Το Cheat Meal (ελεύθερο γεύμα) ή Cheat Day στη διατροφή μας
Κάνουμε δίαιτα – διατροφή για πολλούς λόγους, όπως η απώλεια βάρους, η αύξηση μυϊκής μάζας ή η βελτίωση της αθλητικής απόδοσης. Οι απαιτήσεις αυτών των διατροφών μπορεί να είναι πολύ διαφορετικές, αλλά υπάρχει ένα πράγμα που μοιράζονται συχνά: «τις ελεύθερες ημέρες».
Γράφει η Πηνελόπη Λαγουρού , Διαιτολόγος – Διατροφολόγος (Τήνος)
Είτε μιλάμε για ελεύθερο γεύμα, είτε για ελεύθερη ημέρα, αν πρόκειται να «κλέψουμε» να το κάνουμε με όσο το δυνατόν μεγαλύτερη απόλαυση, χωρίς ενοχές.
Όλοι μας έχουμε τέτοιες ημέρες, που ξεφεύγουμε από το πρόγραμμα μας διατροφικά, είτε είναι προγραμματισμένες ημέρες, είτε απλά τυγχάνει να εμφανιστεί μπροστά μας μια αγαπημένη μας γεύση, ένα αγαπημένο γλυκό ή αλμυρό και δεν μπορούμε να αντισταθούμε.
Είναι πολύ συχνό φαινόμενο, να πραγματοποιούνται ελεύθερες ημέρες ή γεύματα μέσα στην εβδομάδα, κυρίως εντοπίζονται στο σαββατοκύριακο. Μπορεί πολλές φορές να ξεκινήσει από το Σάββατο και να τελειώσει Κυριακή απόγευμα. Ξαφνικά καταναλώνουμε πολύ μεγάλες ποσότητες ενός ή περισσότερων τροφίμων και μετά μόλις τελειώσει αυτή η «ελευθερία», συνεχίζουμε να καταναλώνουμε αρκετά φρούτα, σαλάτες και γενικότερα τα ονομαζόμενα «υγιεινά».
Μπορεί ένα ελεύθερο γεύμα να «μπουστάρει» τον μεταβολισμό μας;
Συχνά υποστηρίζεται ότι η χρήση cheatmeals θα οδηγήσει σε μετρήσιμες αλλαγές στη σύνθεση του σώματος και βελτιωμένη μεταβολική λειτουργία λόγω των διακυμάνσεων της ορμόνης που σχετίζεται με το αίσθημα πείνας , που είναι η λεπτίνη.
Η λεπτίνη είναι μια ορμόνη που είναι υπεύθυνη για την καταστολή του αισθήματος της πείνας. Ορισμένες έρευνες δείχνουν ότι όταν κάποιος βιώνει σημαντική απώλεια βάρους, τα επίπεδα λεπτίνης μπορεί να μειωθούν. Ωστόσο, αυτό το αποτέλεσμα είναι αρκετά αμφιλεγόμενο .
Μια κοινή θεωρία διαχείρισης βάρους είναι ότι όταν υπάρχουν χαμηλότερα επίπεδα λεπτίνης στο σώμα, είναι πιο πιθανό να καταναλώνουμε μεγαλύτερη ποσότητα τροφής εξαιτίας της απουσίας της ορμόνης αυτής που στέλνει σήματα κορεσμού. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση βάρους.
Οι υποστηρικτές της στρατηγικής cheat meal για απώλεια βάρους θεωρούν περαιτέρω ότι οι διαλείπουσες περίοδοι κατανάλωσης τροφίμων με υψηλότερες θερμίδες θα ξεγελάσουν τον ορμονικό κύκλο, έτσι ώστε ο οργανισμός να παράγει περισσότερη λεπτίνη προσωρινά , αποτρέποντας έτσι την επιθυμία για υπερφαγία.
Δεν είναι ακόμα σαφές πώς οι διακυμάνσεις των επιπέδων λεπτίνης που σχετίζονται με τις αλλαγές βάρους επηρεάζουν την ικανότητα κάποιου να ελέγξει τις διατροφικές του συμπεριφορές και να διατηρήσει την απώλεια βάρους. Ως αποτέλεσμα, απαιτείται περισσότερη έρευνα.
Το εάν η λεπτίνη παίζει ρόλο στον έλεγχο του σωματικού βάρους εξακολουθεί να αποτελεί αντικείμενο συζήτησης μεταξύ των επιστημόνων και τα στοιχεία ότι η λεπτίνη στην πραγματικότητα αυξάνεται μετά από μια «ελεύθερη» ημέρα είναι αδιευκρίνιστα.
Βοηθούν οι «ελεύθερες» ημέρες να παραμείνουμε προσηλωμένοι στο πρόγραμμα;
Επειδή η στρατηγική του cheat meal ή της cheatday, επικεντρώνεται στο σύστημα ανταμοιβής, το οποίο μπορεί να οδηγήσει σε αισθήματα χαράς και ενοχής παράλληλα .
Μια εκδοχή της «ελεύθερης ημέρας» είναι η «ημέρα θεραπείας», η οποία ακούγεται πιο θετική, αλλά εξακολουθεί να παραπέμπει στο ότι ορισμένα τρόφιμα είναι καλά και άλλα κακά. Κανένα φαγητό δεν είναι κακό, αυτό που μετράει είναι το πόσο και το πόσο συχνά το καταναλώνουμε.
Θα ήθελα όμως να μείνουμε στο κομμάτι «ελεύθερο» γεύμα ή «ελεύθερη» ημέρα, δηλαδή σε όλα τα υπόλοιπα γεύματα ή ημέρες δεν είμαστε ελεύθεροι ; Δεν είμαστε ελεύθεροι να επιλέξουμε τι θέλουμε να φάμε ;
Η έννοια της «cheatday» στην πραγματικότητα κάνει περισσότερο κακό παρά καλό. Εάν αφιερώσουμε ένα χρονικό διάστημα (μία ημέρα, μια εβδομάδα) ως χρόνο για να «ελευθερωθούμε» από τα δεσμά της διατροφής , τότε είναι πιο πιθανό να φάμε μόνο και μόνο για να φάμε, χωρίς να υπάρχει πραγματική ανάγκη. Γιατί μόνο εκείνη την ημέρα «επιτρέπεται».
Άλλωστε είναι γνωστό ότι όσο πιο πολύ στερηθούμε ένα τρόφιμο , τόσο πιο πολύ θα το επιθυμήσουμε μετά . Έτσι,δεν νομίζω ότι χρειαζόμαστε ελεύθερες ημέρες ή γεύματα , γιατί αν η διατροφή νοείται ως στέρηση , ίσως θα ήταν προτιμότερο να αλλάξουμε είδος διατροφής ή τον τρόπο σκέψης προς την διατροφή.
Είναι άραγε τόσο δύσκολο να διατηρηθούν οι δίαιτες;
Ένας παράγοντας που συμβάλλει στην διατήρηση ενός προγράμματος διατροφής είναι η αρέσκεια προς το ίδιο το πρόγραμμα. Ο έλεγχος της μερίδας και τα προγραμματισμένα σχήματα διατροφής μπορεί να είναι δύσκολο να ακολουθηθούν, πόσο μάλλον αν καταναλώνουμε τρόφιμα και αν οι επιλογές τροφίμων μας δεν μας ικανοποιεί γευστικά.
Η κατανάλωση τροφίμων που δεν μας αρέσουν δεν είναι προϋπόθεση για την επίτευξη του στόχου. Ακριβώς επειδή ένα φαγητό θεωρείται υγιεινό δεν σημαίνει ότι πρέπει να το καταναλώνουμε.
Η ενσωμάτωση τροφών που απολαμβάνουμε, μπορεί να είναι ένα εξαιρετικό εργαλείο για να κάνουμε τη διατροφή μας να μην μοιάζει με «αγγαρεία». Μπορεί επίσης, η αρέσκεια να μας οδηγήσει να διατηρήσουμε τον αυτοέλεγχο μας τόσο κατά τις ημέρες δίαιτας όσο και κατά τη διάρκεια των «ελεύθερων ημερών».
Στο τέλος της ημέρας, η προσπάθεια για μια πιο υγιεινή διατροφή ή τρόπο ζωής θα πρέπει να αφορά την πραγματοποίηση βιώσιμων αλλαγών που ανταποκρίνονται στις μοναδικές ανάγκες και τις επιθυμίας μας — δεν υπάρχει μια προσέγγιση που ταιριάζει σε όλους.
«Ποια είναι η καλύτερη δίαιτα – διατροφή για εμένα » ;
H καλύτερη διατροφή, με ή χωρίς «ελεύθερες» ημέρες, είναι η διατροφή που ταιριάζει σε εσένα, που σου δίνει χαρά , σωματικά και ψυχικά . Στόχος είναι η καθημερινή διατροφή να είναι απολαυστική και να μην στηρίζεται η απόλαυση στην μια ημέρα της εβδομάδας.
Η καλύτερη δίαιτα για να επιλέξεις να κάνεις , είναι αυτή που ταιριάζει σε εσένα .
Ακολούθησε το fmh.gr στο Google News, στο Twitter, στο Facebook στο Υoutube και στο Instagram
