μεσοσπονδύλιου δίσκου

Τι γίνεται στον τραυματισμό της κήλης του μεσοσπονδύλιου δίσκου;

Όλοι μας έχουμε ακούσει φίλους ή γνωστούς να μιλάνε για κήλες, πόνο κ.τ.λ.. Όμως οι περισσότεροι από εμάς δεν έχουμε πραγματική εικόνα του τραυματισμού μας. Τι συμβαίνει λοιπόν στο σώμα μας όταν ένας δίσκος έχει υποστεί τον τραυματισμό της κήλης;

Αυτό που συμβαίνει στην πραγματικότητα είναι το εξής:

Όταν ο μεσοσπονδύλιος δίσκος δέχεται ισχυρές δυνάμεις, τότε ο πυρήνας ( το κεντρικό τμήμα του δίσκου ), αναγκάζεται να πιέσει προς τα έξω τον ινώδη δακτύλιο ( εξωτερικό περίβλημα του δίσκου ) και να τον τραυματίσει μερικώς ( με μερική ρήξη ) ή να τον τραυματίσει ολικώς (  με ολική ρήξη ).

Συνεπώς ο πυρήνας «χύνεται» προ τα έξω.

Αυτό δεν είναι καθόλου απλή κατάσταση για το σώμα μας. Συγκεκριμένα όταν ένας πυρήνας «σπάσει» τον ινώδη δακτύλιο, αρχικά ο δίσκος χάνει την δυναμικότητα του. Αυτό σημαίνει λιγότερη δύναμη στην σπονδυλική στήλη και περιορισμός των κινήσεων. Ακόμα ο πυρήνας μπορεί να ακουμπάει κάποιο νεύρο και οι πόνοι να είναι πολύ έντονοι. Επίσης μειώνεται το διάστημα ( η απόσταση ) μεταξύ των σπονδύλων και αυτό μπορεί να επιφέρει σταδιακά πολλά προβλήματα στα οστά των σπονδύλων.

Ενός κακού μύρια έπονται…

Η κήλη δίσκου εμφανίζεται είτε μετά από κάποιες βίαιες δυνάμεις, που σε άμεσο χρόνο δημιουργούν μια ρήξη και τραυματισμό του δίσκου, είτε από μακροχρόνιες επιβαρύνσεις και αλλοιώσεις , οι οποίες συσωρευτικά σε βάθος χρόνων τραυματίζουν τον δίσκο.

Πιο απλά η κήλη δίσκου μπορεί να προέλθει είτε άμεσα μετά από ένα βίαιο ερέθισμα, είτε έμμεσα μετά από σταδιακές αλλοιώσεις και μικρές – μικρές επιβαρύνσεις.

Πλην όμως των επιβαρύνσεων που καθημερινά δέχεται το σώμα μας, υπάρχουν και άλλα αίτια τα οποία βοηθούν τις συνθήκες για δημιουργία κήλης σε μεσοσπονδύλιους δίσκους. Τέτοια αίτια είναι, το βάρος του σώματος, η ηλικία, ο τρόπος ζωής και εργασίας, καθώς και η οικογενειακή προδιάθεση.

Όλα τα παραπάνω οφείλουμε να τα λαμβάνουμε υπ’όψιν μας γιατί πραγματικά επηρεάζουν άμεσα / έμμεσα την δημιουργία κήλης στο ανθρώπινο σώμα!

5.Αποκατάσταση κήλης μεσοσπονδύλιου δίσκου

-Χειρουργικά

-Συντηρητικά

Στην πρώτη περίπτωση γίνεται επέμβαση από ιατρό. Μετά την επέμβαση και έπειτα από περίοδο ανάρρωσης τον πρώτο ρόλο τον έχει ο φυσικοθεραπευτής, ο οποίος με κατεύθυνση από τον θεράπων ιατρό, θα ξεκινήσει ασκήσεις κινητοποίησης και φυσικοθεραπείας. Όταν ο ασθενής θα είναι καλύτερα από τις φυσικοθεραπείες, ο επόμενος που αναλαμβάνει είναι  γυμναστής.

Στην δεύτερη περίπτωση, αναλόγως το σημείο και την έκταση του τραυματισμού, ο τραυματισμένος άνθρωπος, μπορεί να ακολουθήσει αγωγή με αντιφλεγμονώδη, μυοχαλαρωτικά κ.α. ( πάντα με την κατεύθυνση του ιατρού του ). Παράλληλα μπορεί να κάνει ασκήσεις κινητοποίησης, ενδυνάμωσης, διάτασης αλλά και σταθεροποίησης των σημείων που χρειάζονται χωρίς να φτάνει σε όρια πόνου το σώμα του. Ενώ άκρως σημαντικό είναι να αποκτήσει μια καλή στάση σώματος μαθαίνοντας τα νέα όρια κίνησης του, η οποία στόχο θα έχει να μην επιβαρύνει τον τραυματισμό αλλά και γενικότερα την υπόλοιπη σπονδυλική στήλη. Πάντα με την καθοδήγηση ενός ειδικού στον τομέα της υγείας και της άσκησης.

Ασκήσεις για κήλη μεσοσπονδύλιου δίσκου

-Κινητοποίησης / Εύρεσης ουδέτερης θέσης Σ.Σ.

-Ενδυνάμωσης / Σταθεροποίησης

-Διάτασης

Ασκήσεις κινητοποίησης της Σ.Σ. γύρω από την περιοχή της μέσης, με στόχο την εκμάθηση των νέων κινητικών ορίων στον τραυματισμένο άνθρωπο. Τέτοιες ασκήσεις είναι η κάμψη / έκταση των σπονδύλων από τετραποδική στάση, πλάγιες κάμψεις του κορμού καθώς και στροφικές κινήσεις γύρω από τον άξονα της Σ.Σ..

Σημαντικό είναι να ενδυναμωθεί η περιοχή γύρω από την μέση, έτσι ώστε το σώμα να μπορεί ενεργητικά να υποβοηθάτε από το μυϊκό σύστημα στην καθημερινότητα. Κοιλιακές ασκήσεις στο άνω και κάτω μέρος του ορθού κοιλιακού και πλάγιες ασκήσεις κοιλιακών για να ενεργοποιηθούν οι έσω / έξω λοξοί μύες, είναι απαραίτητες.

Ακόμα ασκήσεις που ενεργοποιούν το κέντρο του σώματος με στόχο την σταθεροποίηση της περιοχής της μέσης για να μην γίνονται άσκοπες κινήσεις και επιβαρύνεται η κήλη του δίσκου, θα χτίσουν ένα δυνατό τείχος προστασίας γύρω από την οσφυϊκή μοίρα ( μέση ).

Τέλος, διατάσεις απλής μορφής αλλά και εξειδικευμένες διατάσεις για τον τραυματισμό της κήλης, θα χρειαστούν για να αποφορτίσουν την περιοχή που είναι μπλοκαρισμένη. Πάντα με έλεγχο των ορίων και με στόχο την λειτουργικότητα του ανθρώπινου σώματος.

Παρακάτω θα δούμε σε βίντεο, ενδεικτικές ασκήσεις που βοηθούν τον τραυματισμό της κήλης μεσοσπονδύλιου δίσκου.

Κλείνοντας αξίζει να επισημάνουμε, πως το ανθρώπινο σώμα έχει πολύ μεγάλα όρια, αλλά… έχει όρια. Δεν υπάρχει κανένας απολύτως λόγος να φτάνουμε στα όρια μας, να τραυματιζόμαστε και έπειτα να ψάχνουμε λύσεις, οι οποίες δεν θα μπορέσουν να μας φέρουν ακριβώς στην προγενέστερη σωματική μας κατάσταση.

Πριν από την εφαρμογή οποιουδήποτε ασκησιολογίου που αφορά τραυματισμό, συμβουλευτείτε απαραιτήτως τον γιατρό σας και τον φυσικοθεραπευτή σας. Κάθε τραυματισμός είναι διαφορετικός, κάθε σώμα έχει διαφορετικές ανάγκες.

Καλή και ασφαλή προπόνηση!

Κύφωση: Τι είναι και ποιες ασκήσεις μπορώ να κάνω

Τι είναι η σκολίωση και με ποιες ασκήσεις μπορώ να την αντιμετωπίσω

Ακολούθησε το fmh.gr στο Twitter, στο Facebook στο Υoutube και στο Instagram

Ηλίας Ασημακόπουλος, Γυμναστής, Γλυφάδα

Πηγές:

• Μπαλτόπουλος ( 2016 ). Ανατομική του ανθρώπου – Δομή και λειτουργία. Human Kinetics, Champaign, IL.
• Brotzman S. B. and Manske R.C.(2013). Ορθοπαιδική Αποκατάσταση στην Κλινική Πράξη. Ιατρικές Εκδόσεις Κωνσταντάρας
• Πουλής, Ι. ( 2016 ). Φυσικοθεραπεία στις Μυοσκελετικές Παθήσεις. Αθήνα : Κωνσταντάρας.
• Βίτσου Χριστίνα, Σκουτέλη Ειρήνη, Ταμιωλάκη Μαρία (2004). «Κήλη μεσοσπονδύλιου Δίσκου». Πτυχιακή εργασία. Τμήμα Νοσηλευτικής Ηρακλείου